De kracht van platformen

In mijn praktijk als trendwatcher houd ik in de economische veranderingen in de samenleving natuurlijk ook de platformorganisaties in de gaten. Dat Maurits Kreijveld een heel boek, ‘De kracht van platformen’ aan dit onderwerp wijdt, leek mij een fijne verdieping van mijn kennis. Want wat zijn nu eigenlijk platforms? En zijn ze allemaal wel zo positief, sociaal en innovatiegericht als de techno-optimisten altijd doen voorkomen? Het boek blijkt een gedegen studie van het fenomeen platform te zijn. Onder de paraplu van het Rathenau Instituut heeft een keur aan wetenschappers zijn/ haar licht laten schijnen over het fenomeen in het algemeen en op de verschijningsvormen en toepassingen op vijf terreinen in het bijzonder: appstores, de zorg, 3d printing, crowdfunding en aardappelveredeling. Het boek is de weerslag van een wetenschappelijk onderzoek en ook als zodanig opgebouwd: probleemstelling, deelonderzoeken, conclusies. Voor de drukbezette manager die gewend is van internet te lezen, waarbij je steeds kunt doorklikken waar je verdieping wilt, is dit misschien even wennen. Als je echter door de vorm heen kijkt, zie je een gedegen studie, waarin het fenomeen diepgaand beschreven wordt. De trends die worden aangehaald zijn relevant en worden helder uiteengezet voor mensen die zich niet dagelijks met deze materie bezighouden. Door de uitgebreide beschrijving is het boek een goede basis voor professionals die zich willen oriënteren op dit onderwerp. Zowel voor bedrijven die overwegen platforms te initiëren, als voor overheden die proberen platformen te reguleren. Al lezende ontdek je vanzelf waar de gaten in je kennis zitten. Een eyeopener voor mij was bijvoorbeeld de andere kant van platformen: de strategisch door grote bedrijven ingezette labachtige platforms waar technologieën die nog in ontwikkeling zijn de concurrentie met elkaar aan gaan. Een bedrijf als Google kan daar dan de meest veelbelovende technologieën of toepassingen uitpikken. Aan de cases heeft een twaalftal internationale wetenschappers meegewerkt. Dat levert interessant leesvoer op, als je de tijd hebt. Als aardappelveredeling niet je natuurlijke voorkeur heeft, sla je deze al gauw over. Toch brengt elke case nieuwe bouwstenen. Ik zou daarom graag een leeswijzer voegen bij het boek: lees de inleiding, de conclusies, de case die aansluit op je vakgebied en een case die helemaal niet aansluit. Op die manier kun je het beste uit dit boek halen. (In geval van zomervakantie en tijd, kun je altijd de andere drie cases nog bestuderen). In het concluderende hoofdstuk maken de schrijvers een voorzichtig begin met een typologie van platformen. Dit schreeuwt wat mij betreft om meer uitwerking in een vervolgpublicatie. Voor bedrijven geven de schrijvers in dit hoofdstuk tien bruikbare vuistregels om een (economisch) succesvol platform te bouwen. Het is een goede checklist om te starten en als je al bezig bent, om je bij de les te houden. Overheden bieden ze tien handelingsopties om platformen te stimuleren en te reguleren. De meest interessante daarvan vind ik nr 3: ‘Word zelf een platform(provider) op terreinen als zorg, sociale zekerheid en veiligheid en faciliteer bedrijven en burgers om hierop nieuwe diensten en toepassingen te ontwikkelen‘. Als de overheid dit eens aan zou durven, dan zou de toekomst er een stuk beter uit zien!