Een van de stellingen uit dit boek is dat onze voorkeur voor leiders onbewust wordt bepaald door criteria die stammen uit het stenen tijdperk. Onbewust letten we op criteria als leeftijd, lengte en stemgebruik. Deze criteria – en vele andere – spelen waarschijnlijk een grotere rol dan we zouden willen toegeven. Wie zou willen bekennen dat hij als leidinggevende in zijn organisatie geselecteerd is vanwege zijn lengte? Niemand, zoveel is duidelijk.
Maar dan begint de auteur zijn betoog, hij vertelt, soms met wat smeuïge anekdotes maar geeft vooral wetenschappelijke informatie waar je je als lezer over verbaast. Zo lees je dat ‘de hoogte van de positie, de lengte en macht door ons steeds nauw met elkaar worden geassocieerd’. Lengte is maar een van die die aspecten die van invloed is op hoe wij naar leiders kijken. Het zal niet verbazen dat lange mensen een troefkaart in handen hebben bij eventueel leiderschap. Tevens gaat er een versterkend effect vanuit: doordat mensen lang zijn, krijgen ze meer zelfvertrouwen waardoor ze meer naar anderen uitstralen dat ze leiderschap bezitten.
De vraag dringt zich dan op: Hoe zit het dan met kleine(re) mensen en leiderschap? Bekende leiders als Napoleon, Poetin en Sarkozy springen dan in het oog. De auteur heeft zich goed verdiept in de biografieën van verschillende leiders. Zo weet hij te vertellen dat het een mythe is te veronderstellen dat Napoleon heel erg klein was. De waarschijnlijke lengte was 1.68 meter wat voor die tijd heel gewoon was. Over Sarkozy merkt hij op dat die ooit werd betrapt met een voetenbankje om groter te lijken. Ook de biografische wetenswaardigheden over onder andere Charles de Gaulle en Boris Johnson zijn zeer lezenswaardig.
Toch is het Van Ginneken zelf die een relativerende opmerking maakt over ‘lengte’ door te stellen dat we de wereldgeschiedenis niet kunnen verklaren uit zulke geïsoleerde feiten. De fascinatie van de auteur ligt bij Amerikaanse presidenten: steeds keert hij weer terug naar die doelgroep om te laten zien dat zij vaak buiten de gemiddeldes scores vallen.
Doordat Van Ginneken mijn aandacht goed weet vast te houden en nergens te stellig wordt, weet ik mijn ongemakkelijke vraag: ‘Wat kan ik hiermee?’, voor me uit te schuiven. Het boek leest te heerlijk weg en voordat ik het weet zit ik in een ander hoofdstuk te lezen over de mogelijke relatie tussen leiderschap en links- of rechtshandigheid.
Veel Amerikaanse presidenten – inclusief Obama – blijken linkshandig te zijn. Veel leiders blijken dan ook linkshandig te zijn. Van Ginneken legt uit dat rechtshandig vroeger de norm was en dat de katholieke kerk in de Middeleeuwen linkshandigheid ‘het teken van de duivel’ noemde. En dan komt er een andere wetenswaardigheid waar je als lezer langer bij stil kan blijven staan of je wenkbrauwen kan fronsen: een Britse studie onder 5000 mensen toont aan dan linkshandige mannen 5% meer verdienden maar linkshandige vrouwen juist 5% minder.
Samengevat: een heerlijk boek om te lezen met vele interessante informatie over mogelijke verbanden met leiderschap waarbij het – althans voor mij – niet direct duidelijk is wat de directe link is naar de praktijk.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
