Het niet zo nauw nemen met de moraal, opscheppen hoe geweldig je bent, je eigen fouten ontkennen en afschuiven: het zijn allemaal onhebbelijkheden waarmee werknemers elkaar onbedoeld aansteken (zie bijvoorbeeld deze column over de afschuifcultuur; ook beschreven in mijn boek Collega’s en andere ongemakken).
Oncollegiaal gedrag is daarnaast slecht voor de sfeer en de motivatie. Bovendien gaan mensen zich minder inzetten als ze het idee hebben dat een ander meelift op hun inspanningen zonder zelf iets te doen. Een column over dit zogenoemde free rider gedrag vindt u op de website Psychologie van de werkvloer.
In een recenter onderzoek werd gekeken naar de invloed van extreem negatief gedrag op de werkvloer, zoals geweld, drugs- of drankmisbruik, ongewenste intimiteiten en fraude. Dit gedrag komt gelukkig weinig voor (bij drie tot vijf procent van de werknemers) maar het kan grote effecten hebben, want ook dit is besmettelijk: werknemers die dit soort dingen doen, kunnen hun collega's daarmee aansteken. De ene rotte appel kan dus helaas inderdaad invloed hebben op de hele mand.
Het goede nieuws is dat positief gedrag óók besmettelijk is. Je kun anderen dus in positieve zin aansteken door zelf een goede collega te zijn, en het gedrag te tonen dat je ook graag ziet bij anderen. Als je bijvoorbeeld met respect behandeld wilt worden, wees dan zelf respectvol; wil je meer collegialiteit, wees zelf collegiaal. Is de sfeer op de afdeling goed en gaan collega's vriendschappelijk met elkaar om, dan hebben ze meer plezier in het werk en zullen ook minder gauw een andere baan zoeken. Er is meer uitwisseling waardoor ze ook beter samenwerken en van elkaar leren.
Kortom, wees geen rotte appel maar een toffe peer!
Over Roos Vonk
Hoogleraar sociale psychologie met als expertise zelfkennis, persoonlijke ontwikkeling, feedback, beïnvloeding en gedragsverandering. Naast haar werk aan de Radboud Universiteit bekend als spreker en auteur die wetenschappelijke inzichten toegankelijk en toepasbaar maakt voor een breed publiek, middels populair-wetenschappelijke boeken, columns (jarenlang voor Intermediair) en lezingen.
