Highsmith heeft in de laatste dertig jaar als auteur, evangelist, docent en spreker agiliteit (wendbaarheid) in software (en daarbuiten) uitgedragen.
Begin jaren ’90 begon ook mijn carrière in softwareprojecten als developer, projectmanager, coach en docent. Ik heb geen directe geschiedenis met de grote systemen die vanaf de jaren ’60 gebouwd werden, in grote organisatie met robuuste en kostbare (hardware)systemen. Wel speelde ik als kind met ponskaarten. Soms kom ik er nog weleens één tegen als boekenlegger. Ik speelde naast meters en meters aan boeken over operating systems en software engineering (voornamelijk Cobol en Fortran), want die sierden de studeerkamer van mijn vader.
Pionier
Ik herken de verhalen en ervaringen die Highsmith vertelt in Wild West to Agile, zeker nadat hij in de jaren ’80 pionierde met de methodes die we nu in agile-methodes terugvinden. Wild West to Agile is de persoonlijke geschiedenis van één van de agile pioniers die in vele rollen met verhalen uit de praktijk het denken over en de theorie van agile vormgegeven heeft. Voor menigeen die al jaren in de IT-software industrie gewerkt hebben, zoals ondergetekende, beschrijft het boek een lange reis door allerlei IT-landschappen.
Opkomst PC
De jaren ’80 werd gekenmerkt door de opkomst van PC’s en grafische user interfaces (de GUI), denk aan Microsoft Windows. Met deze instrumenten kwamen nieuwe eisen en wensen van nieuwe gebruikersgroepen. In de jaren ’70 had zich analoog aan de inrichting van een organisatie de watervalmethode ontwikkeld. In strakke fases, zwaar leunend op documentatie, werden organisatieprocessen geanalyseerd, functionaliteit beschreven, software gebouwd en getest.
Business Proces Modelling
Parallel was Business Proces Modelling de methode om bedrijfsprocessen te (her)ontwerpen. Vanuit deze modellen werden softwaresystemen gebouwd. Een langdurig proces waarbij de eindgebruikers van die systemen zeer beperkt in beeld kwamen. De manier waarop softwareprojecten en -applicaties gestructureerd werden, was een afspiegeling van de hiërarchische organisaties waar ze voor gemaakt werden.
Tot de introductie van de PC op de werkvloer, een vriendelijke gebruikersinterface etc. en compleet nieuwe gebruikersgroepen en applicatie-wensen zich aandienenden. Wereldwijd experimenteerden developers met andere methoden. We kennen Rapid Application Development (RAD), DSDM was in de UK en Nederland populair, Extreme Programming (XP) kwam op. Organisaties bedachten hun eigen processen die ze weer als dienst aan de man brachten. RUP, Rational Unified Process (RUP) dat zich richtte op geautomatiseerde softwareontwikkeling op basis van de modelleertaal UML.
HTML
De aanleiding was naast de PC de komst van internet en de doorbraak met HTML in 1994. Met internet kwamen nieuwe bedrijven die wensen van grote externe gebruikersgroepen via websites bedienden. Het live brengen van een applicaties was werk van minuten, niet van weken, procedures doorlopen en CD-ROM’s persen en verschepen. Begin van de 21ste eeuw kwamen de goeroes van al deze nieuwe methodes samen in een resort in Amerika. Ze discussieerden een paar dagen, wandelden, brainstormden en schreven één A4’tje met daarop wat nu het Manifesto For Agile Software Development heet.
We are uncovering better ways of developing software by doing it and helping others do it.
Through this work we have come to value:
Individuals and interactions over processes and tools
Working software over comprehensive documentation
Customer collaboration over contract negotiation
Responding to change over following a plan
That is, while there is value in the items on the right, we value the items on the left more.
Hiermee begon de Agile Era.
Goeroe
Highsmith doorliep in deze jaren stadia al productmanager, trainer en meer en meer als auteur en goeroe. Hij was zeker niet alleen. Kent Beck, Martin Fowler, Ron Jeffries, Jeff Sutherland en Alistair Cockburn moeten hier genoemd worden. Samen hebben ze veel ervaringen over agile processen en – leiderschap op schrift gesteld en gedeeld. Highsmith schreef met Agile Projectmanagement een raamwerk met sprints, demo’s, minimale documentatie, etc. Met Adaptive Leadership legde hij de nadruk op het belang van ander leiderschap in een agile omgeving waar het werken in teams centraal staat.
Mindset
De meeste managers kennen inmiddels SCRUM al. De agile methode. Dat alleen al is een opmerkelijk resultaat een kleine twintig jaar na het Manifesto. Niet alleen wordt in veel bedrijven met agile en Scrum gewerkt aan software development, maar agile is veel meer geworden. Waar zestig jaar geleden software development zich organiseerde zoals een bedrijf dat deed, het laatste decennium is dat andersom: organisaties organiseren zich met behulp van een agile mindset. Titels als Agile Portfoliomanagement, Toolkit voor Agile Leiders, Agile transformeren, The Professional Agile Leader zijn allemaal uitingen hoe het agile gedachtengoed aangeslagen is.
Highsmith herkent dat zeker. Hij spreekt liever van agiliteit dan agile. Agiliteit is een manier om om te gaan met snelle veranderingen die op veel plekken aan de orden van de dag zijn.
Na zestig jaar stopt Jim Highsmith ermee. Hij blijft de ontwikkelingen volgen als hij ergens met zijn tweede grote liefde bezig is: bergen beklimmen.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.
