Wat waren we blij dat we ‘verder' konden, online weliswaar. We konden trainen, lesgeven en bijeenkomsten houden. De techniek bestond al vele jaren, maar op de een of andere manier wilde de mens er maar niet aan. Nu we moesten gaat het ook hard. Scholen moesten online lessen gaan geven en leerkrachten bleken behoefte te hebben aan didactische ondersteuning.
Zelf moest ik van de ene op de andere dag online les gaan geven. Op basis van een ‘snel-training Teams', ga je dan aan de gang. Wat we natuurlijk al lang wisten, werd snel bevestigd: online leren of training vereist een andere didactiek dan een fysieke bijeenkomst. In de uitstekende inleiding van Het groot online werkvormenboek leggen de auteurs dat uit. Ze schrijven terecht dat online training een alternatief is, maar geen goede vervanger. In online trainingen mist het oogcontact, mensen zijn sneller afgeleid en (minder bekend maar iedereen die thuiswerkt heeft het ervaren) we zetten onze ogen flink op spanning door de hele dag naar een scherm te kijken.
Het groot online werkvormenboek kan voor trainingen in het bedrijfsleven, voor lessen in het onderwijs, maar ook voor bijeenkomsten worden gebruikt. Ik heb het boek in twee middagen doorgelezen en kennis genomen van de veelheid aan mogelijkheden om online deelnemers te kunnen activeren. Want dat is de grote uitdaging: zorg voor activiteit. Alleen maar zenden en te lang uitleggen is funest. De voorbereiding, zo schrijven de auteurs, kost net zo veel tijd als de bijeenkomst zelf. Dat kan ik inmiddels bevestigen.
De lezer krijgt zestig werkvormen aangeboden. Die zijn verdeeld over twaalf clusters, zoals opstarten, samenwerken en afronden. Op rechterpagina's geven de auteurs uitleg over wat, hoe en waarom iets gedaan moet worden en aan de linkerkant zien we een nadere toelichting met tips en praktijkervaringen. Ik vond het prettig dat ik eerst het boek kon doorlezen en niet direct achter mijn computer allerlei dingen moest doen (inderdaad: dat zegt iets over mijn leerstijl) en zo een goed beeld kon vormen van de generieke tips die ik kon gebruiken en de voorkeurswerkvormen die ik op korte termijn zou gaan inzetten.
De werkvormen zijn soms verraderlijk simpel, maar kom er maar op als je een les gaat voorbereiden. Een werkvorm die mij aansprak en al heb toegepast heet ‘Online facts'. Als begeleider maak je een poll die je vooraf aan de deelnemers stuurt. Je komt dan in aanraking met allerlei nieuwe online tools (althans in mijn geval) zoals Mentimeter, waarmee je de uitslagen van de poll direct kunt weergeven. Zo open je je training door de deelnemers direct met elkaar in gesprek te laten gaan over de resultaten en start je van meet af aan met activering. En heel belangrijk: je start met hun context en niet met theorie. Een andere les: subgroepjes kun je maken door ‘gewoon' de deelnemers elkaar te laten bellen. Hoe simpel, maar je zou zomaar over het hoofd kunnen zien dat dit een onderdeel kan vormen van online werken.
Al met al is Het groot online werkvormenboek een zeer fijn geschreven en meer dan praktisch boek waar elke online begeleider zijn voordeel mee kan doen.
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat. Hij is auteur van de boeken Meegaan of dwarsliggen, Werkvormen voor managers en Leidinggeven kun je zelf. Samen met meerdere auteurs schreef hij onder red. van Rob van Es het boek Praktijkboek Veranderdiagnose en samen met Peter van den Boomschreef hij Theatervoorstellingen in organisaties. Naast zijn schrijfactiviteiten is hij spreker en organiseert hij trainingen en seminars over actuele managementthema's.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
