Best Practices: Bewezen Werkwijzen of Blinde Vlekken?

Best practices – bewezen methoden die als gouden standaard gelden binnen vakgebieden. Van IT-servicemanagement tot projectmanagement, van governance tot softwareontwikkeling: overal worden best practices gepresenteerd als het ultieme kompas voor succes. Maar werkt dat kritiekloos overnemen van 'beste werkwijzen' werkelijk? En wanneer worden succesformules juist keurslijven die innovatie belemmeren?

Deze pagina biedt een evenwichtig perspectief op best practices. We onderzoeken zowel de waarde van gestandaardiseerde werkwijzen als de gevaren van blindelings volgen. Want een best practice is alleen 'best' als deze past bij jouw specifieke context.

Het Kritische Perspectief: Wanneer Best Practices Juist Schaden

Niet elke best practice verdient de status die het krijgt. Sterker nog: het onkritisch overnemen van 'bewezen' werkwijzen kan organisaties juist schade toebrengen.

Freek Vermeulen maakt in Breaking Bad Habits glashelder dat context alles is. Een werkwijze die briljant functioneert in één organisatie, kan desastreus uitpakken in een andere. Het boek daagt lezers uit om te stoppen met het kopiëren van successen en in plaats daarvan kritisch te onderzoeken wát werkt en vooral wáár.

ITIL: De Gouden Standaard voor IT Service Management

Nergens zijn best practices zo stevig verankerd als in IT-servicemanagement. ITIL (Information Technology Infrastructure Library) geldt wereldwijd als hét referentiekader – een verzameling bewezen processen en technieken die organisaties helpen IT-diensten professioneel te beheren.

De kracht van ITIL schuilt in de systematische aanpak. Jan van Bon heeft met ITIL 2011 Editie - Pocketguide de essentie van deze best practices samengevat. De methode biedt geen rigide voorschriften maar adaptieve richtlijnen die organisaties naar eigen inzicht kunnen toepassen.

Wat ITIL zo krachtig maakt, is de continu verbeterende cyclus. ITIL4 – Pocketguide 2e druk demonstreert hoe best practices zelf onderhevig zijn aan evolutie. De nieuwste versie integreert agile principes en DevOps-praktijken, waarmee wordt erkend dat 'best' geen statisch begrip is.

Van Software tot Governance: Best Practices in Verschillende Domeinen

Best practices beperken zich niet tot IT-dienstverlening. Elk vakgebied heeft zijn eigen verzameling bewezen werkwijzen ontwikkeld.

In softwareontwikkeling vertalen best practices zich naar ontwerppatronen en coderingsstandaarden. Joshua Bloch demonstreert in Effective Java hoe deze practices niet slechts conventies zijn, maar fundamentele principes die de kwaliteit, onderhoudbaarheid en veiligheid van software waarborgen.

Projectmanagement: Tussen Standaardisatie en Flexibiliteit

In projectmanagement botsen twee werelden: de behoefte aan gestandaardiseerde aanpakken enerzijds en de eis van flexibiliteit anderzijds. Best practices in dit domein moeten beide aspecten verenigen.

Frameworks als Dragers van Best Practices

Veel best practices zijn gebundeld in frameworks – gestructureerde verzamelingen van processen, technieken en principes. Deze frameworks bieden houvast, maar vereisen maatwerk bij implementatie.

Best Practices Toepassen: Context is Koning

De spanning tussen Breaking Bad Habits en frameworks als ITIL is productiever dan het lijkt. Beide perspectieven hebben gelijk: best practices zijn waardevol, maar alleen als ze kritisch en contextbewust worden toegepast.

De Toekomst: Evoluerende Best Practices

Best practices zijn geen eindpunt maar een vertrekpunt. Ze vatten samen wat tot nu toe heeft gewerkt, maar moeten continu worden getoetst aan nieuwe realiteiten. Digitalisering, AI en veranderende werkmethoden vragen om aanpassing van zelfs de meest gevestigde practices.

De waarde van best practices ligt in het leerproces dat ze vertegenwoordigen – mits we ze gebruiken als inspiratie in plaats van als onwrikbare wet. Zoals Freek Vermeulen overtuigend aantoont: zelfs de beste practice is slechts zo goed als je vermogen om deze aan te passen aan jouw unieke situatie.