Het vorige boek van Arend Ardon ‘Doorbreek de cirkel’ werd een bestseller. Dit nieuwe boek ‘Ontketen vernieuwing, blokkades wegnemen en beweging creëren’ gaat in op het in beweging zetten (en houden) van organisaties. De rode draad, zoals hij het zelf aangeeft is: ‘Vernieuwing komt tot stand langs een vernieuwende weg. En inspiratie kan alleen ontstaan uit inspirerende interventies.’ Aan de hand van een aantal maatschappelijke trends en thema’s (horizontalisering, versnelling, zelfsturing en zingeving) legt de schrijver in een zeer goed leesbaar boek de problematiek van het huidige veranderen bloot. Er wordt teveel vanuit problemen en weerstand gedacht, in plaats van enthousiasmeren, resultaten laten zien en klein beginnen.
Ardon beschrijft 3 hoofdonderwerpen in 7 hoofdstukken:
1. Een vernieuwingsklimaat creëren
2. Vernieuwingskracht aanwakkeren
3. Successen tonen en laten floreren
In de uitwerking gebruikt hij veel voorbeelden, die voor mij erg herkenbaar zijn. Het boek zet daarmee tot nadenken aan waarbij de centrale vraag is hoe je een vernieuwingsklimaat kunt creëren, onderhouden en uitbouwen.
Een vernieuwingsklimaat creëren
Om een vernieuwingsklimaat te kunnen creëren moet je eerst de beperkingen van de huidige situatie kunnen herkennen, de zogenaamde ketens. De auteur benoemt zeven inconsistenties waarmee we vernieuwing aan ketens leggen. Deze zijn heel herkenbaar en zijn met name gericht op behoud van huidige structuren, taal en het beperken van verrassingen, feitelijk gericht op het behouden van beheersing. Keuzes in de benadering van verandering zijn erg belangrijk om vernieuwingskracht te ontsluiten, voor je het weet bevestig je de huidige situatie en haal je daarmee de gewenste vernieuwing onderuit. Dit zie ik in de praktijk vaak voorkomen, vernieuwingsideeën die op een oude manier aangestuurd worden waarmee het initiatief en enthousiasme een stille dood sterven. Vernieuwen vraagt daarmee om anders denken en doen.
Drie aspecten spelen een grote rol in zowel het succes als falen van vernieuwingskracht: vertrouwen, verantwoordelijkheid en verbinding. Het komt neer op het breken met oude patronen en volledig buiten je comfortzone/invloedssfeer stappen en dit consistent doorvoeren. Als het vuurtje van innovatie eenmaal gestart is, is het de kunst om dit aan te wakkeren…
Vernieuwingskracht aanwakkeren
De auteur geeft aan dat het heel goed werkt om vernieuwingskracht aan te wakkeren door het mobiliseren van mensen door het schetsen van een toekomstbeeld, een droom, een geloof. Hierdoor worden medestanders aangemoedigd om mee te werken deze droom te realiseren. Ardon beschrijft dit als het verbindend perspectief, dat moet richtinggevend, beeldbepalend, samenbindend, betekenisvol, klantgericht en uitdagend zijn. In mijn opinie geldt dit niet alleen voor innovaties, voor alle organisaties en teams geldt dat een verbindend perspectief noodzakelijk is voor succes.
Een goed verbindend perspectief leidt ertoe dat je vuurtjes gaat stoken (aanwakkeren) in plaats van brandjes blussen. Het helpt daarbij goed om klein te beginnen, goede voorbeelden te presenteren over reeds behaalde successen en je steeds bewust te zijn wat je helpt om beweging te creëren. Belangrijk uitgangspunt hierbij is volgens Ardon dat fouten maken moet en dat deze fouten zichtbaar moeten worden gemaakt om ervan te leren. Dit is echter voor veel mensen erg moeilijk, het raakt je in je professionele kwaliteiten. Wie geeft nou graag een fout toe?
De auteur stimuleert de lezer om direct aan de slag te gaan, geen uitgebreide plannen te schrijven, maar te experimenteren om daarmee een kettingreactie te bewerkstelligen. Het kan daarbij zinvol zijn om medewerkers te classificeren in koplopers, eerste volgers, verspreiders en versterkers en via een-op-een relaties deze mensen te benaderen en te enthousiasmeren.
Successen tonen en laten floreren
Eenmaal op gang moet de voortgang van vernieuwingskracht behouden en waar mogelijk versneld worden. De auteur geeft hier leuke voorbeelden voor en beschrijft daarnaast hoe je moet omgaan met factoren die de snelheid van vernieuwing afremmen (het zogenaamde immuunsysteem van de organisatie). Interessant in het tonen van successen kan het inzetten van social media zijn. Hiermee kunnen in korte tijd veel mensen bereikt worden (denk aan het bericht op Facebook over project X in Haren).
Tot slot beschrijft de auteur nog de vonken voor vernieuwing. Deze zijn zeer zinvol om regelmatig te evalueren en eventueel acties op te zetten. Interessant zijn onder andere het uitdagen van activisten/tegenstanders en het uitvergroten van zwakke signalen.
Het boek sluit af met een uitnodiging aan de lezer om enerzijds aan de slag te gaan met vernieuwing, maar anderzijds ook het delen van ervaringen via LinkedIn, Twitter en andere social media. Helemaal van deze tijd dus! Ik heb me al aangemeld voor LinkedIn, het onderwerp en de aanpak is zeker de moeite waard, ik ga hier in mijn eigen organisatie mee aan de slag!
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
