Toch lijkt dat tegen te vallen. ‘Hét praktische boek voor resultaat- en mensgerichte managers. Een boek dat je daadwerkelijk helpt om met meer effect en dus meer plezier te gaan leidinggeven. In onze trainingen en gesprekken met leidinggevenden misten we zo’n boek,’ valt ergens in die enorme berg managementliteratuur te lezen (Kraal en Smid 2013). Zo’n boek zou een naslagwerk met zowel praktische handvatten als theoretische achtergrond moeten zijn. Als dat er niet is, kun je besluiten het zelf maar te schrijven.
Of dat ook de aanleiding is geweest tot het verschijnen van Managementvaardigheden (‘Zelfbewust aansturen en samenwerken’) van Peter Tack, Jan Eppink en Gert-Jan Melker weet ik niet, maar het komt vast in buurt. Van alles wat de beginnende manager ter beschikking staat, zal een (groot) deel te beperkt van opzet zijn, te Amerikaans misschien of anderszins ingestoken vanuit een perspectief dat de auteur(s) in kwestie niet welgevallig is.
Mogelijk ligt dat laatste (mede) ten grondslag aan het boek van Tack et al. Zij hebben er namelijk voor gekozen, nadrukkelijker dan andere handboekschrijvers dat doen, authenticiteit als uitgangspunt te kiezen. ‘Uw verhouding tot anderen is […] waar het om draait,’ houden zij de lezer in de inleiding van hun boek voor. ‘De basis daarvan is allereerst jezelf kennen in je sterke en zwakke kanten, vervolgens een goede werkrelatie met een ander kunnen aangaan, vaardig omgaan met een heel team en je “als een vis in het water” thuis voelen in een organisatie.’ Anders gezegd: goed management begint met zelfbewustzijn en verwondering.
Dat verklaar waarom de lezer in de eerste hoofdstukken kennismaakt met het Big Five-model en Kernkwadrant van Daniel Ofman. Dat zijn immers gerenommeerde modellen die helpen een antwoord te geven op vragen als ‘wie ben ik’ en ‘wat zijn mijn sterke en zwakke kanten?’ Vervolgens wordt het thema ‘authenticiteit’ geïntroduceerd. Volgens Michael Kernis en Brian Goldman, die als bron fungeren, is authenticiteit ‘de mate waarin iemand onbelemmerd zichzelf is in zijn of haar dagelijkse leven’. Dat klinkt misschien behoorlijk egocentrisch, maar volgens beide sociaalpsychologen houdt de definitie de erkenning in dat ieder ander mens ook zichzelf is. Daarmee is authenticiteit niet een vaststaande individuele eigenschap van jezelf, maar het resultaat van een wederzijds proces tussen jou en de ander; vele anderen zelfs. Zo bezien is het niet meer dan logisch dat het eerste deel van Managementvaardigheden vervolgt met hoofdstukken over ‘jij en de ander’, ‘jij en de anderen’ en ‘jij in je werkomgeving’.
In deel 2 komen de bekende specifieke managementvaardigheden aan bod; de bekwaamheden die nodig zijn om als manager te werken dus. De auteurs gaan in op rollen en stijlen van management, uiteenlopende toepassingsgebieden en specifieke vaardigheden. De bekende kost uit de managementliteratuur, kortom. Het laatste hoofdstuk gaat over management development.
In hoeverre de auteurs van dit boek erin geslaagd zijn ‘hét praktische boek voor resultaat- en mensgerichte managers’ te schrijven, moet de lezer zelf maar beoordelen. Wat mij betreft – maar ik heb geen leidinggevende ambities – biedt het in ieder geval een uitstekende mix van theorie en praktijk, en heeft het niet alleen een prima didactische waarde maar kan het even goed als naslagwerk fungeren voor de manager die het gevoel heeft dat leiding geven beter kan maar even niet weet hoe. Aan praktische handvatten namelijk geen gebrek. Ieder hoofdstuk opent met een casus, dan volgt de kernstof, vervolgens de theorie (rijk geïllustreerd met voorbeelden uit de BV Nederland), waarna enkele praktijkopdrachten en een extra casus fungeren als uitsmijter. Een uitgebreide literatuurlijst is er voor wie bij een bepaald onderwerp (nog) meer diepgang zoekt. Wat mij betreft kan dit boek als verplicht worden voorgeschreven voor iedere managementopleiding die haar studenten een stevige basis belooft.
Over Bert Peene
Bert Peene werkte jarenlang als kerndocent bij IMAGO Groep, Via Vinci Academy en C-Lion, opleiders voor het onderwijs. Daarnaast voerde hij als zelfstandige opdrachten op het gebied van organisatieontwikkeling uit in profit en non-proft. Tegenwoordig werkt hij als free lance docent en schrijft hij voor diverse bladen over managementliteratuur.
