Interessante bijzin, verscholen op pagina 223 van het boek Een goed besluit is het halve werk (‘Van politieke spelletjes tot excellente besluitvorming’) van Martin Hetebrij: ‘Het hele idee van inspirerend leiderschap zonder macht, van louter inspireren en samenbrengen, is een typisch voorbeeld van communicatie-ideologie. Met deze benadering creëren we de gevaarlijke illusie dat iedereen het helemaal met elkaar eens kan worden als de leidinggevende maar zijn werk goed doet.’ De auteur pleit voor een andere aanpak: meritocratisch organiseren van besluitvorming.
Het lijkt wel of iedereen overal over mee wil praten vandaag de dag. Directief leidinggeven lijkt definitief niet meer te worden geaccepteerd, consensus lijkt een soort gewoonterecht geworden te zijn. Kijk alleen maar naar politiek Den Haag. Sinds we een minderheidsregering hebben, moet er gevochten worden voor meerderheden. Besluitvorming is een precair onderwerp geworden. Het boek Een goed besluit is het halve werk leert ons wat goede besluiten zijn en hoe die genomen dienen te worden. Een boek dat blootlegt waar de bottlenecks zitten in besluitvormingsprocessen. Gelardeerd met herkenbare voorbeelden. Zo wordt bijvoorbeeld haarfijn uitgelegd waar het verkeerd is gegaan bij de aanleg van de Noord-Zuid-lijn in Amsterdam.
Een interessant ander thema dat Martin Hetebrij aansnijdt, is die van de rol van de kenniseconomie. We worden met z’n allen steeds minder generalist en steeds meer specialist. Kennis zit overal in de organisatie en het is ook goed om die kennis te mobiliseren, wil je een goed besluit nemen. Waarbij natuurlijk wel weer de valkuil opdoemt dat iedereen overal over mee wil praten, vanuit zijn expertisegebied, en dat besluitvorming daardoor weer lastiger wordt.
Hetebrij komt uiteindelijk tot een soort voorkeursmodel dat hij het ‘meritocratisch organiseren van besluitvorming’ noemt. De sturende partij heeft daarin een doorslaggevende rol, met heldere expliciete taken: zij zorgt onder meer voor een zorgvuldig geselecteerde groep deelnemende spelers, voor een werkbaar machtsevenwicht en een goede communicatieve basis in de vorm van een richtinggevende visie waarin alle spelers zich kunnen vinden. Richtlijnen helpen de sturende partijen bij het stapsgewijs organiseren van de besluitvorming. De sturende partij heeft drie belangrijke taken bij het sturen van besluitvormingsprocessen: organiseren, plannen, en begeleiden.
Een hele mond vol maar ‘Een goed besluit is het halve werk’ is dan ook een redelijk technisch geschreven boek dat anders leest als pakweg De prooi of Het drama Ahold van (journalist) Jeroen Smit. Hetebrij doceert meer, al maken de talrijke voorbeelden het toch net luchtig genoeg. Niet voor in de vakantiekoffer, wel verplichte lectuur voor wie geregeld met lastige besluitvormingsprocessen te maken heeft. En mocht u de illusie hebben dat u met uw inspirerende leiderschap er eigenlijk al bent, bedenk dan maar dat het niet meer dan dat is, een illusie dus! Hetebrij prikt die luchtballon vol met ‘inspirende leiders’ namelijk genadeloos door.
‘Een goed besluit is het halve werk’ is een fraai en doorwrocht boek over besluitvorming, macht en communicatie. Verplichte kost voor managers uit alle echelons, alsook voor de ministers in Rutte 1 die keer op keer op zoek moeten naar werkbare coalities.
