Je zult een activist moeten worden: door het zoeken naar manieren om een constructieve bijdrage te leveren aan grote maatschappelijke vraagstukken. Ga je niet verzetten tegen het bestaande, maar kom op een positieve, creatieve manier in actie.
Hoe je dit kunt doen, niet in je vrije tijd maar in je organisatie, is te lezen in Ben jij al activist? van An Kramer. Het is een vrij compact boek over verandermanagement, dat nu eens tot doel heeft om een betekenisvolle organisatie te worden. Het geeft je een stappenplan om op een informele manier, al experimenterend, je organisatie beetje bij beetje te veranderen en de directie hierin mee te krijgen. De eerste stap, of eigenlijk de eerste DIY (do it yourself) opdracht is: samen dit boek lezen, want je hebt elkaar nodig om die verandering vorm te geven.
Het eerste hoofdstuk gaat in op engagement en op de betekeniseconomie. Leerpuntje voor mij uit dit hoofdstuk: engagement is niet hetzelfde als passie. Passie is op jezelf gericht, op jouw verlangen. Engagement gaat over iets buiten jezelf, over een maatschappelijk probleem. Ook opvallend: aandeelhouders kijken alleen naar financiële waarde, zo wordt Kees Klomp geciteerd. Wil de CEO iets met sociale waarde dan wordt hij ontslagen.
Daarna worden in hoofdstuk 2 verschillende veranderperspectieven gegeven. Hierin hele mooie metaforen, zoals de organisatie als machine, als organisme, als brein, als cultuur, als politiek spel, als gevangenis, die de visie op verandering bepalen. Bij de machine leiden bepaalde taken tot vastgestelde output, fijn controleerbaar en verandering verstoort deze controle. Bij het brein staat leren centraal en verandering is een leerproces, inclusief feedback en het leren van fouten. Hoe er naar een organisatie wordt gekeken, heeft dus invloed op hoe men met verandering omgaat.
In het derde hoofdstuk komt het collectief aan de orde, en de Ander. Die Ander is iemand die niet in jouw bubbel zit, die je liever vermijdt, of die heel ver van je af staat. In de betekeniseconomie engageren mensen zich met die Ander. Denk aan het helpen van vluchtelingen, of De Vegetarische Slager die samenwerkt met Unilever. Samenwerken met Anderen is lastig, maar als er een hoger doel is, is engagement een krachtig bindmiddel. In dit hoofdstuk wordt ook dieper ingegaan op informele netwerken, het doorbreken van de hiërarchie en het belang van diversiteit.
Het laatste hoofdstuk gaat in op experimenteren. Activisten komen in beweging, proberen iets, en dan iets meer, of wat anders. Ze beginnen niet met werkgroepen, of extra procedures. Ze beginnen klein en reflecteren op mislukkingen, gebrek aan impact. Was het ècht anders? Was het te klein, te voorzichtig? Is er wel degelijk impact, maar zie jij het niet en een ander wel? Bijzonder nuttig.
In elk hoofdstuk vinden we een aantal DIY opdrachten en aansprekende, bekende voorbeelden van betekenisvolle bedrijven. De opdrachten zijn heel goed: duidelijk, leuk en concreet. Ik werd met name getroffen door de drie opdrachten over (re)framing in het hoofdstuk over experimenteren. De gebruikte voorbeelden zijn niet nieuw, maar wel een goede illustratie bij het punt dat de auteur steeds wil maken.
Het boek is sober uitgevoerd met een paar illustraties. De opdrachten zijn achterin, in het werkboek, samengevat. Daarin vind je ook QR-codes naar filmpjes van de bedrijven die als voorbeeld zijn gebruikt. Ook is er een uitgebreide literatuurlijst opgenomen. Het boek is bedoeld voor iedereen die zijn/haar organisatie wil veranderen, meer betekenis in de doelen wil krijgen. Hoewel de kapstok duidelijk de betekeniseconomie is, zijn de veranderprincipes generiek en dus ook te gebruiken voor andere doelen.
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
