Over Ivo Giesen
Prof.mr. Ivo Giesen is hoogleraar burgerlijk recht en burgerlijk procesrecht aan de Universiteit Utrecht.
Daarnaast is hij raadsheer-plaatsvervanger in het Hof 's-Hertogenbosch.
Ivo Giesen
Prof.mr. Ivo Giesen is hoogleraar burgerlijk recht en burgerlijk procesrecht aan de Universiteit Utrecht.
Meer over Ivo Giesen
Ivo Giesen
Rechtsvorming in het privaatrecht
Paperback Nederlands 2020 1e druk 9789013158595Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Samenvatting
Rechtsvorming in het privaatrecht heeft al ruim een eeuw veel intellectuele belangstelling in Nederland. De mate van vrijheid waarmee de rechter omgaat met de uitleg van wet- en regelgeving is bepalend voor de uitkomst van vele procedures. Het raakt daarmee aan de belangen van vele betrokkenen.
Deze monografie bestudeert dit thema vanuit de relatie tussen twee instituties: de wetgever en de civiele rechter. De auteur deelt de titel op in drie delen. In het eerste deel bespreek hij de gemaakte keuzes rondom de afbakening, terminologie, het doel en de aanpak van deze monografie.
In deel II staat de rechtsvinding in Nederland centraal. De hoofdrolspelers en hun onderlinge verhoudingen worden geschetst, waarbij de verschillende interpretatiemethoden de revue passeren. De auteur bepleit dat rechtsvorming draait om kiezen en motiveren.
Deel III behandelt belangrijke ontwikkelingen en thema’s op het terrein van de verhouding tussen rechter en wetgever behandeld. De ontwikkeling richting ‘meer beleid en minder toeval’ in de rechtsvorming komt aan bod. Ook de rol van prejudiciële vragen en de meergelaagdheid van ons privaatrechtelijke systeem komen in deel III aan bod.
Rechtsvorming privaatrecht actueel
De uitgave sluit perfect aan bij actuele ontwikkelingen.
- Het huidige debat over de verhouding tussen wetgever en rechter
- Het denken over en de herziening van de invulling van de taken van de Hoge Raad
- Het debat over meer beleidsmatig denken over rechtsvinding en rechtsvorming
Deze uitgave is in het bijzonder geschikt voor rechters en advocaten werkzaam in privaatrechtelijke zaken en procedures. Ook academici die juridisch onderzoek verrichten doen er hun voordeel mee, evenals studenten op bachelor- en masterniveau.
Specificaties
ISBN13:9789013158595
Taal:Nederlands
Bindwijze:paperback
Aantal pagina's:156
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:1
Verschijningsdatum:6-5-2020
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Jongbloed:Burgerlijk recht overige
Serie:Monografieën BW
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
Voorwoord / V
Lijst van gebruikte afkortingen / XI
Lijst van verkort aangehaalde literatuur / XV
DEEL I – INLEIDING EN AFBAKENING
HOOFDSTUK 1 Inleidende beschouwingen / 3
1 Inleiding / 3
2 Nadere afbakening: gemaakte keuzes / 5
3 Rechtsvinding in de trias politica; taak en doel van de civiele rechtspraak / 9
4 Terminologie: rechtsvinding versus rechtsvorming / 12
5 Doel en mogelijke meerwaarde van dit boek / 14
6 Gehanteerde methode en aanpak / 16
7 Maatschappelijk belang / 18
DEEL II – RECHTSVINDING EN RECHTSVORMING IN NEDERLAND
HOOFDSTUK 2 De hoofdrolspelers: context, dialoog en samenwerking / 21
8 Inleiding en afbakening van dit deel / 21
9 De wetgever / 23
10 De wetgever verhoudt zich nadrukkelijk tot de rechter / 24
11 De rechter / 26
12 De rechter en het vinden (en vormen) van algemene regels / 29
13 De doctrine / 30
14 Een vorm van ‘dialoog’ met de doctrine? / 31
15 De invloed van de praktijk, met name de (cassatie)balie / 34
16 Procespartijen en betrokken derden: ‘amicus curiae’ / 36
17 Betrokken derden: zelfregulerende private actoren / 38
18 Samenwerking tussen deze hoofdrolspelers? / 40
19 Minder samenwerking als er beweging (nodig) is? / 42
20 Meer samenwerking nodig en mogelijk? / 44
21 Nogmaals: een Periodiek Overleg van Rechtsvormers (POR) / 46
22 Het POR in de praktijk gebracht / 46
HOOFDSTUK 3 De ‘tool kit’ van de rechter: interpretatiemethoden / 49
23 De methoden van interpretatie en hun rangorde / 49
24 De grammaticale (taalkundige) uitleg / 51
25 De systematische uitleg / 51
26 De wetshistorische uitleg / 52
27 De rechtshistorische uitleg / 56
28 De teleologische uitleg / 57
29 De anticiperende uitleg / 58
30 De dynamisch-evolutieve uitleg / 59
31 De redelijke en praktische uitleg / 60
32 De analogie en de a contrario-redenering / 61
33 Rechtsbeginselen / 62
34 Rechtsvergelijking / 63
35 Precedenten / 64
36 De Unieconforme uitleg / 67
37 De belangenafweging / 68
38 De vergelijkingsmethode / 69
39 Multidisciplinaire uitleg / 70
40 Afronding / 71
HOOFDSTUK 4 Kiezen en motiveren / 73
41 De balans: rechtspreken is kiezen en recht is een discursieve grootheid / 73
42 De verantwoording: motivering / 74
43 Discursief motiveren en ‘dissenting opinions’ / 77
44 Omgaan door de Hoge Raad / 78
45 Receptie van dit model (van ‘keuze’ en ‘motivering’) in de rechtspraak / 81
46 Psychologie en motivering / 83
47 Verschil in motiveringsstijlen en de mogelijke impact daarvan / 84
HOOFDSTUK 5 Rechtsvinding buiten het algemene vermogensrecht / 87
48 Toepassingsverschillen per rechtsgebied? / 87
49 Procesrechtelijke rechtsvinding (hoofdlijnen) / 88
50 Procesrechtelijke rechtsvinding (deelregels) / 89
51 Procesrechtelijke rechtsvinding: verantwoording / 90
52 Rechtsvinding in Europa / 91
53 Rechtsvinding inzake het EU-recht / 92
54 Rechtsvinding inzake het EVRM / 93
55 Afrondend / 95
DEEL III – DE RECHTSVINDINGSTHEMA’S VAN VANDAAG EN MORGEN
HOOFDSTUK 6 Rechtsvorming vandaag en morgen / 99
56 Inleiding / 99
57 Ontwikkelingen in de rechtsvinding sinds het begin van deze eeuw? / 99
58 Minder toeval, meer beleid in de rechtsvorming? / 100
59 Minder toeval, meer beleid in de rechtsvorming (2) / 104
60 Alternatieve regelgeving en rechtsvorming / 105
61 Prejudiciële vragen en rechtsvorming / 107
62 Meergelaagdheid in het vermogensrecht / 108
63 Een constitutioneel hof? / 110
64 Afronding / 111
Wetsartikelenregister / 113
Jurisprudentieregister / 117
Trefwoordenregister / 123
Monografieën BW / 129
Lijst van gebruikte afkortingen / XI
Lijst van verkort aangehaalde literatuur / XV
DEEL I – INLEIDING EN AFBAKENING
HOOFDSTUK 1 Inleidende beschouwingen / 3
1 Inleiding / 3
2 Nadere afbakening: gemaakte keuzes / 5
3 Rechtsvinding in de trias politica; taak en doel van de civiele rechtspraak / 9
4 Terminologie: rechtsvinding versus rechtsvorming / 12
5 Doel en mogelijke meerwaarde van dit boek / 14
6 Gehanteerde methode en aanpak / 16
7 Maatschappelijk belang / 18
DEEL II – RECHTSVINDING EN RECHTSVORMING IN NEDERLAND
HOOFDSTUK 2 De hoofdrolspelers: context, dialoog en samenwerking / 21
8 Inleiding en afbakening van dit deel / 21
9 De wetgever / 23
10 De wetgever verhoudt zich nadrukkelijk tot de rechter / 24
11 De rechter / 26
12 De rechter en het vinden (en vormen) van algemene regels / 29
13 De doctrine / 30
14 Een vorm van ‘dialoog’ met de doctrine? / 31
15 De invloed van de praktijk, met name de (cassatie)balie / 34
16 Procespartijen en betrokken derden: ‘amicus curiae’ / 36
17 Betrokken derden: zelfregulerende private actoren / 38
18 Samenwerking tussen deze hoofdrolspelers? / 40
19 Minder samenwerking als er beweging (nodig) is? / 42
20 Meer samenwerking nodig en mogelijk? / 44
21 Nogmaals: een Periodiek Overleg van Rechtsvormers (POR) / 46
22 Het POR in de praktijk gebracht / 46
HOOFDSTUK 3 De ‘tool kit’ van de rechter: interpretatiemethoden / 49
23 De methoden van interpretatie en hun rangorde / 49
24 De grammaticale (taalkundige) uitleg / 51
25 De systematische uitleg / 51
26 De wetshistorische uitleg / 52
27 De rechtshistorische uitleg / 56
28 De teleologische uitleg / 57
29 De anticiperende uitleg / 58
30 De dynamisch-evolutieve uitleg / 59
31 De redelijke en praktische uitleg / 60
32 De analogie en de a contrario-redenering / 61
33 Rechtsbeginselen / 62
34 Rechtsvergelijking / 63
35 Precedenten / 64
36 De Unieconforme uitleg / 67
37 De belangenafweging / 68
38 De vergelijkingsmethode / 69
39 Multidisciplinaire uitleg / 70
40 Afronding / 71
HOOFDSTUK 4 Kiezen en motiveren / 73
41 De balans: rechtspreken is kiezen en recht is een discursieve grootheid / 73
42 De verantwoording: motivering / 74
43 Discursief motiveren en ‘dissenting opinions’ / 77
44 Omgaan door de Hoge Raad / 78
45 Receptie van dit model (van ‘keuze’ en ‘motivering’) in de rechtspraak / 81
46 Psychologie en motivering / 83
47 Verschil in motiveringsstijlen en de mogelijke impact daarvan / 84
HOOFDSTUK 5 Rechtsvinding buiten het algemene vermogensrecht / 87
48 Toepassingsverschillen per rechtsgebied? / 87
49 Procesrechtelijke rechtsvinding (hoofdlijnen) / 88
50 Procesrechtelijke rechtsvinding (deelregels) / 89
51 Procesrechtelijke rechtsvinding: verantwoording / 90
52 Rechtsvinding in Europa / 91
53 Rechtsvinding inzake het EU-recht / 92
54 Rechtsvinding inzake het EVRM / 93
55 Afrondend / 95
DEEL III – DE RECHTSVINDINGSTHEMA’S VAN VANDAAG EN MORGEN
HOOFDSTUK 6 Rechtsvorming vandaag en morgen / 99
56 Inleiding / 99
57 Ontwikkelingen in de rechtsvinding sinds het begin van deze eeuw? / 99
58 Minder toeval, meer beleid in de rechtsvorming? / 100
59 Minder toeval, meer beleid in de rechtsvorming (2) / 104
60 Alternatieve regelgeving en rechtsvorming / 105
61 Prejudiciële vragen en rechtsvorming / 107
62 Meergelaagdheid in het vermogensrecht / 108
63 Een constitutioneel hof? / 110
64 Afronding / 111
Wetsartikelenregister / 113
Jurisprudentieregister / 117
Trefwoordenregister / 123
Monografieën BW / 129
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
