Systeemdenken

Voorwoord

1. Inleiding
1.1. Systeemdenken
1.2. Structuur van het boek en de beperkingen van taal
1.3. Enkele voorbeelden van systeemdenken ter introductie
1.4. Systeemdenken: dieper dan het topje van de ijsberg
1.5. Systeemdenken, wijsheid en leiderschap

2. De mindset van systeemdenken
2.1. 'Mind' bepaalt gedrag
2.2. De evolutionaire erfenis
2.3. Omgaan met dilemma's
2.4. Mechanistisch denken
2.5. Systeemdenken
2.6. Systeemdenken en mechanistisch denken op de weegschaal

3. De taal van systeemdenken
3.1. Variabelen en causale verbanden
3.2. Loopingtechnieken en relaties
3.3. Versterkende feedbackloops
3.4. Balancerende feedbackloops
3.5. Tijdsvertragingen en hun effecten
3.6. Waarop sturen we? Weten is meten

4. Systeemdenken toegepast in zeven stappen
4.1. Stap 1: beschrijf de incidenten of gebeurtenissen
4.2. Stap 2: beschrijf het verloop van de incidenten in de tijd in grafieken
4.3. Stap 3: formuleer de scope en een richtinggevende vraag
4.4. Stap 4: identificeer de patronen die mogelijk ten grondslag liggen aan incidenten.
4.5. Stap 5: ga op zoek naar drijvende krachten
4.6. Stap 6: plan een interventie
4.7. Stap 7: review de resultaten en het proces

5. Groeiarchetypen
5.1. Versterkende loop
5.2. Grenzen aan de groei (limits to success): de ondernemende eigenaar
5.3. Succes voor de geslaagden (success to the successful): het bankbedrijf
5.4 Het waardecreatiemodel

6. Archetypen voor het oplossen van problemen
6.1. Balancerende loop
6.2. Lapmiddelen (fixed that backfire): de jonge manager
6.3. Verslaafd aan symptoombestrijding (shifting the burden): de verkoopmanager
6.4. Afglijdende normen (drifting goals): de kwaliteitsmanager
6.5. Escalatie: de concurrentieslag

7. Complexe archetypen
7.1. Overbevissing (tragedy of the commons): de IT-afdeling
7.2. Onbedoelde tegenstrevers (accidental adversaries): het consultantcollectief
7.3. Groei en onderinvestering (growth and underinvestment): het familiebedrijf
7.4. Samenhang tussen de archetypen

8 Breinkunde, evolutie en wijsheid
8.1. De evolutie
8.2. Wijsheid: de volgende stap
8.3. Wijsheid als volgend noodzakelijk fundamenteel principe
8.4. Ga wijs om met oude hersenkaarten
8.5. Optimaliseer het samenspel tussen oude en nieuwe hersengebieden
8.6. Neem de tijd voor time-outs
8.7. Wijsheid vergt wilskracht
8.8. Wijsheid vergt cocreëren
8.9. Afsluiting

9. Verschuivingen in mindset
9.1. Vuistregels die uit de archetypen volgen
9.2. Houd de integriteit van het systeem in de gaten
9.3. Vandaag creëren we de problemen van morgen
9.4. Wil niet altijd alles veranderen, dus maak het systeem niet perfect
9.5. Begin soms opnieuw met het ontwikkelen van een organisatie of systeem
9.6. Trek geen overhaaste conclusies, maar treed de problemen open en met verwondering tegemoet
9.7. Creëer creatieve spanning tussen huidige realiteit en gedeelde visie
9.8. Groepsdenken voorkomen en mentale modellen bespreekbaar maken
9.9. Richt je op fundamentele oplossingen in plaats van op symptomen
9.10. Kies maatregelen die een hefboomwerking hebben
9.11. Oefen niet te veel druk uit op het systeem
9.12. Standaardvragen van de systeembeheerder

10. Epiloog
10.1. Systeemdenken in een chemische fabriek
10.2. Systeemdenken in een softwarebedrijf gericht op elektronisch ontwerpen
10.3. Systeemdenken in een verzekeringsorganisatie

Literatuur en relevante websites
Register