Ik kwam dit boek op het spoor door het lezen van een ander uitstekend boek, te weten: De economie van goed en kwaad van Sedlacek, die meerdere keren verwees naar 'The Black Swan'. Net zoals Sedlacek verduidelijkt en herhaalt Taleb dat economen niet de toekomst kunnen voorspellen. Taleb schetst twee werelden: De wereld van gemiddelden waarin incidenten (zwarte zwanen) worden 'weggemiddeld'.
Taleb noemt deze wereld Mediocristan. We leven echter niet meer in Mediocristan, de incidenten zijn niet toevallig en daarom leven we in Extremistan. Kenmerkend voor een dergelijke maatschappij is dat het totaal bepaald wordt door een klein aantal extreme gebeurtenissen. De consequentie daarvan is dat het verschil tussen arm en rijk steeds groter wordt.
En zo zet Taleb zijn lezers aan het denken, brengt hij ze aan het twijfelen en maakt hij duidelijk dat landen en hun regeringsleiders, CEO's in hun organisaties en vele anderen dagelijks een verkeerde manier van denken hanteren. Veel personen of beroepsgroepen krijgen er in dit boek flink van langs. Van economen, statistici, filosofen, Nobelprijswinnaars en CEO's moet de ex-beurshandelaar niets hebben. Er zijn maar weinig mensen waar hij respect voor heeft. Mandelbrot en Kahneman kunnen Talebs goedkeuring wegdragen.
Is dit boek daarom een onuitstaanbaar boek dat is geschreven door een arrogante man die geen maat weet te houden en iedereen om hem heen beledigt? Nee, verre van dat. Het klopt dat Taleb geen blad voor de mond neemt maar zijn kritieken zijn zeer goed beargumenteerd. Het boek staat vol met vele wetenswaardigheden en schitterende oneliners ('We leren mensen methoden uit Mediocristan en laten hen los in Extremistan'). 'The Black Swan' is een pleidooi voor een robuuste wereld.
Weliswaar kunnen we de toekomst niet voorspellen, maar in ons denken kunnen we veel veranderen zodat we anders met zwarte zwanen omgaan. We hebben alleen de neiging, aldus Taleb, om heel rationeel te zijn, behalve wanneer het om zwarte zwanen gaat.
Veel respect heeft de auteur voor Moeder natuur en het menselijke lichaam. De wijze waarop alles in de natuur is vormgegeven, verdient onze aandacht. Wanneer we naar het menselijke lichaam kijken zien we veel 'dubbelingen': twee ogen, twee nieren, twee armen, et cetera. Maar dat is juist de kracht. Het menselijk lichaam kan door deze redundantie omgaan met tegenslagen. Wat hebben we in organisaties gedaan? We hebben ze ontdaan van alle redundantie. Economen zouden het inefficiënt vinden om alles dubbel te hebben en er twee longen en twee nieren op na te houden. Of om een andere oneliner van de auteur te gebruiken: 'Als we moeder natuur zouden overlaten aan economen dan zouden individuele nieren worden afgeschaft'.
Kortom: een boek waarin ik veel nieuwe inzichten ben tegengekomen, van een schrijver met een eigen kijk op de wereld, die het verdient om meer navolging te krijgen.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
