Raimund Kamp,
Marijke Kuijpers,
Ad Kil
De Gouden Rugzak
Handboek voor vermogende families
E-book Pdf met watermerkbeveiliging Nederlands 2023 3e druk 9789400113503Direct te downloaden
Samenvatting
De praktijk leert ons dat een opgebouwd familievermogen na twee generaties in veel families is verdampt. Wat doen families die vermogen generaties langs succesvol overdragen anders dan families die hierin falen? Deze vraag stond centraal in het kwalitatieve onderzoek ‘Vermogensoverdracht in Nederland’. Door diepte-interviews met vermogende erfgenamen is achterhaald hoe zij zijn opgegroeid, zijn voorbereid op het toekomstige familiekapitaal en wat hun ervaringen met geërfd vermogen zijn. Een onderzoek van deze omvang en diepgang had in Europa nog niet eerder plaatsgevonden.
Door onvoldoende voorbereiding en communicatie, onduidelijkheden en ruzies kan enkel al de afwikkeling van een nalatenschap een drama worden. Veel erfgenamen ervaren door onvoldoende financiële kennis en ervaring moeilijkheden bij het beheer van hun erfenis. Ook leidt de erfenis regelmatig tot relatieproblemen en problemen met zingeving.
In de ‘oude wereld’ concentreren vermogende families en hun adviseurs zich vooral op Estate Planning, waarbij de fiscale en juridische techniek centraal staat om belasting te besparen. In de ‘nieuwe wereld’ komt daar een extra element bij: optimale voorbereiding van de volgende generatie op de kansen en verantwoordelijkheden van het vermogen.
Dit handboek is interessant voor vermogende ouders, families met een familiebedrijf, (toekomstige) erfgenamen en hun adviseurs, en geïnteresseerden die een inkijk willen in de wereld van vermogende families. De auteurs presenteren naast de onderzoeksresultaten theorieën om de praktijk beter te kunnen begrijpen en geven ideeën om familievermogen generatiebestendig te maken.
In deze derde druk zijn statistieken over nalatenschappen, vermogen, miljonairs en geldzaken onder de jeugd geactualiseerd. Daarnaast is literatuur toegevoegd over onder meer bedrijfsopvolging, betrokkenheid bij het familiebedrijf en goed ondernemingsbestuur. De filosofische blik op geld en vermogen van John Armstrong is verrijkend en daarom nieuw opgenomen. Ook maatschappelijke ontwikkelingen en actuele thema’s als vermogensongelijkheid, filantropie en impact investeren hebben een plek gekregen in deze herziene uitgave.
Specificaties
ISBN13:9789400113503
Taal:Nederlands
Bindwijze:e-book
Beveiliging:watermerk
Bestandsformaat:pdf
Aantal pagina's:379
Uitgever:Boom Juridische Uitgevers
Druk:3
Verschijningsdatum:29-11-2023
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Jongbloed:Belastingrecht algemeen
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1. Onderzoek Vermogens overdracht in Nederland 17
1.1 Erfenis: lust of last? 17
1.2 Verwerven, vererven en verderven in drie generaties 18
1.3 Wat is vermogensoverdracht en wanneer is het succesvol? 18
1.4 De Gouden Rugzak: voor wie is dit handboek interessant? 19
1.5 Leeswijzer 20
Hoofdstuk 2. Vier portretten van erfgenamen 23
2.1 Portret van de rentmeester 23
2.2 Portret van de ondernemer 27
2.3 Portret van de vrijbuiter 31
2.4 Portret van de planner 36
Hoofdstuk 3. Nest 41
THEORIE 41
3.1 Cultuur in het kort 42
3.1.1 Totstandkoming van cultuur 42
3.1.2 De beste koks zijn Fransen: over stereotypen gesproken 43
3.1.3 Overal wordt gefeest: overeenkomsten in culturen 45
3.1.4 Van geiten laten grazen tot lieveheersbeestjes uit de branding redden: verschillen in culturen 45
3.1.5 Geld, ondernemen en calvinisme: Rijnlandse en Anglo- Amerikaanse waarden 47
3.1.6 Waarden, normen, tradities en mythes 49
3.1.7 Rijke families in Nederland 51
3.2 Familiecultuur 54
3.2.1 Familiewaarden 55
3.2.2 Familiecultuur, een last of een zegen? 58
3.2.3 De impliciete en de expliciete familiecultuur 59
3.3 Gezinssystemen 61
3.3.1 De ontwikkeling van een gezin: de gezinscyclus 61
3.3.2 Het gezin als systeem: open en gesloten 63
3.3.3 Het ‘los zand’-gezin en het ‘kluwen’-gezin 63
3.3.4 Het samengestelde gezin 64
3.3.5 ‘Ons soort mensen’: collectief narcisme 67
INTERMEZZO 70
PRAKTIJK 71
3.4 Kinderlijke realisaties van de eigen familiecultuur en het familievermogen 71
3.5 Familiewaarden 73
3.5.1 Gewoon doen 74
3.5.2 Spaarzaamheid en soberheid 74
3.5.3 Arbeidsethos en ijver 75
3.6 Familiewaarden in relatie tot het vermogen 75
3.6.1 Familiewaarde ‘eenheid binnen de familie‘ 76
3.6.2 Familiewaarde ‘gelijkwaardigheid‘ 78
3.6.3 Familiewaarde ‘discretie‘ 79
3.6.4 Familiewaarde ‘sociaalmaatschappelijke rol‘ 80
SAMENVATTING 81
SAMENHANG 82
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 83
Hoofdstuk 4. Opvoeding 85
THEORIE 85
4.1 Kind van de cultuur 86
4.2 Kind van de groep 88
4.3 Schamen voor een geheim 91
4.4 Moreel kompas in ontwikkeling 93
4.5 Het gezin als gedoe 95
4.5.1 Wie is de baas in de arena van het gezin? 96
4.5.2 De boekhouding van het gezin 100
4.6 Onrealistische verwachtingen van vermogende ouders 103
4.7 Aspiratie, prestatie en eigenwaarde 104
4.7.1 Help me hulpeloos te worden 106
4.8 Valkuil van de grenzeloze mogelijkheden 107
4.9 De paradox van de ‘gewone’ opvoeding 107
INTERMEZZO 108
PRAKTIJK 109
4.10 Kansen van het vermogen in de jeugd 110
4.11 Obstakels van het vermogen in de jeugd 110
4.11.1 Van kans naar obstakel: problemen oplossen met geld 112
4.12 Angsten en zorgen over kinderen: relaties, zelfinitiatief en materialisme 113
4.13 ‘Kop in het zand’-strategie 114
4.14 Gradaties van verwachtingen 116
4.14.1 Hoge, lage en onduidelijke verwachtingen 116
4.14.2 Verschil in verwachtingen binnen één gezin 117
4.14.3 Omgaan met hoge verwachtingen: conformeren of ontwijken 118
4.15 Persoonlijke, sociale en beroepsmatige verwachtingen 119
4.15.1 Persoonlijke verwachting: benutten van talenten 119
4.15.2 Sociale verwachting: etiquette 120
4.15.3 Sociale verwachting: toekomstige (huwelijks)partner 121
4.15.4 Beroepsmatige verwachting: studie en studieprestaties 122
4.15.5 Beroepsmatige verwachting: carrière en werk 124
SAMENVATTING 126
SAMENHANG 127
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 129
Hoofdstuk 5. Financiële opvoeding 131
THEORIE 131
5.1 Kennis van kinderen over geld 131
5.2 Financiële opvoeding volgens het boekje 132
5.2.1 Eigen geld 134
5.2.2 Leren budgetteren 137
5.2.3 Waarde van geld 138
5.2.4 Goed voorbeeld doet goed volgen: over financiële gezinsregels en gewoontes 139
5.2.5 Samengestelde gezinnen en geldzaken 140
5.3 De psychologie van geld 140
5.4 Financiële zelfredzaamheid: pas op het pamperkind! 143
INTERMEZZO 144
PRAKTIJK 145
5.5 Financiële opvoeding in vermogende gezinnen 145
5.6 Levenslessen over eigen geld 146
5.7 Doe maar gewoon en zuinigheid en vlijt 148
5.8 Ouders als rolmodel en bron van dubbele boodschappen 149
5.9 Botsing van geldtypes 151
SAMENVATTING 151
SAMENHANG 151
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 152
Hoofdstuk 6. Vermogensopvoeding 153
THEORIE 153
6.1 Vermogenskennis 153
6.2 Financiële zelfredzaamheid met vermogen 155
6.2.1 Financiële vaardigheid: wat mensen moeten kunnen en kennen 157
6.2.2 Financieel gedrag: het sturen van de financiële kuren 158
6.2.3 De ouder of adviseur als leercoach 159
6.3 Het Triade-model: een denkkader om gedrag inzichtelijk te maken 160
6.3.1 Het Triade-model als hulp bij de vermogensopvoeding 162
6.4 VermogensOpvoedingsLadder: het ideale leertraject voor een
vermogend kind 164
INTERMEZZO 170
PRAKTIJK 171
6.5 Vermogensopvoeding fase 1: informeren 172
6.5.1 Breder perspectief van het vermogen 172
6.5.2 Wat kun en mag je als erfgenaam met het vermogen? 173
6.5.3 Familieregels over goed rentmeesterschap 174
6.5.4 Wat vertellen ouders wel en niet aan hun kinderen? 175
6.5.5 Veranderende tijden: meer openheid? 180
6.6 Vermogensopvoeding fase 2: oefenen 181
6.6.1 Schenkingen 181
6.6.2 Investeringen met gezin of familie 182
6.6.3 Bijwonen besprekingen met adviseurs 183
6.6.4 Familiebijeenkomsten 183
6.6.5 Rol bij het familievermogen 184
6.6.6 Filantropie en vermogensopvoeding 185
6.7 Vermogensopvoeding fase 3: loslaten 185
6.8 Hoe doen deze erfgenamen de vermogensopvoeding van hun kinderen 187
6.9 Gender: vrouwen en vermogensopvoeding 189
6.10 Oud geld heeft makkelijk praten 190
SAMENVATTING 191
SAMENHANG 192
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 193
Hoofdstuk 7. Openvallen van de nalatenschap 195
THEORIE 195
7.1 Miljonairs in Nederland 195
7.2 Nalatenschappen in Nederland 197
7.3 De psychologie achter het testament 198
7.4 De nalatenschap als familie-erfgoed 200
7.5 Omgaan met verandering 205
7.6 De Communicatiepiramide 207
7.7 Over conflicten gesproken: Nederlands onderzoek naar de verdeling van de erfenis 210
7.8 Familierelaties: coöperatie of conflict? 211
7.8.1 De Conflictijsberg 213
7.8.2 De Conflictspiraal 215
7.8.3 Wanneer beginnen mensen te denken over oplossen? 217
INTERMEZZO 218
PRAKTIJK 219
7.9 De eerste indrukken over de erfenis 219
7.10 Direct beschikken of juridische voorwaarden? 220
7.11 Afwikkeling van de erfenis: problemen of probleemloos? 221
7.12 Dubbelrol van executeur en erfgenaam 222
7.13 Struikelen over de inboedel 223
7.14 Advies en begeleiding bij de afwikkeling 224
7.15 Blijven de erfgenamen samen of gaan ze apart? 224
SAMENVATTING 225
SAMENHANG 226
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 226
Hoofdstuk 8. Beheren van geërfd vermogen 227
THEORIE VRIJ VERMOGEN 227
8.1 Klant-adviseurrelatie: principal-agent of stewardship? 228
8.2 De adviseur met de V-factor 230
8.3 De kloof tussen verwachting en werkelijkheid 232
8.4 Heeft beleggingsadvies toegevoegde waarde? 234
8.5 Financiële belangstelling en risicotolerantie 238
8.6 Vrouwen: financieel advies en beleggen 239
THEORIE GEBONDEN VERMOGEN 241
8.7 Familiebedrijf: definitie en vervlechting van systemen 241
8.7.1 Definitie van een familiebedrijf 242
8.7.2 Familiebedrijf: vervlechting van twee systemen? 243
8.7.3 Familiebedrijf: vervlechting van drie systemen 246
8.7.4 Ontwikkeling van familiebedrijven over de tijd 248
8.8 Overleven als familiebedrijf: de ’30/13/3-statistiek’ verslaan 250
8.9 Bedrijfsvoering van het familiebedrijf: vertrouwen of controle? 251
8.10 Opvolging van leiderschap in het familiebedrijf 253
8.10.1 Emoties bij overdragen en opvolgen 255
8.10.2 Planningsproces van de opvolging 257
8.11 Goed bestuur 259
8.11.1 Corporate governance en toezicht 261
8.11.2 Family governance 265
8.11.3 Verhouding tussen de familieraad en het familiestatuut 270
8.11.4 Wisselwerking tussen corporate governance en family governance 271
8.12 Het sociaal-emotioneel kapitaal van het familiebedrijf 272
INTERMEZZO 276
PRAKTIJK VRIJ VERMOGEN 277
8.13 Hoe hebben erfgenamen het beheer van hun vrije vermogen georganiseerd? 277
8.14 Motivatie om uit te besteden of het zelf te doen 278
8.15 Guidato-matrix: vier typologieën van erfgenamen 279
8.15.1 Erfgenamen van oud geld en nieuw geld in de Guidato-matrix 281
8.15.2 Leve het rentmeesterschap en de weerbaarheid 282
8.16 Ervaringen met adviseurs 283
8.16.1 Inhoudelijke kwaliteit van producten en diensten: geen visie en tunnelvisie 283
8.16.2 Vertel me eens over het kostenplaatje! 284
8.16.3 Financieel adviseur als vertrouwenspersoon en coach 285
8.16.4 Vooringenomen en eigengereide adviseurs 286
8.16.5 Wantrouwen in de adviseur 286
8.16.6 Gebrek aan aandacht 287
8.17 Van je familie moet je het hebben 288
8.17.1 De gegijzelde erfgenaam: verantwoordelijkheid, erkenning
en kwetsbaarheid 288
8.17.2 De onmachtige erfgenaam: besluiteloosheid, schaamte en afhankelijkheid 289
8.18 Wijzigingen in het beheer van geërfd vermogen 291
SAMENVATTING 293
PRAKTIJK GEBONDEN VERMOGEN 294
8.19 Familiebedrijf of niet? 294
8.20 Betrokkenheid bij het familiebedrijf is de basis 294
8.21 Werken in het familiebedrijf 296
8.22 Opvolging in het familiebedrijf 298
8.23 Bedrijfsvoering 300
8.24 Aandeelhouderschap 302
8.24.1 Dividendbeleid: bron van rust of frustratie? 303
8.25 Conflicten in en over het familiebedrijf 305
8.26 Familiebedrijf en gender 307
8.27 De toekomst van het familiebedrijf 308
SAMENVATTING 309
SAMENHANG VRIJ VERMOGEN 311
SAMENHANG GEBONDEN VERMOGEN 311
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 311
Hoofdstuk 9. Leven met geërfd vermogen 313
THEORIE 313
9.1 Doelstellingen van het vermogen: individu of vermogen centraal? 313
9.1.1 Visie op vermogen: reputatie, eer en een goede naam 314
9.1.2 Visie op vermogen: een betekenisvol leven 315
9.2 De bedreiging van de betekenisloosheid: dilemma’s van het zelf en zelfbehoud 318
9.2.1 Dilemma van unificatie versus fragmentatie 319
9.2.2 Dilemma van machteloosheid versus invloed 319
9.2.3 Dilemma van autoriteit versus onzekerheid 320
9.2.4 Dilemma van persoonlijke versus gekochte ervaring 321
9.3 Perspectieven op het concept werken 323
9.4 Vermogensongelijkheid en strategieën van rijke mensen 324
9.4.1 Belastinghervorming 325
9.4.2 Filantropie 326
INTERMEZZO 327
PRAKTIJK 328
9.5 Gevoel over de erfenis 328
9.6 Doelstellingen van een erfenis 330
9.6.1 Doelstelling instandhouding van het vermogen 330
9.6.2 Doelstelling eigen besteding en eigen leven leiden 331
9.6.3 Doelstelling delen en teruggeven 334
9.6.4 Groei van vermogen: gaan erfgenamen anders denken over
de doelstellingen? 334
9.7 Obstakels van het familievermogen 335
9.7.1 Uitzonderingspositie en schaamte 335
9.7.2 Ongelijkheid in relaties 338
9.7.3 Eigenwaarde 341
9.7.4 Zingeving – het vangnet van het vermogen 342
9.8 Werken als wondermiddel 343
9.9 Eigen leven leiden of in de familietang 345
9.10 Emotionele impact van de erfenis en het aanpassingsproces 346
SAMENVATTING 348
SAMENHANG 349
Hoofdstuk 10. De Gouden Rugzak: het verhaal 351
Bijlage Methodologische verantwoording 353
Algemene literatuurlijst 357
Register 371
Over de auteurs 377
1.1 Erfenis: lust of last? 17
1.2 Verwerven, vererven en verderven in drie generaties 18
1.3 Wat is vermogensoverdracht en wanneer is het succesvol? 18
1.4 De Gouden Rugzak: voor wie is dit handboek interessant? 19
1.5 Leeswijzer 20
Hoofdstuk 2. Vier portretten van erfgenamen 23
2.1 Portret van de rentmeester 23
2.2 Portret van de ondernemer 27
2.3 Portret van de vrijbuiter 31
2.4 Portret van de planner 36
Hoofdstuk 3. Nest 41
THEORIE 41
3.1 Cultuur in het kort 42
3.1.1 Totstandkoming van cultuur 42
3.1.2 De beste koks zijn Fransen: over stereotypen gesproken 43
3.1.3 Overal wordt gefeest: overeenkomsten in culturen 45
3.1.4 Van geiten laten grazen tot lieveheersbeestjes uit de branding redden: verschillen in culturen 45
3.1.5 Geld, ondernemen en calvinisme: Rijnlandse en Anglo- Amerikaanse waarden 47
3.1.6 Waarden, normen, tradities en mythes 49
3.1.7 Rijke families in Nederland 51
3.2 Familiecultuur 54
3.2.1 Familiewaarden 55
3.2.2 Familiecultuur, een last of een zegen? 58
3.2.3 De impliciete en de expliciete familiecultuur 59
3.3 Gezinssystemen 61
3.3.1 De ontwikkeling van een gezin: de gezinscyclus 61
3.3.2 Het gezin als systeem: open en gesloten 63
3.3.3 Het ‘los zand’-gezin en het ‘kluwen’-gezin 63
3.3.4 Het samengestelde gezin 64
3.3.5 ‘Ons soort mensen’: collectief narcisme 67
INTERMEZZO 70
PRAKTIJK 71
3.4 Kinderlijke realisaties van de eigen familiecultuur en het familievermogen 71
3.5 Familiewaarden 73
3.5.1 Gewoon doen 74
3.5.2 Spaarzaamheid en soberheid 74
3.5.3 Arbeidsethos en ijver 75
3.6 Familiewaarden in relatie tot het vermogen 75
3.6.1 Familiewaarde ‘eenheid binnen de familie‘ 76
3.6.2 Familiewaarde ‘gelijkwaardigheid‘ 78
3.6.3 Familiewaarde ‘discretie‘ 79
3.6.4 Familiewaarde ‘sociaalmaatschappelijke rol‘ 80
SAMENVATTING 81
SAMENHANG 82
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 83
Hoofdstuk 4. Opvoeding 85
THEORIE 85
4.1 Kind van de cultuur 86
4.2 Kind van de groep 88
4.3 Schamen voor een geheim 91
4.4 Moreel kompas in ontwikkeling 93
4.5 Het gezin als gedoe 95
4.5.1 Wie is de baas in de arena van het gezin? 96
4.5.2 De boekhouding van het gezin 100
4.6 Onrealistische verwachtingen van vermogende ouders 103
4.7 Aspiratie, prestatie en eigenwaarde 104
4.7.1 Help me hulpeloos te worden 106
4.8 Valkuil van de grenzeloze mogelijkheden 107
4.9 De paradox van de ‘gewone’ opvoeding 107
INTERMEZZO 108
PRAKTIJK 109
4.10 Kansen van het vermogen in de jeugd 110
4.11 Obstakels van het vermogen in de jeugd 110
4.11.1 Van kans naar obstakel: problemen oplossen met geld 112
4.12 Angsten en zorgen over kinderen: relaties, zelfinitiatief en materialisme 113
4.13 ‘Kop in het zand’-strategie 114
4.14 Gradaties van verwachtingen 116
4.14.1 Hoge, lage en onduidelijke verwachtingen 116
4.14.2 Verschil in verwachtingen binnen één gezin 117
4.14.3 Omgaan met hoge verwachtingen: conformeren of ontwijken 118
4.15 Persoonlijke, sociale en beroepsmatige verwachtingen 119
4.15.1 Persoonlijke verwachting: benutten van talenten 119
4.15.2 Sociale verwachting: etiquette 120
4.15.3 Sociale verwachting: toekomstige (huwelijks)partner 121
4.15.4 Beroepsmatige verwachting: studie en studieprestaties 122
4.15.5 Beroepsmatige verwachting: carrière en werk 124
SAMENVATTING 126
SAMENHANG 127
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 129
Hoofdstuk 5. Financiële opvoeding 131
THEORIE 131
5.1 Kennis van kinderen over geld 131
5.2 Financiële opvoeding volgens het boekje 132
5.2.1 Eigen geld 134
5.2.2 Leren budgetteren 137
5.2.3 Waarde van geld 138
5.2.4 Goed voorbeeld doet goed volgen: over financiële gezinsregels en gewoontes 139
5.2.5 Samengestelde gezinnen en geldzaken 140
5.3 De psychologie van geld 140
5.4 Financiële zelfredzaamheid: pas op het pamperkind! 143
INTERMEZZO 144
PRAKTIJK 145
5.5 Financiële opvoeding in vermogende gezinnen 145
5.6 Levenslessen over eigen geld 146
5.7 Doe maar gewoon en zuinigheid en vlijt 148
5.8 Ouders als rolmodel en bron van dubbele boodschappen 149
5.9 Botsing van geldtypes 151
SAMENVATTING 151
SAMENHANG 151
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 152
Hoofdstuk 6. Vermogensopvoeding 153
THEORIE 153
6.1 Vermogenskennis 153
6.2 Financiële zelfredzaamheid met vermogen 155
6.2.1 Financiële vaardigheid: wat mensen moeten kunnen en kennen 157
6.2.2 Financieel gedrag: het sturen van de financiële kuren 158
6.2.3 De ouder of adviseur als leercoach 159
6.3 Het Triade-model: een denkkader om gedrag inzichtelijk te maken 160
6.3.1 Het Triade-model als hulp bij de vermogensopvoeding 162
6.4 VermogensOpvoedingsLadder: het ideale leertraject voor een
vermogend kind 164
INTERMEZZO 170
PRAKTIJK 171
6.5 Vermogensopvoeding fase 1: informeren 172
6.5.1 Breder perspectief van het vermogen 172
6.5.2 Wat kun en mag je als erfgenaam met het vermogen? 173
6.5.3 Familieregels over goed rentmeesterschap 174
6.5.4 Wat vertellen ouders wel en niet aan hun kinderen? 175
6.5.5 Veranderende tijden: meer openheid? 180
6.6 Vermogensopvoeding fase 2: oefenen 181
6.6.1 Schenkingen 181
6.6.2 Investeringen met gezin of familie 182
6.6.3 Bijwonen besprekingen met adviseurs 183
6.6.4 Familiebijeenkomsten 183
6.6.5 Rol bij het familievermogen 184
6.6.6 Filantropie en vermogensopvoeding 185
6.7 Vermogensopvoeding fase 3: loslaten 185
6.8 Hoe doen deze erfgenamen de vermogensopvoeding van hun kinderen 187
6.9 Gender: vrouwen en vermogensopvoeding 189
6.10 Oud geld heeft makkelijk praten 190
SAMENVATTING 191
SAMENHANG 192
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 193
Hoofdstuk 7. Openvallen van de nalatenschap 195
THEORIE 195
7.1 Miljonairs in Nederland 195
7.2 Nalatenschappen in Nederland 197
7.3 De psychologie achter het testament 198
7.4 De nalatenschap als familie-erfgoed 200
7.5 Omgaan met verandering 205
7.6 De Communicatiepiramide 207
7.7 Over conflicten gesproken: Nederlands onderzoek naar de verdeling van de erfenis 210
7.8 Familierelaties: coöperatie of conflict? 211
7.8.1 De Conflictijsberg 213
7.8.2 De Conflictspiraal 215
7.8.3 Wanneer beginnen mensen te denken over oplossen? 217
INTERMEZZO 218
PRAKTIJK 219
7.9 De eerste indrukken over de erfenis 219
7.10 Direct beschikken of juridische voorwaarden? 220
7.11 Afwikkeling van de erfenis: problemen of probleemloos? 221
7.12 Dubbelrol van executeur en erfgenaam 222
7.13 Struikelen over de inboedel 223
7.14 Advies en begeleiding bij de afwikkeling 224
7.15 Blijven de erfgenamen samen of gaan ze apart? 224
SAMENVATTING 225
SAMENHANG 226
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 226
Hoofdstuk 8. Beheren van geërfd vermogen 227
THEORIE VRIJ VERMOGEN 227
8.1 Klant-adviseurrelatie: principal-agent of stewardship? 228
8.2 De adviseur met de V-factor 230
8.3 De kloof tussen verwachting en werkelijkheid 232
8.4 Heeft beleggingsadvies toegevoegde waarde? 234
8.5 Financiële belangstelling en risicotolerantie 238
8.6 Vrouwen: financieel advies en beleggen 239
THEORIE GEBONDEN VERMOGEN 241
8.7 Familiebedrijf: definitie en vervlechting van systemen 241
8.7.1 Definitie van een familiebedrijf 242
8.7.2 Familiebedrijf: vervlechting van twee systemen? 243
8.7.3 Familiebedrijf: vervlechting van drie systemen 246
8.7.4 Ontwikkeling van familiebedrijven over de tijd 248
8.8 Overleven als familiebedrijf: de ’30/13/3-statistiek’ verslaan 250
8.9 Bedrijfsvoering van het familiebedrijf: vertrouwen of controle? 251
8.10 Opvolging van leiderschap in het familiebedrijf 253
8.10.1 Emoties bij overdragen en opvolgen 255
8.10.2 Planningsproces van de opvolging 257
8.11 Goed bestuur 259
8.11.1 Corporate governance en toezicht 261
8.11.2 Family governance 265
8.11.3 Verhouding tussen de familieraad en het familiestatuut 270
8.11.4 Wisselwerking tussen corporate governance en family governance 271
8.12 Het sociaal-emotioneel kapitaal van het familiebedrijf 272
INTERMEZZO 276
PRAKTIJK VRIJ VERMOGEN 277
8.13 Hoe hebben erfgenamen het beheer van hun vrije vermogen georganiseerd? 277
8.14 Motivatie om uit te besteden of het zelf te doen 278
8.15 Guidato-matrix: vier typologieën van erfgenamen 279
8.15.1 Erfgenamen van oud geld en nieuw geld in de Guidato-matrix 281
8.15.2 Leve het rentmeesterschap en de weerbaarheid 282
8.16 Ervaringen met adviseurs 283
8.16.1 Inhoudelijke kwaliteit van producten en diensten: geen visie en tunnelvisie 283
8.16.2 Vertel me eens over het kostenplaatje! 284
8.16.3 Financieel adviseur als vertrouwenspersoon en coach 285
8.16.4 Vooringenomen en eigengereide adviseurs 286
8.16.5 Wantrouwen in de adviseur 286
8.16.6 Gebrek aan aandacht 287
8.17 Van je familie moet je het hebben 288
8.17.1 De gegijzelde erfgenaam: verantwoordelijkheid, erkenning
en kwetsbaarheid 288
8.17.2 De onmachtige erfgenaam: besluiteloosheid, schaamte en afhankelijkheid 289
8.18 Wijzigingen in het beheer van geërfd vermogen 291
SAMENVATTING 293
PRAKTIJK GEBONDEN VERMOGEN 294
8.19 Familiebedrijf of niet? 294
8.20 Betrokkenheid bij het familiebedrijf is de basis 294
8.21 Werken in het familiebedrijf 296
8.22 Opvolging in het familiebedrijf 298
8.23 Bedrijfsvoering 300
8.24 Aandeelhouderschap 302
8.24.1 Dividendbeleid: bron van rust of frustratie? 303
8.25 Conflicten in en over het familiebedrijf 305
8.26 Familiebedrijf en gender 307
8.27 De toekomst van het familiebedrijf 308
SAMENVATTING 309
SAMENHANG VRIJ VERMOGEN 311
SAMENHANG GEBONDEN VERMOGEN 311
PRELUDE OP HET VOLGENDE HOOFDSTUK 311
Hoofdstuk 9. Leven met geërfd vermogen 313
THEORIE 313
9.1 Doelstellingen van het vermogen: individu of vermogen centraal? 313
9.1.1 Visie op vermogen: reputatie, eer en een goede naam 314
9.1.2 Visie op vermogen: een betekenisvol leven 315
9.2 De bedreiging van de betekenisloosheid: dilemma’s van het zelf en zelfbehoud 318
9.2.1 Dilemma van unificatie versus fragmentatie 319
9.2.2 Dilemma van machteloosheid versus invloed 319
9.2.3 Dilemma van autoriteit versus onzekerheid 320
9.2.4 Dilemma van persoonlijke versus gekochte ervaring 321
9.3 Perspectieven op het concept werken 323
9.4 Vermogensongelijkheid en strategieën van rijke mensen 324
9.4.1 Belastinghervorming 325
9.4.2 Filantropie 326
INTERMEZZO 327
PRAKTIJK 328
9.5 Gevoel over de erfenis 328
9.6 Doelstellingen van een erfenis 330
9.6.1 Doelstelling instandhouding van het vermogen 330
9.6.2 Doelstelling eigen besteding en eigen leven leiden 331
9.6.3 Doelstelling delen en teruggeven 334
9.6.4 Groei van vermogen: gaan erfgenamen anders denken over
de doelstellingen? 334
9.7 Obstakels van het familievermogen 335
9.7.1 Uitzonderingspositie en schaamte 335
9.7.2 Ongelijkheid in relaties 338
9.7.3 Eigenwaarde 341
9.7.4 Zingeving – het vangnet van het vermogen 342
9.8 Werken als wondermiddel 343
9.9 Eigen leven leiden of in de familietang 345
9.10 Emotionele impact van de erfenis en het aanpassingsproces 346
SAMENVATTING 348
SAMENHANG 349
Hoofdstuk 10. De Gouden Rugzak: het verhaal 351
Bijlage Methodologische verantwoording 353
Algemene literatuurlijst 357
Register 371
Over de auteurs 377
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
