Aanspreken? Gewoon doen!

Voorwoord 9
Woord van dank 11
Inleiding en context 12
Aanspreken in de tijdsgeest 13
Hoe dit boek is opgebouwd 14
Definitie 15
Verantwoording 17
Hoe doen we het nu? 19 oe doen we het nu? 19

Hoofdstuk 1 – We worstelen er allemaal mee 21
We vinden het ongelofelijk belangrijk 21
Het gebeurt veel te weinig 22
Zíj moeten het meer doen (wíj doen het al goed) 24
We doen het ook uit eigenbelang 25
De top kan de aanspreekcultuur heel anders beleven 25
Waar we ons collectief aan ergeren 26
Excuus of niet? 28
De feedbackregels zijn breed bekend, maar worden niet gebruikt 29
We worstelen met kritiek geven, maar willen wel kritiek krijgen 31
Het blijft spannend, op alle niveaus 31
You are not alone out there! 33
Samenvatting 35

Hoofdstuk 2 – Hoe het soms goed en soms (helemaal) mis gaat 37
Tachtig procent van de teams functioneert niet 37
We doen het allemaal op onze eigen manier af en toe goed 38
En soms gaat het gewoon even mis… 41
Onze emoties spelen een rol van betekenis 43
We doen in werkelijkheid iets anders dan we denken te doen 44
Wordt de juiste persoon aangesproken? 47
We houden elkaar onbewust gevangen in beleefdheden 48
We doen ons best, maar er verandert niets 50
Als jij het niet doet, doen zij het (en pesten ze hem weg) 52
We spreken elkaar er niet op aan dat we elkaar niet aanspreken 53
Samenvatting 54
De eerste stap: begrijp dat het ingewikkelder is dan we altijd e eerste stap: begrijp dat het ingewikkelder is dan we altijd gedacht hebben. 55

Hoofdstuk 3 – Zeven redenen waarom aanspreken zo lastig is 57
We zien de ander zoals wij zijn 57
We handelen primair en rationaliseren achteraf 59
We voelen ons niet veilig in organisaties 60
We ontkennen dat we ons laten leiden door angst 63
We hebben een ongelofelijke hekel aan het brengen van slecht nieuws 66
We streven naar het voorkomen van verlies 68
We sturen op resultaten op korte termijn 69
We willen erbij horen 69
We willen ons zelfbeeld hooghouden én gezichtsverlies
voor de ander voorkomen 70
Waarom aanspreken moeilijker is als je leidinggeeft (en macht hebt) 71
Samenvatting 75
De tweede stap: stimuleer de wil het tóch te doen. 77 e tweede stap: stimuleer de wil het tóch te doen. 77

Hoofdstuk 4 – Waarom we het wél moeten (blijven) doen 79
We zijn out of control 79
Over angstcultuur en beschaving op de werkvloer 82
Wat is normaal? 84
Soms wint het persoonlijk belang van het organisatiebelang 86
Goed voorbeeldgedrag, ook aan de top 86
Bypasses en olifantenpaadjes 88
Anderen hebben jouw spiegel nodig om in hun dode hoek te kijken 89
Nieuwe organisatievormen maken aanspreken nog belangrijker 90
Samenvatting 92

Hoofdstuk 5 – Wat aanspreken jou en je team oplevert 93
De resultaten verbeteren drastisch 93
Als jij jouw verantwoordelijkheid neemt, nemen zij hun
verantwoordelijkheid 95
Negatief gedrag verspreidt zich niet verder 96
De collectieve lat gaat weer omhoog 97
De fysieke én mentale veiligheid neemt toe 98
Je team wordt eindelijk een team 99
Van consensus naar commitment 100
Minder kans op een burn-out 102
Je dossiers kloppen 103
Je kunt jezelf in de spiegel blijven aankijken! 104
Samenvatting 105
De derde stap: gewoon doen! 107 e derde stap: gewoon doen! 107

Hoofdstuk 6 – Hoe creëer je nou écht een aanspreekcultuur? 109
Doorbreek de cirkel 109
Veiligheid is cruciaal 111
Herstel de balans tussen ruimte geven en grenzen stellen 113
Definieer wat normaal is (geen aanspreken zonder afspreken) 116
Zorg dat je er consequenties aan kunt verbinden 119
Werk aan een cultuur van kritiek vragen en doe het zelf voor 120
Vraag hulp van je klanten 121
Schaf het formele beoordelingssysteem af 122
Niet (nog) meer feedbacktrainingen 124
Creëer ruimte om te delen hoe lastig het is 126

Hoofdstuk 7 – De mindshift en andere tips voor aansprekers 129
De mindshift: van darten naar puzzelen 129
Over meten met twee maten en het nut van straffen en belonen 131
Er nu over beginnen, uitstellen of laten lopen? 134
Wat doe je als het in iemands karakter zit? 136
Herken je excuses en overwin je natuurlijke weerstand 137
Let op wat je werkelijk doet 139
Wat wil je er (echt) mee bereiken? 140
Maak eerst een selfie 143
(Onder)ken je emoties en deel ze 145
Wat je moet weten over de aangesprokene 146
Welk type aanspreker ben jij? 149
Wat is de juiste timing? 150
Andere factoren die de impact van het gesprek bepalen 151
Feedback geven is slechts één manier 155
Wissel indien nodig van spoor 156
Voer één gesprek tegelijk 157
En dan: de uitvoering! 161
Hoe om te gaan met ongelijkwaardigheid en (on)veiligheid 172
Laat je niet voor andermans karretje spannen 175
Samenvatting 176

Hoofdstuk 8 – Tips als je aangesproken wordt 179
Het gebeurt de hele dag door 179
Wat heb jij te verliezen? 181
Hoe we omgaan met kritiek verschilt per persoon 183
Ken en controleer je primaire reactie 185
Wat is jouw aandeel? 187
Wat is zijn motief? 188
Help de aanspreker (en jezelf) 189
Een leidraad voor het gesprek (en het loopt altijd anders) 190
Kritiek ophalen; wat en hoe? 191
Aan en in de slag met jezelf 193
En als het me echt niet lukt te veranderen? 195
Je mag kritiek ook afwijzen, nadat je die ‘verwerkt’ hebt 196
Samenvatting 197
Conclusie 199
Tot slot – persoonlijk bericht aan de lezer 201
Over de auteur 203
Als je verder wilt lezen 205

Bijlagen 207
Bijlage 1. Tips van leidinggevenden voor leidinggevenden 208
Bijlage 2. Verantwoording online onderzoek en interviews 211
Bijlage 3. Deelnemers interviews 213

Noten 215