De opvolger van De Corporate Tribe is Building Tribes. Hierin wordt meer concreet ingegaan op hoe je tribes organiseert, kampvuren organiseert en hoe lessen uit andere culturen gebruikt kunnen worden om tribes op te zetten en te verstevigen.
De eerste druk van de bestseller De Corporate Tribe (Bekroond tot Managementboek van het Jaar 2016) is door Jitske Kramer en Danielle Braun uitgebracht in april 2015. Het woord tribes deed daarmee zijn intrede in het Nederlandse taalgebruik en leerpunten uit de culturele antropologie deden haar intrede in het zakenleven. Building Tribes is na 3 jaar de opvolger.
Het boek is opgedeeld in twee delen, een theoretische (Building Tribes, zo doe je dat) en een meer praktische (kampvuren aansteken, werkelijke ontmoetingen). In het tweede deel worden gebruiken uit andere culturen van over de hele wereld beschreven en toegepast op onze situatie aan de hand van het in het theoretische deel beschreven framework rondom kampvuren.
Kampvuren is waar het in dit boek om draait. ‘Stop met vergaderen, steek kampvuren aan’ is wat mij betreft het thema van dit boek. Overigens wordt deze term in de eerste pagina’s van het boek, voorzien van mooie foto’s, ook zo gepositioneerd.
Het eerste deel ‘Building Tribes, zo doe je dat’ bevat 6 theoretische hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk wordt het begrip tribe toegelicht. Een tribe is een geheel van relaties, die goed of slecht zijn geregeld. Tevens wordt de analogie met een organisatie gelegd, van dorpspleinen tot magiërs. Vroeger waren tribes vaak om families heen georganiseerd, maar tegenwoordig kunnen het voetbalclubs, leiders of activiteiten (denk bijvoorbeeld aan Alpe d’HuZes)zijn. In tegenstelling tot vroeger zijn tribes nu veel meer open, maar ook meer vergankelijk. Wat de ene dag nog booming kan zijn, is de volgende dag een lege tribe. Power en love zijn twee kernbegrippen/krachten van een tribe. Beide krachten kun je mee spelen om je tribe ter verstevigen waarmee je een sterke cultuur kunt creëren.
Het volgende hoofdstuk gaat over de essentie van cultuur. Want cultuur schept orde in chaos, het geeft unieke antwoorden op universele vragen. Het mooie is dat cultuur voortdurende verandert, hierdoor ben je ook in staat hieraan sturing te geven.
Maar waar gaat het bij tribes/organisaties nu eigenlijk om? Dat is interactie, dialoog en besluitvorming. Dit wordt uitgewerkt in het derde hoofdstuk. Met deze componenten, door bijvoorbeeld verhalen te vertellen en kopieergedrag te implementeren kun je tribes versterken. Maar een goede tribe kan niet zonder leider. De essentie van tribal leiderschap is onderwerp van hoofdstuk 4, waarbij de overige rollen worden beschreven in hoofdstuk 5. Een goede leider is in staat om zowel power als love in te brengen in een tribe. Daarbij gaat het om ranken, wie is hoger aangeschreven in de organisatie. De leider moet zijn positie durven te pakken (own your rank), maar wel rolflexibel kunnen zijn (play your rank) en ruimte aan een ander laten (share your rank). De rollen in een tribe zijn chief, verzamelaars (fee-earners, uitvoerders van de primaire taak van een organisatie), subchiefs, jagers (verkopers), magiërs (consultants, coaches, IT-ers) en elders (toezichthouders).
Het aansteken van kampvuren, de kern van het boek, vormt de afsluiting van het theoretische deel. Door kampvuren te organiseren heb je betere gesprekken en krijg je meer interactie met elkaar, wie kent dit niet vanuit vakanties of vanuit de eigen jeugd? De magiër is dan degene die het kampvuur begeleidt, waarbij een kampvuurgesprek uit 6 fasen bestaat: voorbereiding, aansteken van het kampvuur, het kampvuur, climax, doven van het kampvuur en opruimen en terugblikken. Eigenlijk is dit het proces van een goede voorbereiding van een vergadering of bijeenkomst. Veel aandacht geven de schrijfsters, terecht, aan het in- en uitchecken, waardoor deelnemers goed aanhaken en hun ei kwijt kunnen.
Het tweede deel bevat 9 hoofdstukken. Mooi grapje hierin is dat hoofdstuk 13 niet bestaat. Het bracht mij even in verwarring, maar ik denk dat de auteurs het bewust hebben weggelaten. Hierin worden onderwerpen zoals concurrentieslag en sorry zeggen gekoppeld aan culturele gebruiken uit andere landen. De verhalen uit die landen worden verteld, waarna de vertaling naar onze praktijk plaatsvindt. Daarbij worden steeds enkele lessen verteld, die wij zouden kunnen toepassen in onze organisaties en werkwijzes.
Uit Botswana komt het verhaal over het nemen van besluiten. Fusies en overnames worden vergeleken met huwelijksrituelen. Waar kun je daar anders voor zijn dan in Las Vegas? Koppensnellen uit Sumatra wordt aangegrepen om te verhalen over concurrentieslag. Het Iraanse begrip Ta’arof wordt gebruikt voor verkoop en klantrelaties. Zuid-Afrikanen zijn met hun screaming conversations goed in conflict en polarisatie en dan met name het oplossen ervan. Japan en sorry zeggen zijn goede combinaties. Harakiri is toch een wereldwijd begrip, net als de bestuursvoorzitters die huilend hun excuses aanbieden als een bedrijf niet goed gepresteerd heeft. Vergaderen in stilte, zoals de quakers doen, kan helpen bij vastgelopen vraagstukken.
Het laatste hoofdstuk gaat over afscheid. Hierbij gaat het over het afscheid van het boek, maar tevens het afscheid van de twee schrijfsters. Zij gaan na een aantal jaren samen te hebben gewerkt ieder hun eigen weg. Afscheidsrituelen zoals begrafenissen worden beschreven, waarbij je eigenlijk twee momenten van afscheid nemen hebt: het aankondigen en het daadwerkelijk afscheid nemen. Dit is erg van toepassing bij medewerkers die de organisatie gaan verlaten, of organisaties die ophouden te bestaan (door faillissement, fusie).
Building Tribes bevat mooie verhalen en is fantastisch geïllustreerd met mooie foto’s. Ook inhoudelijk is het een goed verhaal, waarbij de uitwerking af en toe wat mij betreft nog wat praktischer en meer toepasbaar mag zijn. Het doel van de schrijfsters: te verrassen, aan het denken zetten en tot actie uitlokken, is wat mij betreft zeker behaald! Het is wederom een boek dat de standaard gaat bepalen. Jammer dat de samenwerking tussen de schrijfster stopt, maar hopelijk gaan ze in de toekomst, samen of apart, nog meer van dergelijke mooie boeken schrijven! Building Tribes is bij uitstek een boek dat informatie toevoegt, mooie verhalen bevat en je aan het denken zet. Op naar de figuurlijke kampvuren!
Jan Hoogstra is zelfstandige, IT-consultant. Hij voert opdrachten uit op het gebied van beoordeling en advisering over IT-gerelateerde onderwerpen in de zorgbranche. Zo is hij programmamanager, projectmanager en adviseur op het gebied van bijvoorbeeld IT-strategie en pakketselecties.
Over Jan Hoogstra
Jan Hoogstra heeft meer dan 25 jaar ervaring als IT-adviseur en IT-auditor bij grote accountants- en adviesbureaus. Tijdens zijn loopbaan heeft hij veel opdrachten gedaan op het gebied van informatiebeveiliging en optimalisering van de inzet van IT. Jan is directeur bij CognoSense, dat gespecialiseerd is in de menselijke kant van IT.
