VOORWOORD: Geen ‘Wow!’, maar ‘How?’ 9
1 INLEIDING 11
Inleiding
Wetenschapscommunicatie zonder beeld is ondenkbaar 12
Basisregels
Iedereen zou dit eigenlijk moeten kunnen ... 14
2 GESTALT 19
Gestalt
Gestaltwetten op een rijtje 20
De IKEA-methode
Doe het zelf met IKEA als voorbeeld 22
Gestaltwetten
Torenhoog favoriet dankzij gestaltwetten 26
Gestalt en musea
Gestalt in museale context 30
3 TIJDREIZEN 33
Storytelling
Infographics uit een ver verleden 34
Beeldstatistiek
Gerd Arntz revisited 41
Semiotiek als tekentaal
Welk pictogram stop je in je infographic? 44
Metaforen in infographics
Verwonderdokter was arts én artiest 46
Multidimensionale stroomkaarten
De Minards van de astronomie 50
Tijd-plaats-diagram
Een beeldverhaal dat eigenlijk geen woorden nodig heeft 54
Tijdlijnen
Reizen in de tijd met een tijdlijn 56
Grafiek als infographic
Chemische-elemententijdlijn 58
4 HET PROCES 61
Journalistieke criteria
Geen concessies aan de feiten 62
Schetsen (1)
Potlood en metaalhonger 65
Schetsen (2)
Een simpele schets volstaat bij een goed idee 68
Beeldredactie
Te verantwoorden ‘lenen’ van beeld 70
Visuele architectuur
Chaos in de visuele architectuur 72
Richting aangeven
Pijlen wijzen de weg (als het goed is) 78
Van analyse naar structuur
Wat gebeurt er precies? 86
Vergelijken
Vergelijkende anatomie 90
Verzamelen van informatie
Stap voor stap uitgelegd 94
Variëren op een thema
Zinloze zoekplaatjes 97
Beelden restaureren
Beter goed geleend dan slecht verzonnen 100
Wanneer moet je stoppen?
Dat overdaad schaadt, geldt niet alleen voor stikstof 102
Overtuigen zonder papier of beeldscherm
Plasticplezier of plasticschaamte? 106
Foto-infographics
De foto als ‘bewijsmateriaal’ 110
Verwarrende informatieborden
You are ... uh ... here! 112
Visuele stijlgids (1): Weerkaarten
Hittegolf in het hoge noorden 114
Visuele stijlgids (2): Chemie
Wetenschappelijke waarde 117
Visuele stijlgids (3): Geneeskunde
Anatomy wordt E-natomy 118
Visuele stijlgids (4): Geografie
Op de hoogte met je krant 120
Visuele stijlgids (5): Geologie en paleontologie
Een miljoen meer of minder 124
5 GEZONDHEID 127
Zorgpaden
Eerst de afdeling op orde, dan de patiënt voorgelicht 128
Bewegwijzering
Dokter, waar bent u? Ik kan u niet vinden! 132
Geneticakaartspel
Spelenderwijs erfelijkheid uitleggen 134
Tiendensprongen
Vergelijken in decimalen 138
Visuele props
Magneetjes, meetlint en het virus 144
Patiënteninformatieformulier (PIF)
Altijd en eeuwig hondsmoe 148
Kinderfolder over informed consent
Anne en het onderzoek naar de groeneneuzengriep 150
Patiëntenfolders
Diabetische voeten visueel beter verzorgd 156
6 VARIA 161
Interactieve infographics (1)
And the winner is ... Edward Tufte 162
infographics (2)
Stars and stripes, dots and arrows ... 166
Interactieve infographics (3)
... maar mede dankzij corona doet iedereen nu mee 168
Interactieve infographics (4)
Ruim driehonderd miljoen puntjes 172
Visualisatie-ethiek
Visueel rampentoerisme met een bijsmaak 174
Chartjunk
Functionele visuele rotzooi 177
Soberheidsprincipe
Less is more (maar dus niet altijd) 178
Metriek stelsel voor het basisonderwijs
Kan Het Dametje Met De Centimeter Meten? 180
Jokfactor
Frispak met dubbele bodem, en dagdromen van mango 182
Sport-infographics
Hoefijzers en voetbalporno 186
7 TOT SLOT 193
Tot slot: tien tips
Slapen, droedelen, en je doel voorbijschieten 194
OPDRACHTEN 207
Websites 234
Literatuurlijst 235
Illustraties 236
Index 238
