Optimaal onderwijs

Voorwoord 9
Inleiding 11

1 Optimaal onderwijs 13
1.1 Inleiding 13
1.2 Goed onderwijs 13
1.3 Positieve educatie 15
1.4 Waarderende benadering 16
1.5 WOWW-aanpak 18
1.6 De ‘hele school’-aanpak 19
1.7 Hospitality in het onderwijs 20
1.8 Hoofdstuk 1 in het kort 22

2 Positieve psychologie 23
2.1 Inleiding 23
2.2 Wat is positieve psychologie? 23
2.3 Korte historie 25
2.4 Welbevinden-theorie 26
2.5 Positieve emoties 27
2.6 Sterkekantenbenadering 29
2.7 Veerkracht 32
2.8 Positieve psychologie in het onderwijs 33
2.9 Hoofdstuk 2 in het kort 36

3 Oplossingsgericht werken 37
3.1 Inleiding 37
3.2 Wat is oplossingsgericht werken? 37
3.3 Korte historie 38
3.4 Terugwerken vanuit de toekomst 39
3.5 De rol van taal 40
3.6 Uitzonderingen vinden 42
3.7 Complimenten en competentievragen 42
3.8 Schaalvragen 43
3.9 Onderzoek 43
3.10 Oplossingsgericht werken in het onderwijs 44
3.11 Vergelijking tussen positieve psychologie en oplossingsgericht werken 44
3.12 Hoofdstuk 3 in het kort 45

4 Een positieve start 47
4.1 Inleiding 47
4.2 Positieve verwachtingen 47
4.3 Bouwen aan hoop 49
4.4 Hoop bij kinderen 51
4.5 Positieve kennismaking 53
4.6 Hoofdstuk 4 in het kort 54

5 De gewenste toekomst 55
5.1 Inleiding 55
5.2 Doelformulering 55
5.3 Positieve imaginatie 58
5.4 De aandacht verleggen 58
5.5 Leerdoelen? 59
5.6 Problemen of beperkingen? 60
5.7 Werken met verschillende visies 61
5.8 Succes vieren 63
5.9 Hoofdstuk 5 in het kort 64

6 Vinden van wat werkt 65
6.1 Inleiding 65
6.2 De sterkekantenbenadering 66
6.3 Uitzonderingen vinden 67
6.4 Competentievragen 70
6.5 De cirkeltechniek 70
6.6 Schaalvragen 73
6.7 Schaalwandelen 74
6.8 Hoofdstuk 6 in het kort 76

7 Vormen van aanmoediging 77
7.1 Inleiding 77
7.2 Positieve bekrachtiging 78
7.3 De afgelegde weg 79
7.4 Leren of beter worden? 80
7.5 ‘Cheerleaden’ en complimenteren 80
7.6 Persoonsgerichte en procesgerichte complimenten 83
7.7 Zes manieren om te complimenteren 84
7.8 Hoofdstuk 7 in het kort 88

8 Werken aan vooruitgang 89
8.1 Inleiding 89
8.2 Vervolggesprekken 89
8.3 Bouwen aan succes 90
8.4 Vier mogelijke antwoorden 91
8.5 De groeimindset 97
8.6 Strategische mindset 101
8.7 De mindset van docenten 102
8.8 Hoofdstuk 8 in het kort 105

9 Optimaal samenwerken 107
9.1 Inleiding 107
9.2 Optimaal samenwerken 108
9.3 Drie typen samenwerkingsrelaties 113
9.4 Lastige interacties 117
9.5 Van pesten naar samenwerken 120
9.6 Samenwerken bij conflicten: leerlingbemiddeling 122
9.7 Samenwerken met leerlingen en studenten met speciale behoeften 124
9.8 Hoofdstuk 9 in het kort 125

10 Reflectie 127
10.1 Inleiding 127
10.2 Reflectie in het onderwijs 128
10.3 Het Ui-model 129
10.4 Feedback vragen 133
10.5 Positieve supervisie en intervisie 135
10.6 Hoofdstuk 10 in het kort 137

Epiloog 139
Literatuur 141
Overzicht toepassingen, casus en verhalen 149
Trefwoordenregister 153
Dankwoord 159
Over de auteurs 160