Schijnbaar heldere afspraken worden verschillend geïnterpreteerd. Individuele agenda’s lijken belangrijker dan het collectieve doel. Het effect op de mensen die aan hen rapporteren is dat zij onduidelijkheid ervaren en vervolgens hun eigen ding doen. Hoe is dit mogelijk? Hoe kan het dat wat begon als een geweldig idee, met een heldere visie en strategie, toch niet van de grond komt door ‘gedoe’?
De afgelopen twintig jaar hebben wij met honderden teams van leiders samengewerkt die onder druk staan – door reorganisaties, veranderprocessen of doordat het allemaal anders moet.
Op een zeker moment ontdekten we iets dat leek op een patroon. Bij leiderschapsteams waar de samenwerking hapert, houden mensen zich niet aan (hun eigen) afspraken, spreken elkaar daar niet of beperkt op aan en ten slotte, als het erop aankomt, weten ze niet of ze écht op elkaar kunnen rekenen.
‘Wil je een veiligere omgeving dan moet je de boel standaardiseren en checklisten gebruiken. Dat betekent ook op de operatiekamer nieuwe afspraken: de hiërarchie eruit en de samenwerking erin.’ – Frans Hiddema
Dit gebrek aan vertrouwen ondermijnt niet alleen de slagvaardigheid, efficiency en de creativiteit van het team, het kost ook geld en het brengt gedoe en heibel in het hele bedrijf.
Ook hadden strategiesessies of structuurwijzigingen vaak niet het gewenste effect. Een tijdelijke opleving, maar geen blijvend verschil omdat de werkelijke oorzaken niet op tafel kwamen.
Wij vonden, omdat we dit steeds vaker zien, dat we iets moesten met dit gegeven en hebben AD-journalist Natasja de Groot gevraagd om samen met ons dit boek te schrijven. We willen inspireren, meer bewustzijn bij leiders brengen en een handvat bieden.
Discipline en lef biedt, juist voor teams van leidinggevenden zoals MT’s, directies en RvB’s, inzichten hoe zij een eventuele negatieve spiraal op samenwerkingsgebied kunnen ombuigen. Geïnspireerd door leiders die met hun teams aansprekende resultaten hebben bereikt.
Vijf van hen zijn speciaal voor dit boek geïnterviewd: Peter van Uhm (de voormalig hoogste baas van de strijdkrachten), Perry van der Weyden (CIO van Rijkswaterstaat), Ellen Faber (voormalig topvrouw van Achmea), Frans Hiddema (oud-voorzitter van de Raad van Bestuur van Oogziekenhuis Rotterdam) en Thecla Bodewes (directeur en eigenaar van scheepswerven).
Ellen Faber, Topvrouw van het jaar 2011 en oud-directeur van onder andere Achmea, vindt het de normaalste zaak van de wereld om elkaar aan te spreken als bepaald gedrag niet door de beugel kan. En dat zijn we in Nederland bepaald niet gewend. ‘Weinig mensen die de waarheid zeggen belanden aan de top. Ze worden gezien als confronterend en bedreigend.’
In het boek staan voorbeelden uit de dagelijkse praktijk, onderbouwde, deels nieuwe, inzichten en direct toepasbare handvatten om als team van leidinggevenden impactvoller en effectiever samen te werken en te sturen. Daarmee hopen we leiderschap op een hoger plan te tillen. ‘Omdat vertrouwen werkt.’
‘De grootste valkuil van de baas is zijn ego. Hij handelt alsof de hele organisatie om hem draait maar beseft niet dat hij met zijn gedrag juist het hele team en het bedrijf verzwakt.’ – Peter van Uhm
Etienne van Oosten besloot na een aantal life events om ook in zijn werkzame leven zijn grenzen te verleggen en om voortaan oorzaak te zijn en geen gevolg. Hierbij paste in 1995 de start van adviesbureau United Talent, waar Jeanette Harmsen later mede-directeur van werd. Jeanette Harmsen is al sinds haar studietijd geïntrigeerd door de vraag waarom wij ons organiseren en wat ons daarbij drijft. De praktijk bleek wat weerbarstiger dan de theorie, maar dat hield haar niet tegen om samen met Etienne van Oosten het motto Inspiring all people to be fully alive in te vullen. Natasja de Groot is sinds december 2011 verslaggever bij het AD. Daarvoor werkte ze jarenlang bij De Telegraaf en was ze co-auteur van het boek 'De opkomst en ondergang van DSB'. Ze zijn de auteurs van Discipline en lef.
