Erfrecht van de langstlevende echtgenoot

Voorwoord / V
Lijst van afkortingen / XI
Lijst van verkort aangehaalde literatuur / XIII

HOOFDSTUK 1
Algemene opmerkingen over de erfrechtelijke positie van de langstlevende echtgenoot / 1
1 De erfrechtelijke positie van de langstlevende echtgenoot in rechtshistorisch perspectief / 1
1.1 De echtgenoot als buitenstaander / 1
1.2 De wet van 17 februari 1923 / 1
2 Invloed van het huwelijksrecht; erkenning van de natuurlijke verbintenis tot verzorging van de langstlevende echtgenoot / 3
2.1 De Visser/Harms (HR 30 november 1945, NJ 1946/62) / 3
2.2 Van een natuurlijke naar een civiele verbintenis? / 4
3 De notariële praktijk onder het BW van voor 2003: de ouderlijke boedelverdeling en het vruchtgebruiktestament / 5
3.1 Ouderlijke boedelverdeling / 5
3.2 Vruchtgebruiktestament / 7
4 De totstandkoming van Boek 4, titel 3, afdeling 1 en 2 / 8
4.1 Ontwerp Meijers / 8
4.2 Gewijzigd Ontwerp en Vaststellingswet 1969 / 9
4.3 De voortrein van Van Agt / 9
4.4 Het vruchtgebruikontwerp / 10
4.5 De brief van Sorgdrager / 11
5 Het erfrecht van de langstlevende echtgenoot in een breder maatschappelijk perspectief / 12
6 Het begrip ‘echtgenoot’ / 13
7 Rechtsvergelijking / 14
7.1 Versterferfrecht / 14
7.2 Wettelijke rechten / 15
7.3 De voormalige Nederlandse Antillen en Aruba / 16

HOOFDSTUK 2
De wettelijke verdeling / 21
8 Wettelijke verdeling in hoofdlijnen; toepasselijkheid / 21
9 Wettelijke verdeling in hoofdlijnen; inhoud / 23
9A Conservatoir beslag voor niet-opeisbare geldvordering van kind? / 24
10 Vaststelling omvang geldvordering / 26
10A Verzwegen goederen; analoge toepassing van art. 3:194 lid 2 BW / 29
11 Vaststelling omvang geldvordering van minderjarig kind en de rol van de kantonrechter / 30
12 Beïnvloeding omvang geldvordering door legaat aan echtgenoot / 32
13 De geldvordering; rente, aflossing en overdraagbaarheid / 35
14 Schulden van de nalatenschap: aansprakelijkheid, verhaalbaarheid en draagplicht / 37
14.1 Inleiding; het kind als erfgenaam / 37
14.2 Aansprakelijkheid en verhaalbaarheid / 37
14.3 Draagplicht / 40
15 Ongedaanmaking / 41
16 Zuivere aanvaarding, verwerping en beneficiaire aanvaarding / 42
17 Afwijken van de wettelijke regeling / 44
17A Wettelijke verdeling en fideï-commis / 44
18 Wettelijke verdeling en legitieme / 45
18A Wettelijke verdeling en art. 4:51 lid 1 BW / 46

HOOFDSTUK 3
De wilsrechten / 47
19 Algemene opmerkingen / 47
20 Vier wilsrechten / 48
20.1 Art. 4:19 BW / 48
20.2 Art. 4:20 BW / 49
20.3 Art. 4:21 BW / 50
20.4 Art. 4:22 BW / 50
21 Goederen waarop de wilsrechten betrekking hebben / 51
22 Uitoefening van een wilsrecht / 52
22.1 Uitoefening van een wilsrecht namens een minderjarig kind / 53
23 Verlies van wilsrechten / 55
23.1 Termijnstelling / 55
23.2 Overdracht van de geldvordering / 55
23.3 Voldoening van de geldvordering / 56
23.4 Verrekening / 57
23.5 Vermenging / 57
23.6 Afstand / 58
23.7 Verjaring / 58
24 Het voorbehouden vruchtgebruik / 58
24.1 Vestiging / 58
24.2 Inhoud van het vruchtgebruik / 59
24.3 Vervreemding, bezwaring en vertering van de aan het vruchtgebruik onderworpen goederen / 60
24.4 Het voorbehouden vruchtgebruik en schuldeisers / 62
25 Afwijken van de wettelijke regeling / 63

HOOFDSTUK 4
Andere wettelijke rechten; voortgezet gebruik van woning en inboedel en het verzorgingsvruchtgebruik / 65
26 Inleiding / 65
27 Voortgezet gebruik van woning en inboedel / 65
28 Het verzorgingsvruchtgebruik van art. 4:29 en 4:30 BW; algemeen / 67
28.1 De omvang van de verzorgingsbehoefte / 68
29 Vruchtgebruik op woning en inboedel (art. 4:29 BW) / 70
29.1 Art. 4:29 lid 1 BW / 70
29.2 Art. 29 lid 2 en 3 BW; onbevoegdheid van erfgenamen, beperking uitwinbaarheid goederen en overeenkomstige toepassing op legatarissen en lastbevoordeelden / 71
30 Vruchtgebruik op andere goederen van de nalatenschap (art. 4:30 BW) / 72
30.1 Art. 4:30 lid 1, 2, 3 en 7 BW / 72
30.2 Art. 4:30 lid 4, 5 en 6 BW; aanwijzing te bezwaren goederen en geschillen hieromtrent / 74
30.3 Kritiek op de regeling van art. 4:30 BW / 75
31 De op het vruchtgebruik van art. 4:29 en 4:30 BW toepasselijke regels / 76
32 Vestiging van vruchtgebruik van art. 4:29 en 4:30 BW; termijnen / 77
33 Art. 4:32 BW; vruchtgebruik van art. 4:29 en 4:30 BW en een aanhangige echtscheidingsprocedure / 78
34 Bevoegdheden kantonrechter voor en na vestiging verzorgingsvruchtgebruik; art. 4:33 BW / 79
35 Inkorting van giften en verhaal op legitimarissen / 81
35.1 Inkorting van giften / 81
35.2 Verhaal op legitimarissen / 82
35.3 Termijnen voor inkorting en verhaal; regels ten aanzien van het vruchtgebruik / 83
36 Een gat in de bescherming van de langstlevende echtgenoot? / 83
37 Verzorgingsvruchtgebruik en legitieme / 84
38 Verzorgingsvruchtgebruik en sommen ineens / 85

HOOFDSTUK 5
Overige regelingen van belang voor de positie van de langstlevende echtgenoot / 87
39 De langstlevende echtgenoot en de legitieme / 87
40 De langstlevende echtgenoot en art. 4:38 BW / 89
41 Het recht van de langstlevende echtgenoot op informatie / 90
42 Executele en vereffening: de positie van de langstlevende echtgenoot / 90

HOOFDSTUK 6
Overgangsrecht / 93
43 Wettelijke verdeling / 93
44 Ouderlijke boedelverdeling / 93
45 Art. 129 lid 1 en 2 Overgangswet NBW: uitstel opeisbaarheid legitieme / 94
46 Een onder oud recht gemaakt verblijvens-, toedelings- of overnemingsbeding; art. 131 Overgangswet NBW / 95

Artikelenregister / 97
Jurisprudentieregister / 103
Trefwoordenregister / 105
Monografieën BW / 107