Constitutionele waarborgen

In 2002 werd de Raad voor de rechtspraak ingevoerd, om als een soort ‘buffer’ tussen rechtspraak en politiek te fungeren. De invoering van de Raad riep echter ook een hiërarchie in het leven: gerechten werden met betrekking tot bedrijfsvoering hiërarchisch ondergeschikt aan de Raad, die weer ondergeschikt werd aan de minister. Hoewel de behandeling van individuele zaken hiervan geen onderdeel uitmaakte, waren er vanaf het begin zorgen over de betekenis voor de rechterlijke onafhankelijkheid. Kreeg de politiek via de bedrijfsvoering niet te veel in de melk te brokkelen van de rechtspraak?

Hoe staat de onafhankelijkheid van de rechtspraak er nu, een krappe kwart eeuw later, voor? Het is een vraag die met het oog op vernieuwde aandacht voor de rechtsstaat, ook in Europees verband, zeer actueel is.

In deze bundel belichten tien specialisten de Raad vanuit verschillende – internationale, constitutionele, financiële, sociale, praktische en ethische – perspectieven. De insteek daarbij is steeds kritisch én constructief. In de slotbeschouwing komen de draden samen: na identificatie van onafhankelijkheidsgebreken staat de vraag centraal welke verbeteringen er mogelijk zijn. De focus ligt daarbij niet enkel op juridisch vlak (benoemingen, financiering, tuchtrecht, grondwettelijke inbedding), maar ook op het gebied van de cultuur binnen de rechtspraak.

Constitutionele waarborgen is toegankelijk van toon en bedoeld voor academici, praktijkjuristen, beleidsmakers en andere geïnteresseerden in de rechtsstaat.