Boekhouden geboekstaafd 1

1 Waarom boekhouden? 13
1.1 Het belang van financiële cijfers 14
1.2 Het belang van de boekhouding 21

DEEL A De techniek van het boekhouden 23
2 Het financiële managementinformatiesysteem van een onderneming 25
2.1 De betekenis van boekhouden 26
2.2 De boekhouding in het MIS 28
2.3 Boekhoudkundige competenties 33

3 De balans 37
3.1 De balans 38
3.2 De verschillende posten op de balans 42
3.3 Balans op basis van een inventaris 47
3.4 Balans als boekhoudkundige gelijkheid 49
3.5 Het eigen vermogen verdeeld in componenten 51

4 Het vastleggen van financiële feiten 55
4.1 Financiële feiten 56
4.2 De boekingsregels 59
4.3 Boeken op een mutatiestaat 63
4.4 Operationele, investerings- en financieringsactiviteiten 76

5 De winst- en verliesrekening 81
5.1 Financiële feiten en het eigen vermogen 82
5.2 Opbrengsten en kosten 87
5.3 De winst- en verliesrekening 91
5.4 Resultaat boekjaar 92

6 Grootboekrekeningen en de kolommenbalans 99
6.1 Het grootboek 100
6.2 Debiteren en crediteren in het grootboek 106
6.3 De kolommenbalans 111
6.4 Twee soorten grootboekrekeningen 114

7 Journaalposten 117
7.1 Journaalpost 118
7.2 Journaliseren 120
7.3 Het journaal 122

8 Het decimale rekeningstelsel 131
8.1 Het decimale rekeningstelsel 132
8.2 Rubrieken 133
8.3 Boeken in het DRS 135
8.4 Toepassing DRS 137

9 De omzetbelasting 143
9.1 Ondernemingen en de omzetbelasting 144
9.2 Btw 145
9.3 OB berekenen 149
9.4 OB boeken 150
9.5 Afdracht OB 156

10 Dagboeken 163
10.1 Dagboeken 164
10.2 Dagboeken in het boekingsproces 170
10.3 Boeken in dagboeken 173
10.4 Kruisposten 179

11 Specificaties en verdichtingen 187
11.1 Gespecificeerde rekeningen 188
11.2 Gespecificeerde gegevensinvoer 192
11.3 Specificaties en verdichtingen 196

12 Kasstroomoverzicht en vermogensvergelijking 209
12.1 Mutaties liquide middelen 210
12.2 Het kasstroomoverzicht 216
12.3 Managementinformatie kasstroomoverzicht 220
12.4 Vermogensvergelijking 223

13 De implementatie en werking van boekhoudprogramma’s 229
13.1 Implementeren van een boekhoudprogramma 230
13.2 Invoer in een boekhoudprogramma 234
13.3 Administratieve organisatie 244

Deel B Resultaatbepaling 251
14 De permanence 253
14.1 De accountingprincipes 254
14.2 De permanence 258
14.3 Overlopende posten 265
14.4 Gemengde kosten- en opbrengstrekeningen 276

15 Inkoop- en verkoopretouren en kortingen 283
15.1 Soorten retouren en kortingen 284
15.2 Retouren en kortingen in het inkoopproces 286
15.3 Retouren en kortingen in het verkoopproces 292

16 De brutowinst bij wisselende inkoopprijzen 301
16.1 Wisselende inkoopprijzen 302
16.2 Fifo-prijzen 305
16.3 Vaste verrekenprijzen 308
16.4 Resultaat prijsverschillen 311
16.5 Aanpassingen VVP 317

17 De brutowinst bij voor- en nafacturering 321
17.1 Voorfacturering en nafacturering 322
17.2 Voorfacturering en nafacturering in het inkoopproces 326
17.3 Voorfacturering en nafacturering in het verkoopproces 331
17.4 Hybride systeem 338

18 Personeelskosten 349
18.1 Personeelskosten 350
18.2 Brutoloon, loonheffing en premies werknemersverzekeringen 354
18.3 Ziektekostenverzekering 358
18.4 Pensioenen 360
18.5 Loon in natura 364

19 Periodeafsluiting 367
19.1 Voorafgaande journaalposten 368
19.2 Vergeten boekingen 371
19.3 Het corrigeren van onjuiste journaalposten 373
19.4 Kasverschillen en voorraadverschillen 379
19.5 Gecorrigeerd perioderesultaat 381

20 Activa 387
20.1 Kosten bij aankoop van vaste activa 388
20.2 Afschrijvingen 390
20.3 Resultaat bij verkoop van vaste activa 396
20.4 Afschrijven van voorraden 399
20.5 Afschrijven van debiteuren 405

21 Vreemd vermogen 415
21.1 Vreemd vermogen 416
21.2 Vreemd vermogen en interest in de boekhouding 419
21.3 Obligatielening 427
21.4 Boekingen in verband met obligatielening 429
21.5 Boekingen in verband met leasing 434
21.6 Voorzieningen 440

22 Jaarafsluiting 451
22.1 Zuiver maken van gemengde resultaatrekeningen 452
22.2 Resultaten op contrarekeningen en voorzieningen 456
22.3 Verschillenrekening 461
22.4 Jaarafsluiting 463

Deel C Ondernemingsvormen 471
23 De eenmanszaak en de personenvennootschap 473
23.1 Ondernemingsvormen 474
23.2 Rechtsvorm eenmanszaak 477
23.3 Vermogensetikettering 480
23.4 De boekhouding van de eenmanszaak 483
23.5 Rechtsvormen personenvennootschappen 491
23.6 De boekhouding van personenvennootschappen 493

24 Kapitaalvennootschappen (nv en bv) – het door de aandeelhouders ingebrachte kapitaal 501
24.1 Kapitaalvennootschappen 502
24.2 Vermogensetikettering en kapitaalvennootschappen 508
24.3 Oprichting van een bv en storting op aandelen 510
24.4 Omzetting 518

25 Kapitaalvennootschappen (nv en bv) – de reserves 523
25.1 Indeling van reserves 524
25.2 Motieven voor het vormen van winstreserve, dividendreserve en bestemmingsreserve 529
25.3 Winstverdeling 533
25.4 Bijzondere vormen van dividend 536

26 Kapitaalvennootschappen (nv en bv) – herkapitalisatie 541
26.1 Herkapitalisatie 542
26.2 Preferente aandelen 543
26.3 Converteerbare obligaties 546
26.4 Stockdividend en bonusaandelen 549
26.5 Inkopen en herplaatsen van aandelen 553
26.6 Intrekken van aandelen 557
26.7 Afstempelen van aandelen 559

Kernbegrippenlijst 563
Rekeningschema van een grootboekrekeningstelsel voor een handelsonderneming 587
Appendix hoofdstuk 14 590
Illustratieverantwoording 596
Register 597