Lees verder
Dick Bonenkamp woont en werkt afwisselend in ’s-Hertogenbosch en Estepona, een stad in het zuiden van Spanje. Hij is jurist, taalpsycholoog en ondermeer ondernemer (oprichter en directeur van www.merlijngroep.nl), mediator en schrijver.
Meer over de auteursHandboek Mediation
Gebonden Nederlands 2024 7e druk 9789012408035Samenvatting
Mediation is niet meer weg te denken uit Nederland. In de afgelopen decennia heeft het zich van een nieuwe, alternatieve vorm van conflictoplossing ontwikkeld tot een professioneel vakgebied. Een vakgebied dat leeft en zich elke dag verder ontwikkelt.
Het Handboek Mediation gaat over de diverse toepassingen, benaderingen en werkwijzen van mediation. Registermediators in spe moeten het gebruiken om zich voor te bereiden op het schriftelijk mediationexamen. Mediation is een multidisciplinair vakgebied en mediators hebben uiteenlopende professionele achtergronden. Dit handboek is daarom ook geschikt voor actieve mediators die hun kennis up-to-date willen houden en kennis willen nemen van de vele praktische handreikingen die het boek als naslagwerk biedt.
Mediation wordt in diverse benamingen, vormen en bijbehorende procedures, ingezet op tal van essentiële levensterreinen. Bij echtscheiding en omgang met kinderen, bij arbeidszaken, in het zakenleven, en bij strafzaken, bij conflicten tussen buren en met de overheid. Inmiddels beschikken alle rechtbanken en gerechtshoven over een ‘mediationbureau’ en is doorverwijzing door de rechterlijke macht in lopende procedures naar een gespecialiseerde mediator een normale en gerespecteerde keuze. Mediation naast rechtspraak is geen wens meer maar dagelijkse praktijk.
Handboek Mediation onderkent dat achter grote veranderingen en verschuivingen het belangrijk is om oog te blijven houden voor wat mediation in de kern haar beoefenaars inspireert en waar zij hun motivatie uit halen. Dat is het ondersteunen van mensen in persoonlijke gesprekken om iets aan hun conflicten te doen. En tot op zekere hoogte deel uit te maken van hun opluchting, erkenning van elkaars belangen, de hernieuwde verbinding en het onderlinge contact dat weer tot stand kan worden gebracht.
Deze zevende, vernieuwde druk van het Handboek Mediation kent vijf delen. In het eerste deel worden de kenmerken en theoretische uitgangspunten van mediation behandeld. Het tweede deel geeft een overzicht van de verschillende perspectieven op mediation en de verschillende benaderingen die voorkomen in de mediationpraktijk. In het derde deel worden de elementen beschreven waaruit een effectief mediationproces is opgebouwd. Het vierde deel besteedt aandacht aan de diverse contexten waarbinnen mediation zich afspeelt. In het laatste deel wordt een overzicht beschreven van de verschillende werkvelden in Nederland.
De eerste druk van het Handboek Mediation verscheen in 2001 op initiatief van Dick Bonenkamp (Merlijn Groep). Het vakgebied verbreedt en verdiept zich snel. Aan deze zevende druk heeft een scala aan auteurs met uiteenlopende achtergronden en specialismen een bijdrage geleverd, om zo een gedegen inzicht te bieden in de kennis die voor mediation onmisbaar is, en om de actuele stand van zaken in de praktijk weer te geven.
Ten slotte: het Handboek Mediation is ook geschikt als kennisbron in het kader van conflictmanagement in organisaties: doorverwijzers én aanpakkers krijgen een beter beeld van het vakgebied en krijgen handvatten aangereikt om in gesprek te gaan met conflicterende partijen over een passende aanpak van hun conflict.
Met dit alles is het Handboek Mediation inmiddels ook een must voor onder meer managers, leidinggevenden, personeelsfunctionarissen, bedrijfsartsen, bedrijfsmaatschappelijk werkers, sociaaljuridisch hulpverleners, ambtenaren, accountants, rechters, notarissen en advocaten.
Als auteurs hebben aan deze zevende, vernieuwde druk van het Handboek Mediation meegewerkt: Dick Allewijn, Dick Bonenkamp, Chris Bos, Seth van den Bossche, Brigitte Chin-A-Fat, Janny Dierx, Jolanda Elferink, Ellen Giebels, Greetje de Haan, Francine ten Hoedt, Jiska Jonas-van Dijk, Bente London, Aukje Nauta, Hugo Prein, Casper Schouten, Eva Schutte, Marc Simon Thomas, Mayke Smit, Jacqueline Spierdijk, Wendy Versteeg, Bela de Vries, Jacques de Waart, Corné van der Wilt en Sven Zebel.
Specificaties
Expertrecensies (2)
Lees verder
Lees verder
Lezersrecensies
Over Dick Bonenkamp
Over Hugo Prein
Inhoudsopgave
Woord vooraf / 25
Introductie / 29
Deel I Uitgangspunten / 37
1 Wat is mediation / 41
Dick Bonenkamp en Hugo Prein
1.1 Partijen helpen bij hun onderhandelingen om tot een oplossing te komen / 41
1.2 Partijen met elkaar in gesprek brengen, normaliseren van verhoudingen en emotioneel herstel / 49
1.3 Conclusie / 53
2 Mediation in Nederland / 59
Marc Simon Thomas
2.1 Inleiding / 59
2.2 De opkomst van mediation in Nederland / 60
2.3 De institutionalisering van mediation / 64
2.4 Mediation in relatie met rechtspraak / 67
2.5 Aandacht vanuit de politiek / 69
2.6 Mediation en ADR / 72
2.7 Conclusie / 76
3 Effectiviteit van het mediationproces – inzichten uit wetenschappelijk onderzoek / 81
Sven Zebel
3.1 Inleiding / 81
3.2 Uitkomsten en impact van mediation / 83
3.3 Wanneer treden gunstige uitkomsten sterker of juist minder sterk op? / 85
3.4 Waarom willen mensen al dan niet deelnemen aan mediation? / 88
3.5 Afsluitend / 91
4 Conflicten en hun dynamiek / 97
Hugo Prein
4.1 Wat zijn conflicten? / 97
4.1.1 Een omschrijving van conflict / 97
4.1.2 Positieve gevolgen van conflicten / 98
4.2 Verschillende soorten conflicten / 99
4.2.1 Zakelijke conflicten en relationele conflicten / 99
4.2.2 Conflicten over schaarse bronnen (belangenconflicten) / 101
4.2.3 Machtsconflicten / 101
4.2.4 Waardeconflicten / 102
4.2.5 Relationele of persoonlijke conflicten / 104
4.2.6 Het belang van het onderscheid voor de mediator / 105
4.3 Emoties in conflicten / 106
4.3.1 Wat zijn emoties? / 107
4.3.2 Verschillende soorten emoties / 110
4.3.3 Emoties in goede banen leiden / 114
4.4 De dynamiek van conflicten / 121
4.4.1 Psychologische escalatiemechanismen / 121
4.4.2 Het escalatiemodel van Glasl / 129
4.4.3 De relevantie van het escalatiemodel voor mediation / 132
5 Sociaal-juridische studies naar conflicten / 137
Marc Simon Thomas
5.1 Inleiding / 137
5.2 Vroege, rechtsantropologische studies naar conflicten / 138
5.2.1 Op zoek naar de onderliggende regels / 138
5.2.2 Conflicten bezien als contextafhankelijk proces / 140
5.2.3 De invloed van macht / 142
5.3 Meer recente, rechtssociologische studies naar conflicten / 143
5.3.1 Het escalatiemodel van Glasl / 143
5.3.2 Naming, blaming, claiming / 144
5.3.3 Transformaties in een conflict / 145
5.3.4 De afloop van een conflict / 147
5.4 De Nederlandse situatie, van piramide naar delta / 148
5.4.1 Deltaonderzoeken naar geschilbeslechting / 149
5.4.2 Legal consciousness / 151
5.4.3 Forum shopping / 152
5.5 Samenvatting / 153
Deel II Perspectieven / 157
6 Benaderingen / 161
Hugo Prein en Chris Bos
6.1 Inleiding / 161
6.1.1 Werkstijl, model of benadering? / 162
6.1.2 Categorisering van mediationbenaderingen / 164
6.2 Evaluatieve mediation / 172
6.2.1 Uitgangspunten: definitie en doel / 172
6.2.2 Werkwijze en technieken / 174
6.2.3 Voor- en nadelen / 179
6.3 Faciliterende of probleemoplossende mediation / 181
6.3.1 Uitgangspunten: definitie en doel / 181
6.3.2 Werkwijze en technieken / 190
6.3.3 Voor- en nadelen / 194
6.4 Transformatieve mediation / 195
6.4.1 Uitgangspunten: definitie en doel / 195
6.4.2 Werkwijze en technieken / 201
6.4.3 Voor- en nadelen / 206
6.5 Narratieve mediation / 208
6.5.1 Uitgangspunten: definitie en doel / 208
6.5.2 Werkwijze en technieken / 215
6.5.3 Voor- en nadelen / 220
6.6 Overeenkomsten en verschillen / 222
7 Onderhandelen / 227
Ellen Giebels
7.1 Inleiding / 227
7.2 Wat is onderhandelen? / 228
7.3 Drie psychologische barrières voor onderhandelen / 229
7.3.1 Metaconflict / 229
7.3.2 Conflictasymmetrie / 230
7.3.3 Machtsongelijkheid / 231
7.4 Gedragsperspectieven bij onderhandeling / 231
7.4.1 Distributief onderhandelen / 233
7.4.2 Integratief onderhandelen / 235
7.4.3 Integratief potentieel ontdekken / 236
7.4.4 Balanceren tussen coöperatie en competitie / 238
7.5 Beïnvloeding: de tafel van tien / 242
7.5.1 Relationele strategieën / 243
7.5.2 Inhoudelijke strategieën / 245
7.6 Contextuele variabelen / 248
7.6.1 Cultuurverschillen in onderhandelingen / 248
7.6.2 Individuele verschillen in onderhandelingen / 248
7.7 De mediator en het onderhandelingsproces / 249
7.7.1 Voorbereiding / 249
7.7.2 Het proces van onderhandelen / 251
7.7.3 De afsluiting: overeenstemming vastleggen / 252
7.8 Afsluitend / 253
8 Mediation als een besluitvormingsproces / 257
Hugo Prein
8.1 Inleiding / 257
8.2 Mediation gezien als een onderhandelingsproces / 258
8.2.1 Social exchange-theorieën bij onderhandelen / 258
8.2.2 Niet-gewilde afhankelijkheid en macht / 259
8.2.3 Rationele competitie als norm / 260
8.3 Mensbeeld: de mens als sociaal wezen / 263
8.4 Probleem oplossen en besluitvorming / 265
8.5 Is besluitvorming een rationeel proces? / 266
8.5.1 De rol van het onbewuste bij individuele besluitvorming / 267
8.5.2 ‘Begrensde’ en ‘onbegrensde’ problemen / 268
8.5.3 Prescriptieve rationele besluitvormingsmodellen / 269
8.5.4 Descriptieve niet-rationele besluitvormingsmodellen / 271
8.6 Besluitvorming als metafoor voor mediation / 273
8.6.1 Mediation als een sociaal besluitvormingsproces / 274
8.6.2 Barrières voor effectieve besluitvorming / 275
8.6.3 De taak van de mediator: het faciliteren van het besluitvormingsproces / 276
9 Het mediationproces in fasen / 281
Dick Bonenkamp en Jolanda Elferink
9.1 Inleiding / 281
9.2 Voorbereidingsfase van het mediationproces / 284
9.2.1 Inleiding / 284
9.2.2 Een van de conflictpartners neemt contact op / 285
9.2.3 Een opdrachtgever neemt contact op / 286
9.2.4 De mediator neemt contact op / 287
9.2.5 Intakegesprekken / 288
9.2.6 Dossiers / 292
9.2.7 Informatie / 292
9.2.8 Datum en locatie / 292
9.2.9 Voorbereidingen voor het eerste gezamenlijke gesprek / 293
9.2.10 Het einddoel van de voorbereidingsfase / 293
9.2.11 Mogelijke complicaties en valkuilen / 293
9.3 Plenaire mediation: de openingsfase / 294
9.3.1 Inleiding / 294
9.3.2 De kennismaking / 294
9.3.3 Toelichting op het mediationproces / 295
9.3.4 Het verifiëren van commitment, vertrouwelijkheid en mandaten / 296
9.3.5 Het bieden van structuur, een vooruitblik op het mediationproces en de spelregels / 299
9.4 Plenaire mediation: de exploratiefase / 301
9.4.1 Inleiding / 301
9.4.2 Inhoudelijk en emotioneel gehoord weten / 302
9.4.3 De-escalatie en vermindering van spanning / 304
9.4.4 Van onnuttige naar nuttige informatie / 304
9.4.5 Van verleden naar toekomst / 307
9.5 Plenaire mediation: de draai- en categorisatiefase / 308
9.5.1 Inleiding / 308
9.5.2 Het perspectief / 309
9.5.3 Naar de essentie / 309
9.5.4 Complete onderhandelingsagenda / 311
9.5.5 Categoriseren van de belangen, vormen van belangenclusters en vaststellen van een onderhandelingsvolgorde / 311
9.6 Plenaire mediation: de onderhandelingsfase / 313
9.6.1 Inleiding / 313
9.6.2 Creativiteit stimuleren: eerst opties genereren, dan pas onderhandelen / 314
9.6.3 Werken met package-deals / 315
9.6.4 Parkeren bij impasses / 316
9.6.5 Het belang van objectieve criteria / 316
9.7 Plenaire mediation: de besluitvormingsfase / 316
9.7.1 Inleiding / 316
9.7.2 De tussenafrondingsfase / 317
9.7.3 Besluitvormingsfase / 317
9.8 De afsluitingsfase / 321
9.8.1 Inleiding / 321
9.8.2 Vaststellingsovereenkomst / 321
9.8.3 Afsluitingsrituelen / 321
Deel III Bouwstenen / 325
10 Taken en competenties van de mediator / 329
Hugo Prein
10.1 Inleiding / 329
10.2 Een vertrouwenwekkende, professionele werkrelatie opbouwen / 331
10.2.1 Vertrouwen wekken / 331
10.2.2 Beroepsethiek respecteren / 334
10.2.3 Onpartijdigheid waarborgen en (machts)ongelijkheid neutraliseren / 336
10.3 De deelnemers motiveren voor mediation / 337
10.3.1 Deelnemers zich laten richten op gezamenlijke inspanning / 337
10.3.2 Zelfbeschikking bevorderen / 338
10.4 De kwaliteit van de onderlinge communicatie verbeteren / 339
10.4.1 Wederzijds begrip bevorderen / 340
10.4.2 Conflicten en emoties hanteren / 340
10.5 Het mediationproces reguleren (agenda en procedures waarborgen) / 342
10.6 De conflictkwesties behandelen / 343
10.6.1 Conflictkwesties verhelderen en vaststellen / 344
10.6.2 Onderliggende belangen inventariseren / 345
10.6.3 Creatieve oplossingen laten zoeken en hierover besluiten laten nemen / 346
10.7 Assessment en kennistoets / 347
11 Betrokkenen / 351
Jacques de Waart
11.1 Deelnemers en niet-deelnemers / 351
11.1.1 Deelnemers / 351
11.1.2 Niet-deelnemers / 353
11.1.3 Keuze van de deelnemers / 353
11.2 Partijen / 354
11.2.1 Definitie partij / 354
11.2.2 Deelnemende partijen / 354
11.2.3 Geschiktheid partijen / 355
11.2.4 Vertegenwoordiging / 356
11.2.5 Kwaliteiten van de vertegenwoordiger / 357
11.2.6 Contact met de achterban / 358
11.2.7 Verdeling van de kosten / 359
11.2.8 De rol van trauma / 359
11.3 Mediator / 360
11.3.1 Systeem van mediator en deelnemers / 361
11.3.2 De mediator als geïntegreerde persoonlijkheid / 362
11.3.3 Relatie met overige betrokkenen / 362
11.3.4 Co-mediator / 364
11.3.5 Interne en externe mediator / 366
11.4 Derden / 367
11.4.1 Verwijzer / 368
11.4.2 Derde-opdrachtgever / 368
11.4.3 Adviseur / 368
11.4.4 Partijbegeleider / 369
11.4.5 Derde-belanghebbende en derde-betrokkene / 370
11.4.6 Samenhang tussen rollen / 371
11.5 Groepsmediation of meerpartijenmediation / 372
11.5.1 Situaties van groeps- of meerpartijenmediation / 372
11.5.2 Aandachtspunten / 373
11.5.3 Procesontwerp, analysemodellen en werkvormen / 376
12 Interpersoonlijke communicatie / 381
Mayke Smit
12.1 Inleiding / 381
12.2 Wat is interpersoonlijke communicatie? / 382
12.2.1 Het belang van interpersoonlijke communicatie in relaties / 383
12.2.2 Verslechterde communicatie bij conflict / 384
12.3 Belangrijke aspecten in communicatie voor de mediator / 385
12.3.1 Actief luisteren / 385
12.3.2 Omgaan met emoties / 387
12.3.3 Holding space houden / 389
12.3.4 Communicatie verbeteren met metacommunicatie / 392
12.3.5 Reflecteren op eigen communicatie / 394
12.4 Patronen in communicatie / 394
12.4.1 De dramadriehoek / 395
12.4.2 De relatiegiffen van Gottman / 399
12.4.3 De duivelse dialogen van de emotionally focused therapy / 402
12.4.4 Geweldloze communicatie van Rosenberg / 405
12.4.5 Samenvattend: interventies voor de mediator bij negatieve communicatiepatronen / 407
12.5 De systemische benadering / 409
12.5.1 Familiesysteem en andere systemen / 409
12.5.2 Werking van het geweten / 410
12.5.3 Vier systemische principes / 411
12.5.4 Systemische benadering in mediation / 413
12.5.5 Andere betrokkenen / 416
12.5.6 De systemische principes in de rol van mediator / 419
12.5.7 Systemische invloed bij veranderingen / 420
12.6 Tot slot / 422
13 Interventies / 427
Hugo Prein en Francine ten Hoedt
13.1 Inleiding / 427
13.1.1 Wat is interveniëren? / 427
13.1.2 Focus op inhoud of op proces; metacommunicatie / 431
13.2 Gesprekstechnieken van de mediator / 434
13.2.1 Open en actief luisteren / 434
13.2.2 Spiegelen / 435
13.2.3 Parafraseren van de inhoud / 436
13.2.4 Gevoelsreflectie / 437
13.2.5 Samenvatten / 438
13.2.6 Positief heretiketteren: neutraliseren, normaliseren, gemeenschappelijk maken / 439
13.2.7 Vraagtechnieken voor een mediator / 441
13.3 Interventies in bijzondere situaties / 447
13.3.1 Omgaan met impasses en vastzittende situaties / 447
13.3.2 Omgaan met een onevenwichtige machtsbalans / 452
13.3.3 Het voeren van privégesprekken (caucus) / 458
13.3.4 Het herstellen van vertrouwen / 461
14 Digitale middelen / 471
Jolanda Elferink en Sven Zebel
14.1 Inleiding / 471
14.2 Voor- en nadelen van digitale middelen in mediation / 471
14.2.1 Voordelen / 471
14.2.2 Nadelen / 472
14.2.3 Persoonlijk contact / 473
14.3 Vormen van digitale middelen in mediation / 476
14.3.1 Videomediation / 476
14.3.2 Werkvormen in videomediation / 478
14.3.3 Digitale platforms voor mediation en online geschiloplossing / 479
14.3.4 Kunstmatige intelligentie / 479
14.4 Conclusie / 481
Deel IV Context / 483
15 Diversiteit / 487
Bela de Vries en Jolanda Elferink
15.1 Interculturele sensitiviteit / 487
15.1.1 Inleiding / 487
15.1.2 Cultuurpsychologische inzichten / 488
15.1.3 Betekenis voor de praktijk van mediation / 508
15.1.4 Enkele afsluitende aandachtspunten bij interculturele mediation / 518
15.2 Diversiteit / 520
15.2.1 Inleiding / 520
15.2.2 Diversiteit en inclusie / 520
15.2.3 Stereotypen, vooroordelen en discriminatie / 525
15.2.4 Verbinden met waarden / 529
15.2.5 Kansen voor mediation / 530
16 Juridische aspecten / 533
Eva Schutte en Jacqueline Spierdijk
16.1 In hoeverre is mediation ‘juridisch’? / 533
16.2 De aanloop tot mediation / 534
16.3 De mediationovereenkomst / 535
16.3.1 De inhoud van de mediationovereenkomst / 535
16.3.2 De vorm van de mediationovereenkomst / 536
16.3.3 Partijen bij de mediationovereenkomst / 537
16.4 Vrijwilligheid / 537
16.5 Geheimhouding / 538
16.6 Afspraken vastleggen / 540
16.6.1 Verslagen en tussentijdse afspraken / 540
16.6.2 Welke rol heeft de mediator bij het vastleggen van de afspraken? / 541
16.6.3 Eindafspraken of vaststellingsovereenkomst? / 543
16.6.4 Afwijken van dwingend recht? / 544
16.6.5 De inhoud van de eindafspraken / 545
16.7 Als partijen het niet eens worden: het beëindigingsbericht en het beëindigingsdocument / 546
16.8 Aansprakelijkheid van de mediator / 546
16.9 Klacht- en tuchtrecht / 547
16.10 Conclusie / 548
17 Beroepsethiek / 553
Eva Schutte en Jacqueline Spierdijk
17.1 Inleiding / 553
17.2 Kernwaarden van de mediator / 554
17.2.1 Integriteit (gedragsregel 1) / 554
17.3 Omgaan met morele vraagstukken in de praktijk / 559
Deel V Werkvelden / 563
18 (Echt)scheiding en omgang / 567
Brigitte Chin-A-Fat
18.1 (Echt)scheidingsmediation / 567
18.1.1 Ontstaansgeschiedenis / 568
18.1.2 Kenmerken van scheidingsmediation / 569
18.1.3 Beroepsvereisten voor de scheidingsmediator / 571
18.1.4 Ontwikkelingen op het terrein van het echtscheidingsrecht / 573
18.2 Omgangsmediation / 575
18.2.1 Wettelijk kader en terminologie / 577
18.2.2 Kenmerken van omgangsmediation / 580
18.2.3 Beroepsvereisten voor de omgangsmediator / 582
18.3 Mediation als onderdeel van andere vormen van geschilbeslechting / 583
18.3.1 Collaborative divorce of overlegscheiding / 583
18.3.2 Parenting coordination / 584
18.3.3 Piketmediation / 587
18.3.4 Deskundigenbericht met toepassing van mediation / 588
19 Arbeid / 593
Aukje Nauta en Seth van den Bossche
19.1 Inleiding / 593
19.2 Wat is een arbeidsconflict? / 594
19.3 Soorten conflicten / 596
19.3.1 Taakconflicten en relatieconflicten / 596
19.3.2 Thema’s van arbeidsconflicten / 597
19.3.3 Individuele en collectieve arbeidsconflicten / 597
19.4 Arbeidsmediation bij conflicten op het werk / 598
19.4.1 Geschiedenis van arbeidsmediation / 599
19.4.2 Onderscheidende kenmerken van arbeidsmediation / 600
19.4.3 Vereiste kennis en vaardigheden van mediators bij arbeidsconflicten / 602
19.4.4 Wie zit er aan tafel bij arbeidsmediation? / 603
19.4.5 Hoe vrijwillig is medewerking aan arbeidsmediation? / 604
19.4.6 Caucus: de voor- en nadelen van individuele voorgesprekken / 605
19.4.7 Toepassingsvelden van mediation bij arbeidsconflict / 606
19.5 Afsluitend / 613
20 Overheid / 617
Dick Allewijn en Wendy Versteeg
20.1 Inleiding / 617
20.2 Relatie overheid–burger / 618
20.2.1 Tegengestelde bewegingen / 618
20.2.2 Op zoek naar een responsieve rechtsstaat / 619
20.2.3 Tegengestelde beweging: vertrouwensverlies / 620
20.2.4 Op zoek naar herstel van vertrouwen / 622
20.3 Kenmerken van conflicten tussen burger en overheid / 624
20.3.1 Machtsverschil / 624
20.3.2 Dominante rol van wet- en regelgeving: warm versus koud conflictgedrag / 624
20.3.3 Juridisering van contact en conflict / 625
20.3.4 Overheidscultuur: ‘Het gaat om de inhoud’ verhult problemen op betrekkingsniveau / 625
20.3.5 De burgercultuur: het belang van ervaren procedurele rechtvaardigheid / 626
20.4 Naar een responsieve rechtsstaat / 628
20.4.1 Responsiviteit / 628
20.4.2 Richting een responsieve bezwaar- en klachtbehandeling: de informele aanpak / 629
20.5 Mediation tussen burger en overheid / 630
20.5.1 Inleiding / 630
20.5.2 Verschijningsvormen / 631
20.5.3 Betrokkenen / 633
20.5.4 Kenmerken / 637
20.5.5 Mediators / 640
21 Zakelijke mediation / 643
Casper Schouten
21.1 Inleiding / 643
21.2 Wat is zakelijke mediation? / 643
21.3 Zakelijke mediation in de praktijk / 645
21.4 Specifieke kennis en vaardigheden van de zakelijk mediator / 646
21.5 Andere toepassingen / 648
21.5.1 Start-ups / 648
21.5.2 Procesbegeleiding bij samenwerking in de bouw / 649
21.5.3 Familiebedrijven / 650
21.6 Wanneer mediation? / 650
21.7 Do’s and don’ts voor de juridisch adviseur in mediation / 651
21.8 Twee voorbeelden uit de praktijk / 652
21.9 Tot slot / 654
22 Buurtbemiddeling / 657
Bente London
22.1 Wat is buurtbemiddeling? / 657
22.1.1 Ontstaansgeschiedenis en organisatie / 657
22.1.2 Wanneer inzetbaar? / 658
22.2 Het proces / 660
22.3 Alternatieve aanpak / 662
22.4 Kwaliteitseisen / 663
22.4.1 Eisen aan de buurtbemiddelaars / 663
22.4.2 Eisen aan de coördinator / 663
22.5 Mediators als bemiddelaars / 664
22.5.1 Basisvaardigheden en interventies / 665
22.5.2 Verschillen tussen mediation en buurtbemiddeling / 665
22.6 Ontwikkelingen / 666
22.7 Resultaten / 667
23 Mediation in strafzaken / 671
Janny Dierx, Jiska Jonas-van Dijk en Corné van der Wilt
23.1 Inleiding / 671
23.2 Strafrecht / 672
23.2.1 Strafrecht: een overheidstaak / 672
23.2.2 Strafrecht ter voorkoming van ‘eigenrichting’ / 673
23.2.3 Strafrecht als dadergericht instrument / 673
23.2.4 Kritiek op de positie van slachtoffers in het strafrecht / 674
23.3 Herstelrecht / 677
23.4 Mediation in Strafzaken / 679
23.5 Mediation tijdens het strafproces / 679
23.5.1 Start van de mediation / 681
23.5.2 Gezamenlijk gesprek / 683
23.5.3 Resultaat van de mediation / 684
23.5.4 Schadevergoeding en schadefonds / 685
23.5.5 Termijnen / 686
23.6 De mediator in strafzaken / 688
23.6.1 Neutraliteit / 688
23.6.2 Waarheidsvinding / 689
23.6.3 Kwaliteitseisen / 690
23.7 Doorwerking van het resultaat van mediation op het verdere verloop van de strafzaak / 691
23.7.1 Invloed op beslissingen van de officier van justitie / 691
23.7.2 Invloed op beslissingen van de strafrechter / 692
23.7.3 Nieuwe ontwikkelingen in de rechtspraak / 695
23.8 De impact van mediation wetenschappelijk onderzocht / 696
23.8.1 Impact op recidive door de verdachte / 696
23.8.2 Psychologische impact op de verdachte / 697
23.8.3 Andere vormen van impact op de verdachte / 699
23.8.4 Impact op slachtoffers / 700
23.9 Toekomstige ontwikkelingen / 700
24 Herstelbemiddeling / 705
Sven Zebel en Greetje de Haan
24.1 Inleiding / 705
24.2 Korte geschiedenis van herstelbemiddeling in Nederland / 706
24.3 Doelstelling, uitgangspunten en werkwijze / 708
24.3.1 Doelstelling / 708
24.3.2 Uitgangspunten / 709
24.3.3 Werkwijze / 711
24.4 Vaardigheden en competenties / 713
24.5 Ervaringen van en impact op deelnemers aan herstelbemiddelingen / 715
24.6 Conclusie en actuele ontwikkelingen / 719
Nawoord / 723
Literatuur / 725
Trefwoordenregister / 755
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan