Voorwoord V
Inleiding VII
Auteurs IX
Afkortingen XI
A WETGEVING 1
1 Wetgeving in Nederland 1
1.1 Inleiding 1
1.2 Rechtsvorming 2
1.3 Hiërarchie van wetten 4
1.4 Jurisprudentie 5
1.5 Publiek- en privaatrecht 6
1.6 Publiekrecht 8
1.7 Privaatrecht 15
1.8 Wetgeving in Nederland in het kort 20
1.9 Concreet 21
1.10 Meer weten 21
2 De Arbeidsomstandighedenwet 23
2.1 Inleiding 23
2.2 Definities en toepassingsgebied (hoofdstuk 1) 25
2.3 Arbeidsomstandighedenbeleid (hoofdstuk 2) 26
2.4 Samenwerking en overleg, bijzondere rechten or en deskundigenbijstand (hoofdstuk 3) 31
2.5 Bijzondere verplichtingen (hoofdstuk 4, artikel 16 t/m 23) 38
2.6 Toezicht en ambtelijke bevelen (hoofdstuk 5, artikel 24 t/m 29a) 39
2.7 Vrijstelling, ontheffing en beroep (hoofdstuk 6, artikel 30 en 31) 40
2.8 Sancties (hoofdstuk 7, artikel 32 t/m 43) 40
2.9 Overgangs- en slotbepalingen (hoofdstuk 8, artikel 44 t/m 46) 43
2.10 Overige regelingen 43
2.11 Het Arbeidsomstandighedenbesluit 44
2.12 De Arbeidsomstandighedenregeling 49
2.13 De Arbobeleidsregels 50
2.14 Arbocatalogus 50
2.15 Handhaving Arbeidsomstandighedenwetgeving en de boeteoplegging 52
2.16 Concreet 59
2.17 Meer weten 59
3 Besluit risico’s zware ongevallen en Seveso III 61
3.1 Inleiding 61
3.2 Aanleiding en ontstaan van Seveso en BRZO 61
3.3 Het BRZO vs Seveso III 62
3.4 Rol van overheden 65
3.5 Bedrijfsbrandweer 66
3.6 Conclusie 67
3.7 Concreet 68
3.8 Meer weten 69
4 Bouwwetgeving en brandveiligheid 70
4.1 Inleiding 70
4.2 Brandveiligheidsfilosofie 71
4.3 Bouwkundige voorzieningen 75
4.4 Installatietechnische voorzieningen (Hoofdstuk 6) 79
4.5 Brandveilig gebruik (Hoofdstuk 7) 84
5 BHV en de Wet Veiligheidsregio’s 88
5.1 Inleiding 88
5.2 Veiligheidsregio’s 88
5.3 Bestuur veiligheidsregio’s 88
5.4 Omgevingsdienst 89
5.5 De ontwikkeling van de Wet Veiligheidsregio’s 89
5.6 Besluit bedrijfsbrandweren 91
5.7 Betekenis Wet veiligheidsregio’s voor de BHV 93
5.8 Meer weten 94
6 Aansprakelijkheid van de BHV’er en jurisprudentie 95
6.1 Inleiding 95
6.2 Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid 95
6.3 Juridische aansprakelijkheid 95
6.4 Samenvatting en enkele praktijksituaties 101
6.5 Inleiding op de jurisprudentie 102
6.6 Concreet 112
6.7 Meer weten 112
B ORGANISATIE BEDRIJFSHULPVERLENING 113
7 Maatgevende factoren voor BHV 113
7.1 Inleiding 113
7.2 Verplichtingen ten aanzien van maatgeving 113
7.3 Het vaststellen van risico’s en gevaren 116
7.4 Risico, gevaren en bedrijfshulpverlening 119
7.5 Maat voor de bedrijfshulpverlening 122
7.6 Richtlijnen voor maatgeving 125
7.7 Meer weten 128
8 Opzet en structuur van de BHV-organisatie 129
8.1 Inleiding 129
8.2 De uitgangspunten voor de organisatie 129
8.3 Kenmerken van de BHV-organisatie 131
8.4 De BHV als organisatieonderdeel 134
8.5 Een praktische BHV-organisatie 135
8.6 Elk bedrijf zijn eigen organisatie 137
8.7 Concreet 137
8.8 Meer weten 138
9 Samenwerken in bedrijfshulpverlening 139
9.1 Inleiding 139
9.2 Waarom samenwerken 139
9.3 Verantwoordelijkheden 140
9.4 Vormen van samenwerking 142
9.5 Factoren voor samenwerking 147
9.6 Werkwijze voor opzetten van een gezamenlijke bedrijfshulpverlening 149
9.7 Concreet 154
C OPLEIDING EN OEFENING BEDRIJFSHULPVERLENING 157
10 Bedrijfshulpverlening leren 157
10.1 Inleiding 157
10.2 Competenties 157
10.3 Competenties en functies 161
10.4 Leren, opleiden, trainen en oefenen 163
10.5 Leerprogramma 166
10.6 Concreet 166
10.7 Meer weten 167
11 Opleiding, training en oefening 168
11.1 Inleiding 168
11.2 Wat moet er geleerd worden 168
11.3 Frequentie van oefenen en trainen 170
11.4 Hoe bereid ik een oefening voor 171
11.5 Draaiboek oefening 172
11.6 Evaluatie van een oefening of inzet 174
11.7 Registratie 174
11.8 Oefenjaarplan 175
11.9 Oefenen op een oefencentrum 176
11.10 Concreet 177
D PLANNING EN PREPARATIE BEDRIJFSHULPVERLENING 178
12 Plannen voor de BHV 178
12.1 Inleiding 178
12.2 Soorten plannen 178
12.3 Basismethoden voor opzet bedrijfsnoodplan 180
12.4 Toegankelijkheid van informatie 183
12.5 Stappenplan voor opzet bedrijfsnoodplan 184
12.6 Inhoud bedrijfsnoodplan 186
12.7 Inhoud ontruimingsplan 187
12.8 Concreet 188
12.9 Meer weten 188
13 Bereikbaarheidskaarten en aanvalsplannen 189
13.1 Inleiding 189
13.2 Bereikbaarheidskaart 190
13.3 Aanvalsplan 193
13.4 Concreet 195
13.5 Meer weten 196
14 Beheer van blustoestellen, brandslanghaspels en nooddouches 197
14.1 Inleiding 197
14.2 Wettelijke eisen aan draagbare blustoestellen 198
14.3 Wat het facilitair management of de BHV zelf kan 198
14.4 Wat het facilitair management of de BHV niet zelf kan 203
14.5 Concreet 204
14.6 Meer weten 205
15 CBRN en BHV 207
15.1 Inleiding 20
15.2 Dreiging van CBRN-middelen 207
15.3 Wat mag u verwachten van de hulpdiensten? 211
15.4 Relevante scenario’s met gevaarlijke stoffen 212
15.5 Concreet 218
15.6 Meer weten 218
E UITVOERING BEDRIJFSHULPVERLENING 220
16 BHV en brandbestrijding 220
16.1 Inleiding 220
16.2 Wat is brand 220
16.3 Wat zijn de gevaren bij brand 223
16.4 Optreden bij brand 225
16.5 Informatie voor de brandweer 227
16.6 Concreet 228
17 Eerstehulpverlening 229
17.1 Inleiding 229
17.2 Wat is Eerste Hulp? 229
17.3 Welke Eerste Hulp verleent de bedrijfshulpverlener? 232
17.4 Wie verleent eerste hulp in een bedrijf? 235
17.5 Hoe wordt eerste hulp verleend? 238
17.6 Persoonlijke beschermingsmiddelen bij eerste hulpverlening 239
17.7 Concreet 239
17.8 Meer weten 240
18 Omgang met gevaarlijke stoffen 241
18.1 Inleiding 241
18.2 Wat zijn gevaarlijke stoffen 241
18.3 Gevaarlijke stoffen volgens CLP/EU-GHS 243
18.4 Gevaarlijke stoffen volgens het ADR 245
18.5 Herkenning van soort en belangrijkste gevaar 247
18.6 Veiligheidsinformatiebladen 247
18.7 Gevaarlijke afvalstoffen 248
18.8 Explosieveiligheid 249
18.9 BHV en gevaarlijke stoffen 250
18.10 Concreet 251
18.11 Meer weten 252
19 Ontruimen 253
19.1 Inleiding 253
19.2 Uitgangspunten bij ontruiming 253
19.3 Het ontruimen 255
19.4 Probleemgroepen en probleemsituaties bij ontruiming 260
19.5 Concreet 263
19.6 Meer weten 263
20 Milieuaspecten en veiligheidsaspecten van calamiteiten 264
20.1 Inleiding 264
20.2 Milieutermen 265
20.3 Gevolgen voor het milieu 266
20.4 Preventieve maatregelen 269
20.5 Concreet 271
20.6 Meer weten 272
F MANAGEMENT EN COMMUNICATIE 274
21 Leidinggeven 274
21.1 Inleiding 274
21.2 Leiderschapsrollen 274
21.3 Situationeel leiderschap 276
21.4 Leiderschap in noodsituaties 277
21.5 Het geven van opdrachten 280
21.6 Leidinggeven als rugdekking 281
21.7 Samen leiding geven 281
21.8 Concreet 284
21.9 Meer weten 285
22 BHV en crisismanagement 286
22.1 Inleiding 286
22.2 Definities 286
22.3 BHV versus crisismanagement 288
22.4 Planmatige voorbereiding 289
22.5 Crisisplannen en BHV-plannen 289
22.6 De organisatie 290
22.7 Competenties 292
22.8 Specifieke activiteiten 293
22.9 Concreet 294
22.10 Meer weten 294
23 Melding, inspectie en onderzoek 295
23.1 Inleiding 295
23.2 Overheidspartijen en hun taken 295
23.3 Afstemming tussen overheidsinstanties 300
23.4 Bevoegdheden 302
23.5 Concreet 303
23.6 Meer weten 304
24 Opvang en nazorg na een schokkende gebeurtenis 306
24.1 Inleiding 306
24.2 Trajecten van verwerking door de tijd heen 307
24.3 Welke stressreacties zijn te onderscheiden? 309
24.4 Praktische tips voor de eerste opvang 311
24.5 Welke factoren beïnvloeden de verwerking? 312
24.6 Monitoring en eventuele verwijzing 313
24.7 Zorgverlener: zorg voor jezelf 315
24.8 Meer weten 316
G HULPMIDDELEN BEDRIJFSHULPVERLENING 317
25 Blusmiddelen 317
25.1 Inleiding 317
25.2 Brandklassen 317
25.3 Blusprincipes 319
25.4 Mobiele blusmiddelen 321
25.5 Soorten blustoestellen 323
25.6 Bepaling van het vereiste aantal blustoestellen volgens NEN 4001 323
25.7 Verrijdbare blustoestellen 328
25.8 Blusdekens 328
25.9 Stationaire blusmiddelen 329
25.10 Onderhoud van brandbestrijdingsmiddelen 331
25.11 Concreet 331
25.12 Meer weten 332
26 Eerstehulpmiddelen op het werk 333
26.1 Inleiding 333
26.2 Wettelijk kader 333
26.3 Keuze van de middelen 333
26.4 Vereiste kennis en vaardigheden 334
26.5 Deskundige bijstand 335
26.6 Oefeningen 335
26.7 Bereikbaarheid hulpmiddelen 336
26.8 Concreet 336
26.9 Meer weten 336
27 Uitrusting voor de bedrijfshulpverlening 337
27.1 Doel van de BHV-uitrusting 337
27.2 Soorten uitrusting 338
27.3 Gebruik, inspectie en onderhoud van de uitrusting 343
27.4 Toepassing van de uitrusting 345
27.5 Bijzondere aspecten van de uitrusting 346
27.6 Concreet 347
27.7 Meer weten 350
28 Informatiemiddelen 351
28.1 Inleiding 351
28.2 Informatiebeheersing 351
28.3 Hulpmiddelen 353
28.4 Operationele BHV-leiding 353
28.5 Crisisteam 354
28.6 Smartphones en tablets 357
28.7 Concreet 357
28.8 Meer weten 358
29 Communicatiemiddelen 359
29.1 Inleiding 359
29.2 Communicatie en middelen 359
29.3 Technische aspecten 361
29.4 Communicatiemiddelen 363
29.5 Wat betekent dit in de praktijk 370
29.6 Concreet 374
29.7 Meer weten 376
30 Detectie- en meetapparatuur 377
30.1 Inleiding 377
30.2 Brandmeldinstallatie 377
30.3 Brandmeldinstallatie: belangrijke schakel in brandveiligheid 377
30.4 Certificeren 378
30.5 Beheer en onderhoud 379
30.6 Aansturing vanuit regelgeving 380
30.7 Verschillende uitvoeringsvormen (omvang) 381
30.8 Opbouw 384
30.9 Opleiding 388
30.10 Meer weten 389
Register 391
