In 2016 wint Donald Trump de Republikeinse voorverkiezingen. Na een turbulente campagne wint hij in november tegen alle verwachtingen in ook de presidentsverkiezingen van zijn ervaren Democratische rivaal Hillary Clinton. Hij is daarmee de eerste Amerikaanse president zonder enige politieke ervaring.
Op 20 januari 2017 wordt Donald Trump beëdigd als president van de Verenigde Staten. In zijn inauguratietoespraak herhaalde hij zijn campagneslogans ‘Make America Great Again’ en ‘America first’. Trumps presidentschap eindigde in chaos. Maar dat weerhield hem er niet van om in 2024 weer deel te nemen aan de Republikeinse voorverkiezingen van de Verenigde Staten.
Trilogie
Donald Trump en zijn 40 rolmodellen van Frank Schaper is het eerste deel van een trilogie. Een lijvig boek (de omvang van een telefoonboek) met heel veel wetenswaardigheden over de fatale karakterontwikkeling van deze pathologische supernarcist. Deel II van de Trumptrilogie De fatale neergang van Trumps karakter en deel III Kool-Aid voor de sekte van Trump zullen later verschijnen en nog veel meer vertellen over het fenomeen Trump.
Sekteleider
Donald Trump, kleinzoon van een vastgoedondernemer uit Duitsland en zoon van een Schotse, komt in 1971 aan het hoofd te staan van het vastgoedbedrijf van zijn vader. De jaren erna houdt hij zich bezig met het ontwikkelen van grote, spectaculaire gebouwen in Manhattan, New York. Denk aan het Grand Hyatt Hotel en Trump Tower, dat bekend staat om het interieur van marmer en bladgoud. Trump ontwikkelt zich vóór zijn politieke loopbaan tot een ware sekteleider van zijn familie-imperium.
In dit eerste deel van de Trumptrilogie komt de ontwikkeling van Trumps bizarre karaktercocktail uitgebreid ter sprake: agressie, hoogmoed, grootheidswaan en leugenachtigheid. Om het overzichtelijk te houden heeft de auteur zijn boek in drie grote subhoofdstukken verdeeld: de casinobaas, de showman en de superschurk.
40 rolmodellen
In deel 1 van de Trumptrilogie bestudeert Frank Schaper Trumps complete set van 40 rolmodellen. Die bestaat uit legendarische zakenmannen, beroemde acteurs en filmpersonages (o.a. Orson Welles en Clint Eastwood), illustere Hollywoodbazen (o.a. Darryl Zanuck), charismatische predikanten (Billy Graham), een beruchte advocaat (Rudy Giuliani), geduchte generaals (Douglas MacArthur, George Patton), Amerikaanse presidenten (Reagan, Nixon), een Franse president (Macron), een Arabische wapenhandelaar (Adnan Khashogggi), een Russische dictator (Poetin), een Noord-Koreaanse dictator (Kim Jong-un) en een Chinese dictator (Xi Jinping). Vier van die rolmodellen worden in vrijwel al zijn biografieën genoemd: Fred Trump (zijn vader), Ted Dobias (een docent op zijn middelbare school), Norman Vincent Pale (de dominee uit zijn jeugd) en Roy Cohn (zijn advocaat/mentor in Manhattan).
Leugens
Bij het in detail bestuderen van Trumps rolmodellen constateerde Schaper dat bij een aantal van hen een beroemde vader, als patriarch of stichter van een bedrijf, een bijna allesoverheersende rol speelde. Donald leerde van zijn vader Fred dat liegen mag of zelfs moet als het zo uitkomt.
Een voorbeeld hiervan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gold dat een Duitse afkomst niet bevorderlijk was voor de business met Joodse klanten. Vader Fred besloot zonder scrupules zijn afkomst te vervangen door een Zweedse. Donald Trump heeft het leugen-om-eigen-bestwil principe klakkeloos overgenomen van zijn vader, voor wie hij veel ontzag had. Over leugenachtige praktijken van Donald zijn talrijke voorbeelden te vinden in Schapers boek.
Dictator
Fred Trump regeerde over zijn gezin als een dictator. Donalds Moeder Mary MacLeod Trump bleef op afstand gedurende de cruciale jaren. Een innige band met zijn moeder heeft Donald nooit kunnen opbouwen, met als gevolg zijn complete onvermogen om intieme relaties met anderen op te bouwen. Donalds oudste broer Fred junior was doodsbang voor zijn vader. Hij was een ‘loser’ in de ogen van vader Fred.
Donald wilde in ieder geval loskomen van zijn vader en zijn eigen onroerendgoedportefeuille opbouwen. In vader Freds gezelschap leerde Donald wel het nodige over bouwen, vastgoedbeheer en leiderschap. Maar hij leerde nog veel meer van zijn vader: geld verdienen, met andermans geld, met name belastinggeld. Hij leerde ook hoe je naam moet maken en hoe je die naam kon gebruiken om nog meer geld te verdienen. En verder hoe je de vriendschap van politici, politieke fixers en bankiers kan cultiveren en niet te vergeten hoe je om moet gaan met maffiose aannemers.
Fred Trump Junior (Freddy), is in 1981 op 42-jarige leeftijd overleden als gevolg van een alcoholverslaving. Om die reden drinkt Donald Trump geen alcohol, gebruikt hij geen drugs en raakt hij nooit een sigaret aan. Donald leerde van zijn familiaire achterban maar één ding waar het om draait in het leven en dat is: winnen.
Schaamteloos kopieergedrag
Wat Trump uniek maakt is zijn unieke verzameling van invloedrijke en minder invloedrijke rolmodellen.
Opvallend is dat Trump zelden zelf iets bedenkt. Vrijwel alles wat Donald Trump doet en zegt heeft hij afgekeken van iemand anders. Schaamteloos doet hij alsof hij het zelf heeft bedacht. Tenzij het verkeerd uitpakt: dan is het altijd de schuld van iemand anders. Trump let altijd heel goed op wat anderen doen en zeggen. Hij kan razendsnel iets oppikken waar hij vroeg of laat iets aan denkt te hebben.
Kortom, ontdek Trumps rolmodellen en je ontdekt de persoon Trump. Bij bijna elke uitspraak, actie of pose waar Trump beroemd mee is geworden, hoort een voorbeeld – een rolmodel.
Afkeer
Trumps diepe afkeer van zwakheid is aangeleerd in zijn vroege jeugdjaren. Het werd ingepeperd door zijn autoritaire vader Fred en door zijn leermeester Ted Dobias op de middelbare school. Dit verklaart ook Trumps minachting voor zwakke, slappe mannen.
Tijdens zijn presidentschap werd rechter Brett Kavanaugh voorgedragen als kandidaat-rechter voor het Amerikaanse Hooggerechtshof. Kavanaugh werd daarna door twee vrouwen beschuldigd van ernstig grensoverschrijdend gedrag. Hij ontkende alles en mocht uiteindelijk de eed afleggen. Maar de kandidaat-rechter had moeite om zijn emoties in bedwang te houden, brak en begon te huilen. Trump was zeer ontstemd over Kavanaughs gesnotter. Dat paste totaal niet in Trumps levensfilosofie van succes en winnen.
Buitencategorie
De 40 rolmodellen van Donald Trump die Frank Schaper heeft kunnen vinden, verschaffen een diepgaand en fascinerend inzicht in het gedrag en keuzes van de 45ste president van de VS. Sektegedrag, bedrog, grootheidswaan, propaganda, geheimen, zelfrechtvaardiging, zelfverrijking en machtsbehoud behoren tot de 10 kenmerken die de auteur herkent in elke dictator, lees zijn boek Het Dictatorvirus. Wat ook opvalt is dat Trump tijdens zijn presidentschap steeds meer gedragskenmerken van een dictator is gaan vertonen. Samengevat, Trump is een gehaaide oplichter, een mislukte casinobaas, een onverbeterlijke showman en ook nog eens een gewetenloze superschurk.
Ten slotte, Schapers boek, met heel veel illustraties, heeft zich laten inspireren door ontelbare boeken, kranten, tijdschriftartikelen, internetsites en TV-programma’s en is mijns inziens verplichte kost voor iedereen die wil weten hoe Donald Trump de man is geworden die er anno 2024 wederom op uit is om president te worden. Deel 1 en 2 van de Trumptrilogie, die er aankomen, zullen duidelijk aantonen waarom Donald Trump volstrekt ongeschikt is voor het ambt van het presidentschap van de Verenigde Staten van Amerika.
Over Louis Thorig
Louis Thörig is verbonden als master- en bachelorthesisbegeleider aan de afdeling Organisatiewetenschappen, Faculteit Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam. Hij was tot 1 augustus 2011 werkzaam als global communications manager op het hoofdkantoor van IOI-Loders Croklaan (www.croklaan.com) in Wormerveer. Hij heeft zijn MBA behaald bij Business School Nederland, de Action Learning MBA.
