Met duizend boeren of vierduizend inwoners van een wijk in gesprek om problemen op te lossen? Ja, dat kan, laat adviseur Floor de Ruiter zien in zijn nieuwe boek Bottom-up! - Systeemtransformatie voor doorzetters. ‘Wij zijn vaak geneigd inspraak te organiseren over een plan dat er al ligt. Dan is het eigenaarschap al verdwenen.’

In veel organisaties heerst nog ‘kadaverdiscipline’, terwijl ‘zelfdiscipline’ de nieuwe weg zou moeten zijn, bepleit oud-legerofficier Edwin Zasada in ‘Momentum, de kunst van wendbaar organiseren’. ‘Rusland kon het tempo van verandering in de Oekraïne-oorlog niet bijbenen omdat het Oekraïense leger veel wendbaarder is ingericht.’ Een les voor organisaties die denken te gedijen bij controle en beheersing, in plaats van het initiatief te leggen bij degene met het beste zicht op de situatie.

Organisatieverandering is vaak minder gebaat bij degelijk onderzoek en overtuigingskracht van de adviseur en meer gebaat bij het vermogen om dat onderzoek met de juiste mensen te doen. Doe onderzoek en implementatie inéén, bepleit adviseur Jan Piet van Deene in ‘De onderstroom boven’. ‘Er is nog veel te vaak een heilig geloof in een adviesrapport dat als vanzelf tot resultaat moet leiden.’ Over de rol van de ‘actie-onderzoeker’, de identiteit van de adviseur en ‘it takes two to tango’.