Toen ik aan Roddel je naar de top begon moest ik meteen denken aan de filosoof Socrates met zijn drie zeven. Hij zegt dat je een mogelijke roddel door drie zeven moet zeven: op waarheid, positiviteit en noodzakelijkheid. In de volksmond wordt roddelen zo goed als altijd veroordeeld, en in het formele circuit worden we op allerlei manieren aangespoord ons er vooral niet schuldig aan te maken. Het wordt maar al te vaak geassocieerd met een onveilige werkplek, roddelen en een gebrek aan privacy.
Al met al was ik getriggered en las dus het boek. Het origineel van dit boek heet trouwens Have I got dirt for you (nog zo'n sappige titel), en werd in 2022 vertaald naar het Nederlands.
Onderligende mechanismen
Er zijn volgens de auteur zijn nogal wat definities van roddelen in de omloop, en de interpretatie ervan is ook nog eens sterk afhankelijk van taal en cultuur. Voor Darmon op de inhoud ingaat stelt ze eerst een gekaderde definitie van roddelen vast.
Horen we het woord roddel, dan is de associatie meestal direct negatief. Dat erkent Darmon ook. En toch, roddelen zou volgens haar primair een sociale functie hebben. We roddelen heel wat af en doen dat sinds mensheugenis. Roddelen hangt samen met verhalen vertellen, en door verhalen door te geven dragen we bij aan ons voortbestaan, zo lezen we in dit boek. Het is veelal nuttig en helpend. Ze geeft vele praktische, treffende en herkenbare voorbeelden vanuit onze werkpraktijk waar dat uit blijkt. Overigens niet alleen vanuit werk, ze haalt ook films en tv series aan waarin roddel een rol spelen.
Sweet spots
Darmon draagt een aantal ‘sweet spots’ aan om het fenomeen te begrijpen en om er effectief mee om te gaan: redenen, geloofwaardigheid, mechanismes, wie roddelt, cultuuraspecten en de plekken waar geroddeld wordt. Tegelijkertijd heeft ze het ook over dé sweet spot van roddelen: de hoeveelheid tijd die je eraan besteedt (te veel dan wordt je als roddelaar gezien, te weinig dan ontgaat je veel sociale informatie). Enerzijds mooi dat ze een model aanbiedt om roddel in te kaderen, anderzijds roept het de indruk bij mij op dat de ‘sweet spots’ er aan de haren bij gesleept worden om het boek te vullen. Mocht je er een statistische analyse op los laten, dan ben ik benieuwd wat er van deze sweet spots overblijft.
Afdronk
Toen ik het boek uit had kwam ik tot het inzicht dat de boektitel de lading bij lange na niet dekt. En waarschijnlijk een manier is om potentiële lezers tot een boekaankoop te verleiden. Want het betreft bepaald geen ultieme kantoorgids die je naar de top van een organisatie leidt. Wat mij betreft is het veel meer een boek dat zicht biedt op de onderliggende mechanismen die bij roddelen een rol spelen. Dus: wat is de functie ervan en wat maakt dat we het doen, wanneer doen we het, wat zijn de effecten ervan op anderen?
Het is overduidelijk dat Darmon tijd en energie in dit boek gestoken heeft. Ze laat haar licht vanuit verschillende perspectieven schijnen op het thema. Theorie, modellen, praktijk en voorbeelden lopen door elkaar heen. Ze loopt daarmee echter het risico haar lezer te overladen met informatie die niet geheel samenhangend gepresenteerd wordt. Dat gebeurde in ieder geval met mij, beter had ze gedoseerder haar verhaal verteld en input voor een eventueel tweede boek overgehouden.
Hier staat tegenover dat mijn inzicht na het lezen van Roddel jezelf naar de top is dat het beter is dat roddel een belangrijk doel dient op kantoor. In plaats van het uit te bannen is het accepteren en ermee werken een betere aanpak. Daarnaast is het positief dat ze verschillende tips aan verschillende belanghebbenden geeft om met roddel om te gaan.
Mijn afdronk is dus kritisch, vooral omdat ik er niet achter ben welke boodschap de auteur met het boek wil afgeven. Niet meer doen, slimmer doen, anderzijds? Weet je nog weinig van het onderwerp af en ben je geïnteresseerd, bestel het boek. Verwacht je een samenhangend, diepgaand boek over de thematiek, kijk dan verder.
Over Danny Mullenders
Danny Mullenders is assessmentpsycholoog, coach, auteur en spreker. Als expert op het gebied van organisatiepsychologie helpt hij mensen, teams en organisaties hun keuzeruimte te zien én benutten. Hij ontwikkelde zich tot een van Nederlands meestgelezen psychologen en coaches. Hij schreef de # 1 bestsellers Daarom doen ze dat en Laat je niet kiezen. Op dit moment schrijft hij aan zijn derde boek.