Professor Hans Strikwerda is niet het type dat zich ergens makkelijk vanaf maakt. Als consultant wordt hij al jaren gerekend tot de top van Nederland. En als Strikwerda een onderwerp tot boek promoveert, kun je ervan uitgaan dat hij het volledige academische register opentrekt om het inzichtelijk en verteerbaar te maken. Hoewel, verteerbaar… ook de lezer van Strikwerda’s boeken komt er doorgaans niet zo makkelijk vanaf. Laten we het zo zeggen: je moet er even op doorbijten, maar dan lees je ook echt wat.
Aan het onderwerp zal het niet liggen, want dat is belangwekkend genoeg. Sinds begin jaren negentig van de vorige eeuw tuigen multinationals hun organisaties op met shared service centers (ssc), voor zaken als inkoop, ICT, facilitaire services, juridische zaken. Eigenlijk alles waarvan ze verwachten dat concentratie van de activiteit meer oplevert dan het handhaven van die activiteit binnen de verschillende onderdelen van het bedrijf. Doen ze dat goed, dan blijken er – geholpen door de moderne technologie – gigantische besparingen mogelijk.
Zo heeft Philips een Europees shared service center in Dublin, dat voor alle vestigingen in Europa de facturering en de financiële administratie verzorgt en kent het Ministerie van Defensie het Commando Service Centrum, dat een breed scala aan facilitaire diensten verzorgt ten behoeve van alle krijgsmachtonderdelen.
Gaandeweg het afgelopen decennium is het shared service center steeds verder ingeburgerd geraakt. Het wordt tegenwoordig gebruikt als productie-eenheid, als HRM-unit, het wordt door verschillende organisaties gedeeld als joint venture, of het wordt gebruikt als tussenstap naar outsourcing van bepaalde activiteiten. Dat brengt allerhande nieuwe consequenties mee in alle dimensies van de organisatie; zowel op strategisch, bestuurlijk als juridisch niveau. En dus was er ook behoefte aan een update van het standaardwerk.
Strikwerda ziet het ssc – dat werkt over de grenzen van de traditionele organisatieonderdelen– als de voorbode van een nieuwe organisatievorm: de multi-dimensionele organisatie. De organisatie van de toekomst, waarin geen enkele plaats meer is voor het eilandjesgedrag dat nu nog veelal de verhoudingen tussen business units onderling kenmerkt. Dat aspect – waar hij nog maar een jaar of twee geleden een boek over publiceerde – neemt hij door heel deze nieuwe editie over het ssc mee.
Een geslaagde update, vintage Strikwerda.
Over Pierre de Winter
Pierre de Winter is freelance journalist.