Bedrijfskunde, de basis

DEEL 1 Besturing en organisatorische context 11
1 De werking van een bedrijf 13
1.1 Het bedrijf als technisch systeem 15
1.2 Het bedrijf als financieel-economisch systeem 18
1.3 Het bedrijf als sociaal-politiek systeem 20
1.4 Het bedrijf als open systeem 24
1.5 Het bedrijf en zijn omgeving 28
1.6 Besturen 32
1.7 Ondersteunen 34
1.8 Samenhang tussen verschillende invalshoeken 34
Samenvatting 37
Kernbegrippenlijst 38
Opgaven 40

2 Besturing en besturingsvraagstukken 45
2.1 Niveaus van besturing 47
2.2 Doelen van besturing 54
2.3 Besturing van de goederenstroom 58
2.4 Besturing van mensen 59
2.5 Besturing van de geldstroom 60
2.6 Besturingsinstrumenten 62
Samenvatting 65
Kernbegrippenlijst 67
Opgaven 69

3 Besturing en informatiestromen 73
3.1 Besturing en informatie 75
3.2 Informatiedeelgebieden 76
3.3 Inrichten van informatiesystemen 85
3.4 Registratiecriteria 88
3.5 Informatie en kwaliteitsbepaling 90
Samenvatting 94
Kernbegrippenlijst 96
Opgaven 98

4 Strategisch management 105
4.1 De omgeving van organisaties 107
4.2 De noodzaak van strategisch management 108
4.3 De strategische doelen van de organisatie 109
4.4 Hoofdvormen van strategische keuzen 111
4.5 Strategiebepaling: algemene opzet 112
4.6 Het omgevingsonderzoek: kansen en bedreigingen
116
4.7 Het interne onderzoek: sterke en zwakke kanten van de
organisatie 121
4.8 De SWOT-analyse: een voorbeeld 127
4.9 Uitwerken van strategische alternatieven 130
4.10 Selectie uit strategische alternatieven 141
4.11 De keuze voor een strategie 144
Samenvatting 146
Kernbegrippenlijst 148
Opgaven 152

5 Marketing 155
5.1 De aard van de concurrentie 157
5.2 De aard van de markt 157
5.3 Marketingstrategie 159
5.4 De eerste p: productbeleid 160
5.5 De algemene product/markt/technologiestrategie 161
5.6 De levenscyclus van een product 166
5.7 Producttactiek 169
5.8 De tweede p: prijsbeleid 171
5.9 De derde p: distributiebeleid (plaats) 179
5.10 De vierde p: promotiebeleid 181
Samenvatting 188
Kernbegrippenlijst 190
Opgaven 194

6 Logistiek management 197
6.1 Deelgebieden van logistieke besturing 199
6.2 Logistieke doelen 202
6.3 De logistieke grondvorm 203
6.4 Factoren die van invloed zijn op de logistieke grondvorm 211
6.5 Niveaus van material management 217
6.6 Systemen voor material management 222
6.7 Physical distribution management 227
6.8 Het informatiesysteem 231
Samenvatting 233
Kernbegrippenlijst 235
Opgaven 238

DEEL 2 Functionele deelgebieden 103
7.1 Kwaliteitsverbetering 243
7.2 Kwaliteitsbeheersing 245
7.3 Kwaliteitszorg 251
7.4 Methoden voor kwaliteitsverbetering 256
7.5 Kosten van kwaliteitszorg 259
Samenvatting 265
Kernbegrippenlijst 267
Opgaven 269

8 Financieel management 273
8.1 Financiële informatie 275
8.2 Registreren van financiële gegevens 277
8.3 Beoordeling van de financiële toestand van een onderneming 287
8.4 Het bedrijfsresultaat en kostentoerekening 293
8.5 Resultaatbepaling 300
8.6 Beslissingsondersteunende informatie: de breakevenanalyse 302
8.7 Budgetteren 305
Samenvatting 312
Kernbegrippenlijst 314
Opgaven 317

9 Personeelsmanagement 321
9.1 Activiteiten van personeelsmanagement 323
9.2 De positie van personeelsmanagement 326
9.3 De kernactiviteiten van personeelsmanagement 327
9.4 Werving van personeel 328
9.5 Selectie van personeel 330
9.6 Loopbaanplanning 339
9.7 Functioneringsgesprekken 339
9.8 Uitstroom van personeel 341
9.9 Opleiden van personeel 344
9.10 Motiveren van personeel 346
9.11 Personeelsplanning 354
9.12 Humanresourcesmanagement 359
Samenvatting 361
Kernbegrippenlijst 363
Opgaven 366

10.1 Wat is een project? 371
10.2 De organisatievorm van een project 372
10.3 Projectorganisatie als matrixorganisatie 375
10.4 De opzet van een project 377
10.5 De fasen van een project 378
10.6 De beheersing van een project 378
10.7 Beheersingstechnieken 386
10.8 Projectleiding en samenwerking 391
10.9 De projectplanning van een organisatieadviestraject 392
Samenvatting 394
Kernbegrippenlijst 396
Opgaven 398

DEEL 3 Overkoepelende benadering 401
11 Organisatiestructuur 403
11.1 Structuur aanbrengen in de organisatie 405
11.2 Verdelen van werkzaamheden 407
11.3 Differentiatie in functies 411
11.4 Afstemmen van werkzaamheden 413
11.5 Groeperen van werkzaamheden 417
11.6 Bepalen van bevoegdheden en betrekkingen 422
11.7 Ontwerpen van communicatiekanalen 425
11.8 Mechanistische structuur en organische structuur 431
11.9 Ontwikkelingen in de structurele vormgeving 432
11.10 Ontwerpvraagstukken 437
Samenvatting 441
Kernbegrippenlijst 443
Opgaven 446

12 Probleemoplossing en besluitvorming 449
12.1 Kenmerken van problemen 451
12.2 Gebieden van besluitvorming 454
12.3 Besluitvorming als continu proces 456
12.4 Groepsbesluitvorming 456
12.5 Kenmerken van besluitvormingsprocessen 458
12.6 Goede besluitvorming 466
12.7 Belemmeringen in de besluitvorming door de organisatiestructuur 468
12.8 Verbeteringen in de organisatiestructuur 471
12.9 Belemmeringen in de besluitvorming door ondoelmatig overleggen 472
12.10 Verbeteren van besluitvorming in groepen 479
Samenvatting 486
Kernbegrippenlijst 488
Opgaven 491

13 Verandermanagement 495
13.1 Oorzaken voor verandering 497
13.2 De beslissing om te veranderen 502
13.3 Geplande organisatieverandering 504
13.4 Het aangrijpingspunt van de veranderingen 511
13.5 Verschillen in de aanpak van geplande verandering 515
13.6 Belemmeringen in het veranderproces 518
13.7 Voorkomen of verminderen van belemmeringen 521
13.8 Opzetten van een veranderorganisatie 525
13.9 Het managen van de veranderingen 527
13.10 Vaardigheden van verandermanagers 529
Samenvatting 531
Kernbegrippenlijst 533
Opgaven 535

Literatuuroverzicht 538
Illustratieverantwoording 543
Register 544