Dit heeft voordelen voor het individu, het team en zelfs heel de organisatie. Omdat we deze kennis willen delen, besloten we een boek te schrijven. Concreet, praktijkgericht en met een vleugje humor.
Het raampje
Het raampje (‘Window Of Tolerance’) is een kader uit de traumapsychologie dat gebruikt wordt om uit te leggen wat er in ons lichaam gebeurt tijdens en na schokkende gebeurtenissen (bijv. een zwaar verkeersongeval, aanslagen in Brussel). Hetzelfde systeem is ook actief bij alledaagse stress. Dit raampje vormt samen met de polyvagaaltheorie de basis van het boek.
Het komt erop neer dat we allemaal een ‘raampje’ hebben van optimale stress waarin we optimaal kunnen nadenken, oplossingen zoeken en samenwerken met anderen. In ons raampje voelen we ons veilig en zijn we in verbinding met onszelf en anderen rondom ons. Buiten dit raampje voelen we ons onveilig en schakelt ons lichaam naar overlevingsmodus. Boven het raampje bevindt zich de hondmodus. Een hond zal zich verdedigen of weglopen. Onder het raampje bevindt zich de schildpadmodus. Een schildpad kruipt in zijn schild. Deze reacties zijn helpend als we effectief in levensgevaar zijn, maar niet om onze dagdagelijkse problemen op te lossen.
Daarom is het belangrijk je raampje te leren kennen, zodat je snel kan ingrijpen als stress uit de hand loopt. Je kan je raampje ook vergroten, waardoor je meer stress aankan.
Emotionele diarree, dat is oké!
Veel mensen voelen eigenlijk wel aan dat het niet goed met hen gaat. Maar ze luisteren er niet naar. Omdat ze niet ‘flauw’ willen doen. We proberen eiken te zijn, sterk en altijd positief. Terwijl ons stresssysteem zo niet werkt. In de overlevingsmodus is het enorm moeilijk om positief te blijven en te relativeren. Als we terugkeren naar het nut van onze overlevingsmodus, begrijpen we ook waarom negativiteit en pessimisme optreden. De grootste pessimist heeft namelijk de grootste overlevingskansen. Beter een keer te veel weglopen voor geritsel in het struikgewas dan een keer te weinig…
Bij de overlevingsmodus hoort dus sowieso meer negativiteit. Hiertegen vechten vraagt veel energie. Probeer daarom eens net het tegenovergestelde te doen. Lang leve emotionele diarree! Wees eens voluit negatief. Alles is verschrikkelijk en uitzichtloos! Dat kan zo heerlijk opluchten, omdat dit ervoor zorgt dat je terug in je raampje komt, waar je automatisch weer positief kan denken. Dit is meebuigen zoals het riet. Toegeven aan jezelf dat het even teveel is en daarna de draad weer oppikken en recht veren.
Stress is een groepsproces
In het boek leggen we uit hoe je individueel aan de slag kan gaan met stresshantering. Maar daar stopt het niet. Stress is ook een groepsproces. Als de mensen rondom jou in verhoogde stress zitten, pikt jouw stresssysteem dit namelijk op en gaat het mee in verhoogde waakzaamheid. Je weet immers maar nooit dat de anderen een gevaar hebben opgepikt dat jij nog niet gezien had.
Zo zie je soms hele organisaties in overlevingsmodus belanden. Organisaties veranderen in een dierentuin vol blaffende honden en schildpadden in hun schild. En dan worden er allerlei acties op poten gezet om dit recht te trekken. Opleidingen positief denken, teambuildings, …. Maar dit heeft geen zin in de overlevingsmodus. Wat wel helpt is erkenning geven voor wat moeilijk loopt.
Daarom wijden we twee hoofdstukken in het boek aan de processen op groepsniveau. Omdat daar de grote winsten geboekt kunnen worden.
Over Daisy Buttiens
Daisy Buttiens en Kirsten O begeleiden als psychosociaal preventieadviseur bij Mensura werknemers en werkgevers rond tal van psychosociale thema’s. Ze hebben allebei een stevige rugzak aan klinische ervaring: Daisy in trauma en rouw, Kirsten in suïcidepreventie en psychiatrie. Deze ervaring vertalen ze naar praktische handvatten op de werkvloer.
Over Kirsten O
Kirsten O en Daisy Buttiens begeleiden als psychosociaal preventieadviseur bij Mensura werknemers en werkgevers rond tal van psychosociale thema’s. Ze hebben allebei een stevige rugzak aan klinische ervaring: Daisy in trauma en rouw, Kirsten in suïcidepreventie en psychiatrie. Deze ervaring vertalen ze naar praktische handvatten op de werkvloer.