Toezicht trustkantoren in Nederland

VOORWOORD BIJ DE 1E DRUK V
VOORWOORD BIJ DE 2E DRUK VII
VOORWOORD BIJ DE 3E DRUK IX

1 INLEIDING 1
1.1 Maatschappelijke ontwikkelingen 1
1.2 Het begrip ‘offshore’ 5
1.3 Trustkantoren 7
1.4 Zelfregulering 10
1.5 Geschiedenis 11
1.6 Kort overzicht wet- en regelgeving 13

2 DE ACHTERGROND VAN HET TOEZICHT 17
2.1 Redenen voor toezicht 17
2.2 Internationale ontwikkelingen 19
2.3 Nota’s minister Zalm 24
2.4 Huidige stand van zaken 26

3 DE WET TOEZICHT TRUSTKANTOREN 2018 29
3.1 Inleiding 29
3.2 Achtergrond, basisbegrippen en totstandkoming Wtt 2018 30
3.2.1 Inleiding 30
3.2.2 Wetshistorie 31
3.2.3 De Nederlandsche Bank als toezichthouder 32
3.2.4 Trustkantoren als poortwachter 35
3.2.5 Trustkantoren als facilitator 38
3.2.6 Integriteit 39
3.2.7 Wettelijke begrippen 41
3.2.8 De zorgplicht en andere niet door de Wtt bestreken terreinen 49
3.3 De drie categorieën maatregelen van de Wtt 2018 52
3.3.1 Versterking van de integriteit en professionaliteit van trustkantoren 52
3.3.1.1 Inleiding 52
3.3.1.2 Normen voor integere bedrijfsvoering en beheerste bedrijfsuitoefening 52
3.3.1.3 Eisen aan de rechtsvorm van een trustkantoor en het minimum aantal beleidsbepalers 55
3.3.1.4 Onafhankelijke interne compliancefunctie en auditfunctie 56
3.3.2 Cliëntenonderzoek en de onafhankelijke beoordeling van cliënten 58
3.3.2.1 Inleiding 58
3.3.2.2 Resultaten van het cliëntenonderzoek 58
3.3.2.3 Aanvullende maatregelen dienstverlening aan structuren met inherent hoge integriteitsrisico’s 60
3.3.2.4 Onafhankelijke beoordeling van cliënten (verbod op combinatie belastingadvies en trustdiensten) 61
3.3.2.5 Verbod op dienstverlening waaraan bijzonder hoge integriteitsrisico’s zijn verbonden 62
3.3.3 Toezicht- en handhavingsinstrumentarium 63
3.3.3.1 Inleiding 63
3.3.3.2 Sanctie-instrumentarium toezicht cliëntenonderzoek 63
3.3.3.3 Bevoegdheden DNB om sancties te publiceren in lijn met de Wft 65
3.3.3.4 Algemene regeling verstrekken informatie door DNB aan overheidsinstanties 67
3.4 Het vergunningensysteem van de Wtt 2018 68
3.4.1 Vergunningplicht, verbodsbepaling, vrijstelling en ontheffing vergunningplicht 68
3.4.2 Vrijstellingsregeling in de Regeling toezicht trustkantoren 2018 69
3.4.3 Vereisten voor een vergunning 70
3.4.4 Intrekken van een vergunning 72
3.4.5 Het register 74
3.5 Normstelling 75
3.5.1 Verplichtingen in het kader van het toezicht 75
3.5.2 Verplichtingen in het kader van de integere en beheerste bedrijfsvoering 76
3.5.3 Verplichtingen in het kader van cliëntenonderzoek 80
3.5.4 Verplichtingen met betrekking tot vastlegging van gegevens 85
3.5.5 Verplichtingen in het kader van overige bepalingen 86
3.6 Bestuurlijke handhaving: dwangsom en bestuurlijke boete 87
3.7 Strafrechtelijke sanctionering 91

4 BEDRIJFSVOERING 93
4.1 Inleiding 93
4.2 Geschiktheid en betrouwbaarheid beleidsbepalers en toezichthouders trustkantoor 95
4.2.1 Geschiktheid 95
4.2.2 Betrouwbaarheid 98
4.3 Integere en beheerste bedrijfsvoering – sturing van de organisatie 102
4.3.1 Algemene aspecten van integere en beheerste bedrijfsvoering 102
4.3.2 Zorgplicht bestuur trustkantoor (art. 9 Btt) 105
4.3.3 Systematische integriteitsrisicoanalyse (SIRA) en beleid (art. 10 Btt) 107
4.3.4 Voorkoming belangenverstrengeling (art. 11 Btt) 114
4.3.5 Aanwijzing en invulling integriteitsgevoelige functies (art. 12 en 13 Btt) 115
4.3.6 Risicoclassificaties ten aanzien van cliënten, producten of diensten (art. 14 Btt) 117
4.3.7 Interne organisatie van een trustkantoor (art. 15 Btt) 117
4.3.8 Procedurehandboek 119e
4.4 Structuur van de organisatie 119
4.4.1 Compliance- en auditfunctie 119
4.4.1.1 Aard van de compliance- en auditfunctie: defensielijnen 119
4.4.1.2 Nadere eisen aan de compliancefunctie 122
4.4.1.3 Nadere eisen aan de auditfunctie 127
4.4.1.4 Functiescheiding 129
4.4.2 Verbod op combinatie trustdiensten en belastingadvies 131
4.4.3 Uitbesteding 132
4.5 Overige verplichtingen in het kader van de bedrijfsvoering 133
4.5.1 Omgang met incidenten 133
4.5.2 Periodieke rapportages 135
4.5.3 Zorgplicht derdengelden bij doorstroomvennootschappen en beheren gelden voor doelvennootschappen en derden 135

5 BEZWAAR EN BEROEP 137
5.1 Inleiding 137
5.2 Besluiten vatbaar voor bezwaar en beroep 137
5.3 Belanghebbenden 139
5.4 De bezwaarprocedure 140
5.5 Beroep bij de rechter 143
5.6 Hoger beroep 146
5.7 Voorlopige voorzieningen 146

6 TRANSACTIEMONITORING EN MELDING VAN ONGEBRUIKELIJKE TRANSACTIES 149
6.1 Inleiding 149
6.2 Inrichting bedrijfsvoering 150
6.3 Meldplicht 158

7 AANSPRAKELIJKHEID VAN TRUSTDIRECTEUREN 163
7.1 Inleiding 163
7.2 Bestuurdersaansprakelijkheid 163
7.2.1 Inleiding 163
7.2.2 Interne aansprakelijkheid 165
7.2.3 Externe aansprakelijkheid 168
7.3 Aansprakelijkheid van de trustbestuurder 172
7.4 Aansprakelijkheid van de principaal 177
7.4.1 Inleiding 177
7.4.2 Wat zijn quasi-bestuurders? 178
7.4.3 De wettelijke regeling inzake quasi-bestuurders 180
7.4.4 Aansprakelijkheid van de principaal 181

BIJLAGEN 185
Bijlage A Wet toezicht trustkantoren 2018 187
Bijlage B Besluit toezicht trustkantoren 2018 221
Bijlage C Regeling toezicht trustkantoren 2018 237
Bijlage D Besluit bestuurlijke boetes financiële sector   241
Bijlage E Beleidsregel geschiktheid 2012 281
Bijlage F DNB Gebruikersgids integriteitsrisicoanalyse 293
Bijlage G DNB “Good Practice Integrity Risk Appetite” 311
Bijlage H DNB “Good Practice Fiscale integriteitsrisico’s voor Trustkantoren 2019” 319
Bijlage I DNB “Good practices transactiemonitoring voor
Trustkantoren” (2017) 347
Bijlage J DNB Leidraad Wwft en Sw 365
Bijlage K DNB beleidsregel maatschappelijke betamelijkheid (2019) 427

Lijst van afkortingen 437
Rechtspraakregister 439
Trefwoordenregister 441
Curricula Vitae 445