Wanneer je dit uit de kluiten gewassen en rijk geïllustreerde boek in de hand neemt, nodigt 'Hoe je een geboren leider wordt' direct uit om door te bladeren. Het is precies wat ik deed. Op een gegeven moment viel mijn oog op het hoofdstuk over Hitler. Het trok mijn aandacht en ik begon meteen te lezen. Het is een goed gestructureerd hoofdstuk waarin uit de doeken wordt gedaan hoe Hitler zichzelf opwerkte tot een van de machtigste mannen op aarde en al doende weerzinwekkende misdaden beging. Hitler verslond boeken en kalkte ze vol met aantekeningen. Door deze aantekeningen te volgen krijg je een beter beeld van dit heerschap. Het smaakte naar meer en dus besloot ik verder te gaan, nu zoals je een boek hoort te lezen: van begin tot eind. Het draaide uit op een teleurstelling. Het deed me denken aan een vakantie in Italië. Wij bezochten als eerste Rome met zijn talloze fraaie bouwwerken. Daarna kon niets meer in de schaduw staan van de Sint Pieter en de Sixtijnse kapel. Zo verging het me ook met 'Hoe je een geboren leider wordt'. Het hoofdstuk over Hitler is logisch opgebouwd en geeft een fraai inkijkje in de ziel van deze moorddadige potentaat. Het wordt gaandeweg duidelijk hoe hij zijn waanideeën vergaarde: Hitler was een selectieve lezer. Voor afwijkende meningen was geen plaats. Op die manier versterkte hij zijn eigen 'gedachtegoed'. Zijn leven vormde een weerspiegeling van zijn leesvoer. Helaas kan de rest van dit boek niet tippen aan dit hoofdstuk. Wat ik niet zo goed begrijp, is dat Schaper begint over zijn eigen leiderschap. Je zou kwaad kunnen denken en veronderstellen dat hij zichzelf pedant opvoert in de galerij van wereldleiders die de revue passeren. Ik denk dat dit niet het geval is. Toch was het verstandiger geweest om zijn leiderschap in een inleidend hoofdstuk te beschrijven. Daarmee voorkom je de schijn van ijdeltuiterij en voorzie je het boek van een soort verantwoording: wat de persoonlijke aanleiding van de auteur was voor zijn gedachten. Het boek is rommelig geschreven. Na het uitgebreide portret van Hitler verwacht je onwillekeurig dat wereldleiders, zoals Kennedy, Stalin, Churchill en de vele anderen die de revue passeren een min of meer evenredig aandeel krijgen. Dat is niet het geval. Schaper springt van de hak op de tak. Soms kan ik het niet goed meer volgen en moet ik teksten opnieuw lezen. Over wie heeft hij het nu? Stalin of Saddam Hoessein? Het nawoord is een weergave van het probleem waarmee de auteur worstelde. Het boek is tot stand gekomen als een stripboek. Dat wil zeggen: de auteur heeft eerst de plaatjes geordend en daarna de teksten geschreven. Pas bij opmaak 15 was het boek 'af'. In een notendop schetst de auteur hiermee de tekortkoming van dit boek. Het is te fragmentarisch. Ook is me niet altijd duidelijk waarom sommige illustraties geplaatst zijn. Totdat iemand me er op attendeert dat de plaatjes op de linkerpagina's een spiegelbeeld zijn van de plaatjes op de rechterpagina's. Aan de hand van het hoofdstuk over Barak Obama verduidelijkt de auteur zijn idee over het ontstaan van leiderschap in vijf fasen: 1 De natuurlijke geboorte 2 Een relevante gave 3 Een persoonlijk motief 4 Een aansprekende missie 5 Een groep volgers Dat laatste is zoals Gyuri Vergouw beweert in zijn boek 'Oranje wereldkampioen' de essentie van leiderschap: een leider is iemand die voldoende volgers weet te verzamelen. Al met al heeft Schaper een uniek boek geproduceerd. De verbanden die hij legt met stripboeken getuigen van een interessante kijk op het onderwerp. Het idee van modelleren klinkt plausibel. Het boek bevat talloze interessante weetjes en feitjes. Jammer dat het de auteur niet is gelukt om orde in de chaos te scheppen.
Recensie
Hoe je een geboren leider wordt
Boeken over leiderschap mogen zich steevast in een grote populariteit verheugen. De grote bulk aan literatuur doet een poging om een aantal eigenschappen te definiëren waaraan leiders zouden moeten voldoen. Frank Schaper breekt in zijn boek 'Hoe je een geboren leider wordt' met deze traditie. Hij stelt er een ander idee tegenover: leiders zijn volgers. Ze modelleren hun leiderschap aan de hand van hun rolmodellen. Rolmodellen uit hun eigen leven en de literatuur. Een interessante gedachte.
Michel Hoetmer
|
14 september 2010