Juridische methoden

Voorwoord 9
1 De vaardigheden van de jurist 13
1.1 ‘Ongeveer zoals een kip een ei legt’ 13
1.2 Instrumenten voor het oplossen van casusposities 14

2 Het vinden van rechtsregels in de wet 17
2.1 Inleiding 17
2.2 De Verzameling Nederlandse Wetgeving 17
2.3 De Kluwer Collegebundel 20
2.4 Juridische internetsites 22

3 Het analyseren van rechtsregels 31
3.1 Inleiding 31
3.2 Soorten rechtsregels 31
3.3 De structuur van de rechtsregel 34
3.4 Complicaties bij de analyse 39
3.5 Argumentatie in een rechterlijke uitspraak 40
3.6 Opdrachten 47

4 Het toepassen van rechtsregels 49
4.1 Inleiding 49
4.2 Stappen bij het oplossen van een casus 49
4.3 Argumenteren op basis van een rechtsregel 54
4.4 Argument en tegenargument 61
4.5 Opdrachten 66

5 Het analyseren van civielrechtelijke jurisprudentie 71
5.1 Inleiding 71
5.2 De civielrechtelijke procedure 71
5.3 Vonnissen van de rechtbank 76
5.4 Arresten van het gerechtshof 82
5.5 Arresten van de Hoge Raad 90
5.6 Opdrachten 122

6 Het analyseren van strafrechtelijke jurisprudentie 135
6.1 Inleiding 135
6.2 De strafrechtelijke procedure 135
6.3 Vonnissen van de rechtbank 137
6.4 Arresten van het gerechtshof 141
6.5 Arresten van de Hoge Raad 147
6.6 Opdrachten 163

7 Het analyseren van bestuursrechtelijke jurisprudentie 171
7.1 Inleiding 171
7.2 De bestuursrechtelijke procedure 171
7.3 Uitspraken in beroep bij rechtbank 173
7.4 Uitspraken in hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State 179
7.5 Opdrachten 185

8 Het analyseren van rechtspraak in een gelaagde rechtsorde 193
8.1 Inleiding 193
8.2 De werking van het EVRM en de jurisprudentie van het EHRM 194
8.3 Bestuursrechtelijk voorbeeld: boete APV in strijd met artikel 6 EVRM 195
8.4 Strafrechtelijk voorbeeld: toetsing aan artikel 10 EVRM 200
8.5 Civielrechtelijk voorbeeld: afweging van de artikelen 6 EVRM en 10 EVRM 213
8.6 Opdrachten 225

9 Het oplossen van interpretatieproblemen 243
9.1 Inleiding 243
9.2 Interpretatieproblemen 243
9.3 Interpretatiemethoden 246
9.4 De analogie- en de a contrarioredenering 254
9.5 Belangenafweging door de rechter 259
9.6 De motivering van het rechterlijk oordeel 264
9.7 Opdrachten 267

10 Het presenteren van een casusoplossing 275
10.1 Inleiding 275
10.2 Een overzicht van pro- en contra-argumenten 275
10.3 De opbouw van een juridisch betoog 280
10.4 De formulering van een juridisch betoog 282
10.5 Het houden van een pleidooi 283
10.6 Het opstellen van een pleitnota 283
10.7 De presentatie van een pleidooi 286
10.8 Opdrachten 288

11 Het analyseren van een annotatie 293
11.1 Inleiding 293
11.2 De annotatie als bijdrage aan de rechtspraktijk en de rechtswetenschap 293
11.3 Het analyseren van een annotatie 296
11.4 Een uitgewerkt voorbeeld 300
11.5 Opdrachten 307

12 Het schrijven van een annotatie 319
12.1 Inleiding 319
12.2 De structuur van de annotatie 319
12.3 De elementen van de annotatie 322
12.4 Laatste tips 331

Lijst met afkortingen 333
Beknopte verklarende woordenlijst 343
Trefwoordenregister 351