Daniel Goleman werd in één klap beroemd met zijn bestseller 'Emotionele intelligentie' die in 1995 verscheen. Hoewel de term al bekend was, is het Goleman geweest die het begrip definitief op de kaart zette. De auteur blijkt geen eendagsvlieg te zijn, want in meerdere boeken toonde hij zijn deskundigheid op het intrigerende terrein van emotionele intelligentie. 'Emotionele intelligentie in de praktijk' is de optekening van een indrukwekkende serie anekdotes over de praktijk.
Wie daarbij denkt dat de auteur deze verhalen uit zijn duim zuigt om voor eigen parochie te preken, heeft het mis. Goleman noemt man en paard, dat wil zeggen naam en organisatie. Dankzij deze beschrijvingen van de praktijk leest dit boek als een roman. Soms zoek je als lezer naar de onderliggende theorie, maar de auteur laat dan niet te lang op zich wachten om een en ander toe te lichten. En dat doet hij met verve. Het is zeer knap hoe hij de rode draad van zijn opbouw weet vast te houden en deze weet te larderen met zowel praktijkcases als wetenschappelijke onderzoeken.
Het boek is erg actueel in een tijd waarin wereldleiders worstelen met hun rol, organisaties blijven reorganiseren om de vele crises het hoofd te bieden en politieke partijen de vraag proberen te beantwoorden: 'insluiten of uitsluiten?'
Natuurlijk is EQ geen tovermiddel. Goleman zal de laatste zijn die dat betoogt. Maar hij stelt wel dat organisaties die emotioneel intelligent zijn, een streepje voor hebben op de concurrentie. Vele onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat twee van de drie vaardigheden oftewel 67% van de capaciteiten die essentieel worden geacht voor effectief functioneren, emotionele vaardigheden zijn. Tevens wordt het belang van EQ hoger naarmate de complexiteit van het werk toeneemt.
Allemaal logische redenen om vandaag nog te starten met het ontwikkelen van EQ in organisaties. Dat dit niet al eerder gebeurd is, is overigens ook niet verwonderlijk. Eén van de redenen die daar voor aangedragen kan worden, is het feit dat organisaties niet achter elke hype kunnen aanlopen. Daar valt tegen in te brengen dat EQ inmiddels geen hype meer is.
Een tweede reden waarom EQ nog niet erg omarmd wordt, is dat het wordt geassocieerd met 'soft'. Dat is echter meer het onbegrip met de materie. EQ gaat er vooral over dat je de keuze hebt om je gevoelens op een bepaalde manier uit te drukken. Vaardigheden die van groot belang zijn bij reorganisaties, baanverlies, personeelsverloop en koude en kille organisaties.
Het goede nieuws over EQ is dat het aan te leren vaardigheden zijn, dit in tegenstelling tot het IQ. Dat ligt vast en kan niet meer worden opgekrikt door middel van een training. Toch waarschuwt Goleman dat EQ niet in een tweedaagse training te leren is.
Het kost veel tijd, vereist herhaling en oefenen, veel oefenen zelfs. De manager kan - moet - daar een belangrijke rol bij spelen. Hij is immers elke dag het voorbeeld op de werkvloer. De vraag is of organisaties dit goede nieuws wel willen horen en niet liever door gaan op de bekende kennis- en IQ-weg.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
