De rit van mijn leven

De overname van ABC in 2005 door toenmalig CEO Michael Eisner was een vlucht naar voren. Het bracht Iger naar de board (als toenmalige baas van ABC). Maar het loste het imagoprobleem, en met name het financiële probleem van Disney niet op. Er waren kapers op de kust om Disney over te nemen. De creatieve spirit, gevormd door het Disney Animation Studios die het bedrijf decennia van nieuwe hits voorzien had, leek verdwenen. En zonder hits, minder merchandise, minder nieuwe creaties voor de parken.

Iger’s rol in deze transformatie tussen 2005 en 2019 staat centraal in dit boek. In 2010 nam hij formeel de CEO-rol van Eisner over. Een moeizaam proces door argwaan bij de aandeelhouders. Per slot van de rekening was hij lang verantwoordelijk voor ABC, na de overname in 2005 een blok aan het been van Disney. Uiteindelijk, toen dit proces doorlopen was, koos Iger voor een korte driepuntenstrategie voor het eerste jaar. De eerste was vrede sluiten met Roy E. Disney, actief als criticaster van Eisner, en daarna Iger. Het bezorgde Disney veel PR-schade.

De tweede was vrede sluiten met Steve Jobs, CEO van Pixar. Deze relatie was slecht terwijl de Pixar films het heel goed deden bij de doelgroep van Disney. Deze reunition zou binnen twee jaar leiden tot de overname van Pixar door Disney. En het leverde een blijvende vriendschap tussen Jobs en Iger op. Jobs zou in de laatste jaren van zijn leven, als aandeelhouder van Disney én boardmember actief blijven.

De derde actie was de besluitvorming procedures binnen Disney veranderen. Michael Eisner had de afdeling Strategische Planning opgezet om diepe en gedetailleerde invloed te krijgen in alle belangrijke beslissingen bij Disney. Managers hadden weinig zelf te beslissen. De doelstellingen van deze afdeling werden snel veranderd en de verantwoordelijkheid veel lager in de organisatie gelegd.

Na zijn eerste jaar ging Iger zich focussen op de langetermijnstrategie. Kort samengevat kwam dit neer op de productie van branded content van hoge kwaliteit, investeren in technologie, en wereldwijde groei. Voor de eerste zou dit gaan betekenen dat Disney naast Pixar ook Marvel, Lucas Films (de Star Wars brand) en in 2019 21st Century Fox zou overnemen. Hiermee kreeg Disney naast veel nieuwe helden ook state-of-the-art studio’s, mensen en kennis in huis. Misschien is wel de meest belangrijke rol van Iger geweest om deze te laten integreren zonder hun kracht te verliezen!

Investeren in technologie leest als een digitaal transformatieverhaal. Uiteindelijk leverde dit in 2019 de wereldwijde release van Disney’s eigen streaming dienst op, Disney+. Hier komt Disney, digitaal, rechtstreeks bij de kijker op TV, tablet en smartphone. Via 21st werd Disney mede-eigenaar van Hulu, een andere streaming dienst en verkreeg het rechten in India. Voor deze diensten produceert Disney unieke content die nergens anders te verkrijgen is. En kan het de in decennia opgebouwde catalogi opnieuw gebruiken.

Iger begint zijn verhaal met de opening van het pretpark Disney World in Shanghai. China is één van de doelgebieden van de groeistrategie. Al deze activiteiten en overnames hebben Disney van 2010 – 2019 geen windeieren gelegd. Van een beurswaarde van 60 miljard dollar naar een kleine  200 miljard. De overnames o.a. van Pixar (7 miljard), Marvel (4 miljard), (Lucas Films (4 miljard) en Fox (65 miljard) werden voornamelijk in aandelen afgehandeld.  Zelf bracht het Iger een persoonlijk vermogen van ruim 600 miljoen. Een jaarsalaris van 43 miljoen en aandelenbonus van 47,5 miljoen over 2019 is dat allemaal rijkelijk beloond.

Het (mede) bedenken en implementeren van strategie is maar één van de taken van een bestuurder. De waan van de dag en, zeker voor Disney, haar rol in de samenleving, zijn continue punt van aandacht. De #metoo-beweging raakte Disney door John Lasseter’s imago als ‘knuffelaar’. Hij verdween bij Disney. Racistische tweets van ‘Roseanne’ werden haar niet in dank afgenomen. De serie werd direct stopgezet. Iger maakte het mogelijk om vrouwelijke én Afro-Amerikaanse helden een rol te geven: Captain America en Black Panther konden sterren en rolmodellen worden.

De rit van mijn leven is een prettig leesbaar verhaal. Maar niet door de schrijfkwaliteiten van Iger zelf. Zoals hij regelmatig aangeeft, hij wordt geleefd door Disney. Een immens bedrijf met duizend-en-een dingen. En Iger is een perfectionist die zich graag met veel bezig houdt. Dus hoe hij zich tussen al zijn ‘bedrijven’ door aan een boek zet? Daar heb je ghostwriters voor. In dit geval Joel Lovell die in het nawoord ook wordt bedankt voor zijn bijdrage aan het boek, en Jim Frangione, de verteller. Uit en van de Nederlandse editie is hij verdwenen.

Iger geeft in dit boek ook een reeks van (leiderschap) adviezen. Op de cover staat dit als creatief leiderschap betiteld. Wat dit precies is, wordt niet echt duidelijk in het verhaal. Behalve dat Iger natuurlijk in een creatieve industrie werkzaam is, zijn de adviezen toch behoorlijk algemeen. Diep weggestopt, in leiderschapsadvies #10, lezen we: ‘Creativiteit managen is geen wetenschap, maar een kunstvorm. Als je mensen kritiek geeft, moet je bedenken dat diegene veel van zichzelf in het project heeft geïnvesteerd. Er kan voor hem of haar veel op het spel staan.’ Dit geldt natuurlijk voor elke industrie en activiteit waar iemand ziel en zaligheid in stopt.