Caudrons toekomstformule is geen wiskundige formule, ook al wekt het even die indruk. Het is een denkmodel. Hoe de toekomst van jouw bedrijf zich ontwikkelt is een resultante van de toekomstige toegankelijkheid, ofwel de betaalbaarheid, van je huidige product of dienst, en de mate van innovatie die je gaat toepassen. Dat klinkt simpel, en dat is het uiteindelijk ook. Maar natuurlijk valt er heel wat te vertellen over toegankelijkheid en innovatie.
In De toekomstformule besteedt Jo Caudron uitgebreid aandacht aan alle ontwikkelingen die spelen, maatschappelijke, (geo-)politieke, digitale, demografische … en natuurlijk ontbreekt klimaatverandering niet. Al deze ontwikkelingen maken het leven duurder voor je doelgroep, en ze jagen ook bedrijven op kosten. Denk aan toenemende wetgeving en grondstoffenschaarste. Ook zal het je bedrijfsvoering complexer maken. Uitdagingen genoeg dus.
Innovatie
Die uitdagingen kun je te lijf gaan met innovatie. Productinnovatie, waar een product misschien beter van wordt, maar waarschijnlijk niet goedkoper. Sourcing-innovatie, om afhankelijkheden te beperken en om lokale leveranciers te kiezen en zo transport-emissies te verlagen. Vaak ook duurder dan wat bedrijven nu doen. De laatste manier om te innoveren is businessmodel-innovatie.
Het huidige businessmodel is zo goedkoop mogelijk zoveel mogelijk maken en zo snel mogelijk verkopen. Wat je volgens Caudron moet gaan doen is duurdere, betere producten maken, die ook nog eens gerepareerd kunnen worden. En dan óf alleen leveren aan de happy few die dat nog kunnen betalen, óf zorgen dat de unhappy rest er óók van kan genieten door te verhuren, abonnementen te verkopen of op andere manieren niet het bezit, maar het gebruik te faciliteren. We gaan naar een platformeconomie!
Innovatieparadox
Hier ziet Caudron twee problemen: traditionele bedrijven zullen moeite hebben om zichzelf om te vormen naar een platform. Nieuwe toetreders op de markt hebben het makkelijker. En die concurreren de traditionele bedrijven weg, als die niets doen. Of niet op tijd iets doen. Want er is ook nog zoiets als de innovatieparadox: je kunt het best innoveren als er nog geen dringende noodzaak is. Dan heb je de tijd om op zoek te gaan naar de beste innovaties en kun je zorgen voor goede kwaliteit. Maar ja, waarom zou je tijd en geld investeren als het nog prima gaat? En sterker nog: de aandeelhouders zullen je daar zeker geen mandaat voor geven.
Strategisch onderzoek
De innovatienoodzaak kan expliciet gemaakt worden door een goed strategisch onderzoek, waarvoor dit boek ook wat tools en inspiratie geeft. Wat mij het belangrijkst lijkt, is alle neuzen dezelfde kant op krijgen qua ontwikkelingen die het bedrijf zullen gaan raken. En dat kan dan weer heel goed met het eerste deel van het boek, dat alle ontwikkelingen in veel detail omschrijft. Heel nuttig om samen met alle stakeholders (inclusief shareholders!) te lezen dus.
Of bedrijven uitkomen op Caudrons conclusie, een platform, is natuurlijk de vraag, maar het betoog is zeer sterk. En hoe eerder je start, hoe beter je innovatie wordt. Dus ….
Bewezen oplossingen
Caudron schreef na De wereld is rond weer een uiterst relevant boek, met een vergelijkbare opzet: breed ontwikkelingen schetsen en dan steeds meer inzoomen tot het bijna onvermijdelijke resultaat. En dat resultaat was in De wereld is rond niet iets theoretisch, maar een oplossing die al bestond en alleen maar opgeschaald hoefde te worden. En dat geldt voor De toekomstformule ook. Platforms zijn er al te over, en steeds meer consumenten stappen daarnaar over: deelauto’s, deelfietsen, muziek via Spotify, gereedschap via Peerby, boeken via Kobo Plus en de ouderwetse bibliotheek, … zelfs kleding. Een bewezen oplossing dus, wat dit boek ook weer heel praktisch maakt.
Verwacht geen wetenschappelijke onderbouwing, waarschuwt Caudron ons in zijn inleiding. Hij baseert zich (alleen) op 30 jaar ervaring in strategie-advisering bij klanten in diverse branches. Ik heb die wetenschappelijke onderbouwing niet gemist: de ontwikkelingen staan elke dag in de krant, en dat die geld gaan kosten is evident. Dat het rijke en rustige Oude Normaal voorbij is, lijkt me zeer waarschijnlijk. Dat het consumentisme zal verminderen lijkt me onvermijdelijk. En dat dit bedrijven zal raken is niet meer dan logisch. Nee, Caudrons betoog zit goed in elkaar, ook zonder verwijzingen naar wetenschappelijke studies.
Innoveren dus, op naar de platformeconomie!
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
