Grondslagen internationaal en Europees belastingrecht

1 Introductie 13
1.1 Wat is internationaal belastingrecht? 13
1.2 De samenstellende onderdelen van het IBR 14
1.3 Nederlands IBR 14
1.4 Wat is Europees belastingrecht? 15
1.5 Opbouw boek 15
Kennisvragen hoofdstuk 1 16

2 De bronnen van het IBR en de samenhang daartussen 17
2.1 Overzicht van de belangrijkste bronnen van het Nederlandse IBR 17
2.1.1 Nationaal recht 17
2.1.2 Internationaal recht 22
2.1.3 Bilaterale verdragen 25
2.1.4 Gezaghebbende teksten 26
2.2 Algemene beginselen van internationaal belastingrecht 29
2.2.1 Heffingsbeginselen 29
2.2.2 Het ontstaan van dubbele belastingheffing 30
2.2.3 Economisch versus juridisch dubbele belasting 31
2.3 Methoden ter voorkoming van dubbele belasting 32
2.3.1 Voorkoming van dubbele belasting 32
2.3.2 Objectvrijstelling 33
2.3.3 Belastingvrijstelling 33
2.3.4 Belastingverrekening 34
2.3.5 Kostenaftrek 35
2.3.6 Vergelijking methoden voorkoming 35
2.3.7 ‘Capital Import Neutrality’ en ‘Capital Export Neutrality’ 36
Kennisvragen hoofdstuk 2 37
Oefenopgaven hoofdstuk 2 38

3 Internationale bepalingen in de inkomstenbelasting, de vennootschapsbelasting en de loonbelasting 39
3.1 Inleiding 39
3.2 Internationale bepalingen in de Wet IB 2001 40
3.2.1 Uitgangspunten 40
3.2.2 Het begrip ‘wonen’ 40
3.2.3 Fictief wonen 41
3.2.4 Binnenlandse belastingplicht 42
3.2.5 Regelingen begin en einde binnenlandse belastingplicht 43
3.2.6 Buitenlandse belastingplicht 45
3.2.7 Keuze voor binnenlandse belastingplicht 49
3.2.8 Keuze voor buitenlandse belastingplicht 51
3.3 Internationale bepalingen in de Wet Vpb 1969 51
3.3.1 Uitgangspunten 51
3.3.2 Het begrip ‘gevestigd zijn’ 53
3.3.3 Vestigingsplaatsfictie 54
3.3.4 Binnenlandse belastingplicht 57
3.3.5 Einde van de binnenlandse belastingplicht 57
3.3.6 Buitenlandse belastingplicht 59
3.4 Internationale bepalingen in de Wet LB 1964 66
3.4.1 Uitgangspunten van de Wet LB 1964 66
3.4.2 Het begrip ‘werknemer’ 67
3.4.3 Het begrip ‘inhoudingsplichtige’ 69
3.4.4 Plaatsbepaling in het kader van de Wet LB 1964 71
3.4.5 Grensarbeiders in de verdragen met Duitsland en België 71
3.4.6 Achterwege blijven inhouding 72
3.4.7 De 30%-regeling 73
3.4.8 ‘Salary split’ 75
Kennisvragen hoofdstuk 3 76
Oefenopgaven hoofdstuk 3 79

4 Internationale bepalingen in de dividendbelasting 83
4.1 Uitgangspunten 83
4.2 De belastingplichtige, de opbrengst en de inhoudingsplichtige 86
4.2.1 Inhoudingsplicht kwalificerende lidmaatschapsrechten in houdstercoöperaties 88
4.3 Vestigingsplaats van de inhoudingsplichtige 91
4.4 Verrekening, teruggave, vrijstelling en vermindering van dividendbelasting 93
4.4.1 Verrekening Wet IB 2001 en Wet Vpb 1969 93
4.4.2 Teruggaafregeling en afdrachtvermindering Wet DB 1965 94
4.4.3 Fiscale beleggingsinstellingen en de afdrachtvermindering 95
4.4.4 Inhoudingsvrijstelling 96
4.4.5 Wet conditionele bronbelasting op dividenden per 2024 97
4.4.6 Vermindering tarief 98
4.5 De invloed van het EU-recht 99
4.5.1 De invloed op de Nederlandse dividendbelasting 99
4.5.2 De invloed van de Moeder-dochterrichtlijn op de inhoudingsvrijstelling 100
4.5.3 EU-rechtelijke houdbaarheid van uitkeringen aan buitenlandse aandeelhouders 106
4.6 Dooruitdeling 109
4.7 Dividendstripping 112
4.7.1 Wat is dividendstripping? 112
4.7.2 Waarom is een maatregel tegen dividendstripping nodig? 113
4.7.3 De wettelijke maatregel tegen dividendstripping 114
4.7.4 De rol van de inhoudingsplichtige 116
4.7.5 Dividendstripping in andere wetten 117
Kennisvragen hoofdstuk 4 117
Oefenopgaven hoofdstuk 4 118

5 Wet bronbelasting 2021 121
5.1 Overzicht Wet bronbelasting 2021 121
5.1.1 Introductie bronbelasting op rente en royalty’s 121
5.1.2 De voordeelgerechtigde is bronbelastingplichtig 122
5.1.2.1 Verschillende voordeelgerechtigden 122
5.1.2.2 Bronbelasting moet stromen naar belastingparadijzen tegengaan 122
5.1.2.3 De voordeelgerechtigde is gevestigd in een belastingparadijs 123
5.1.2.4 De voordelen zijn toerekenbaar aan een vaste inrichting in een belastingparadijs 123
5.1.2.5 De voordeelgerechtigde is kunstmatig tussengeschakeld 124
5.1.2.6 De tussengeschakelde hybride entiteit 125
5.1.2.7 De voordeelgerechtigde is een hybride entiteit 126
5.1.3 De inhoudingsplichtige draagt de bronbelasting af 127
5.1.4 De voordeelgerechtigde en inhoudingsplichtige zijn gelieerd 127
5.2 De heffingsgrondslag van de bronbelasting 128
5.2.1 De voordelen: rente en royalty’s 128
5.2.2 Rente 128
5.2.3 Royalty’s 128
5.2.4 Correctie naar zakelijke voorwaarden 129
5.2.5 Genietingstijdstip 129
5.3 Het tarief en de berekening van de bronbelasting 129
5.3.1 Tarief 129
5.3.2 Brutering 130
5.4 Bijzondere bepalingen 130
5.4.1 Naheffing 130
5.4.2 Aansprakelijkheid 130
5.5 Toekomst 131
Kennisvragen hoofdstuk 5 131

6 Besluit voorkoming dubbele belasting 2001 133
6.1 Inleiding 133
6.2 De functies en reikwijdte van het Bvdb 2001 134
6.3 Toepassingsvoorwaarden unilaterale voorkoming Bvdb 2001 135
6.4 Voorkomingsmethoden in het Bvdb 2001 138
6.4.1 Voorkoming van dubbele belasting 138
6.4.2 Objectvrijstelling 139
6.4.3 Belastingvrijstelling 140
6.4.4 Belastingverrekening 148
6.4.5 Kostenaftrek 156
6.5 Bijzondere aspecten Bvdb 2001 158
6.5.1 Inleiding 158
6.5.2 Inhalen, doorschuiven en voortwentelen 158
6.5.3 Gezamenlijke methode/afzonderlijke methode 160
6.5.4 Samenloop vrijstelling en verrekening 161
6.5.5 Voorkoming van dubbele belasting en heffingskorting 161
6.6 Winstbepaling vaste inrichting en vaste vertegenwoordiger 161
6.6.1 De begrippen vaste inrichting en vaste vertegenwoordiger 161
6.6.2 Het verschil tussen de bijdrage- en voorkomingswinst 163
6.6.3 De winstbepaling van de vaste inrichting 164
6.7 Ontwikkelingsland en uiteindelijk gerechtigde 168
Kennisvragen hoofdstuk 6 170
Oefenopgaven hoofdstuk 6 171

7 Belastingverdragen 173
7.1 Inleiding 173
7.1.1 Karakter en totstandkoming van het belastingverdrag 173
7.1.2 De effectiviteit van belastingverdragen 175
7.2 Het MLI 176
7.3 Structuur en inhoud van een belastingverdrag 177
7.4 Het inwonerbegrip 180
7.4.1 De betekenis van het inwonerbegrip 180
7.4.2 Twee categorieën personen 181
7.4.3 Inwonerschap 181
7.4.4 Niet-onderworpen personen 183
7.4.5 ‘Dual residency’ 183
7.4.6 Verschillen in uitleg: hybride lichamen 185
7.4.7 Verschillen in uitleg: hybride inkomsten 187
7.4.8 Non-discriminatie, meestbegunstiging en horizontale discriminatie 188
7.5 Toewijzing 189
7.5.1 Methoden van toewijzen 189
7.5.2 Toewijzing van veelvoorkomende inkomenscategorieën 191
7.6 Methoden ter voorkoming van dubbele belasting 201
7.6.1 Soorten verdragen 201
7.6.2 Verschillen tussen de verdragen en het Bvdb 2001 201
7.6.3 Tax sparing credits 202
7.7 Samenloop van belastingverdragen 203
7.7.1 Werking verdragen bij samenloop 203
7.7.2 Wederzijdse beïnvloeding van verdragen bij samenloop 203
7.8 Samenloop van verdragen en het Bvdb 2001 204
Kennisvragen hoofdstuk 7 204
Oefenopgaven hoofdstuk 7 206

8 De invloed van EU-regelgeving 209
8.1 Inleiding 209
8.2 De internemarktgedachte en de werking van het EU-recht in de nationale rechtsorde 213
8.2.1 De internemarktgedachte 213
8.2.2 De rechtstreekse werking van het EU-recht in de nationale rechtsorde 220
8.3 Het primaire EU-recht; de verdragsvrijheden en het staatssteunverbod 222
8.3.1 De EU-verdragsvrijheden 222
8.3.2 Het verbod op staatssteun aan ondernemingen 284
8.4 Het secundaire EU-recht; de richtlijnen 312
8.4.1 Inleiding 312
8.4.2 Richtlijnen op het gebied van de vennootschapsbelasting 315
8.4.3 Richtlijnen administratieve samenwerking 331
Kennisvragen hoofdstuk 8 349
Oefenopgaven hoofdstuk 8 350

Antwoorden kennisvragen 353
Hoofdstuk 1 353
Hoofdstuk 2 353
Hoofdstuk 3 355
Hoofdstuk 4 359
Hoofdstuk 5 361
Hoofdstuk 6 362
Hoofdstuk 7 364
Hoofdstuk 8 366

Uitwerkingen oefenopgaven 371
Hoofdstuk 2 371
Hoofdstuk 3 373
Hoofdstuk 4 375
Hoofdstuk 6 376
Hoofdstuk 7 377
Hoofdstuk 8 378

Trefwoordenregister 381