Soms lees je een boek en denk je al lezende ‘dit kan niet waar zijn’. De biografie van Elon Musk is zo’n boek dat je in verwarring achter laat als je het uit hebt. Hoe is het mogelijk dat één persoon zoveel verschillende tegenstrijdige karaktereigenschappen bezit, al zoveel heeft meegemaakt op 45-jarige leeftijd, alle managementwetten tart en in staat is geweest in vier verschillende takken van industrie bedrijven op te zetten die baanbrekend zijn en op termijn misschien van grote invloed zijn op de geschiedenis van de mensheid? ‘Elon Musk’ leest als een spannend jongensboek, waarvan het laatste hoofdstuk absoluut nog geschreven moet worden.
Peter Streefkerk|5 oktober 2016|
1 persoon vond dit artikel nuttig
De vergelijking met Steve Jobs
In het begin van het boek dat gaat over de jeugd van Elon Musk dringt de vergelijking met Steve Jobs zich nadrukkelijk op. In eerste instantie nog niet vanwege het opschudden van traditionele markten of hun manier van leiding geven, maar meer vanwege hun beider jeugd. Geconfronteerd met tegenslagen en ouders die er of niet waren of een bepaalde opvatting hadden over opvoeden, zie je bij zowel Jobs als Musk vanaf hun jeugdjaren vervolgens een grote drang terug om zichzelf tot in het extreme te bewijzen. Dat zij beide voor hun medewerkers daarbij vaak niet de prettigste managers zijn om voor te werken is nog zacht uitgedrukt.
De concurrentietheorie van Porter versus Elon Musk
Begin jaren tachtig vorige eeuw introduceerde Michael Porter zijn belangrijkste ideeën over concurrentiestrategie. Volgens hem waren er twee hoofdwaarden die zouden leiden tot een concurrentievoordeel: kostenleiderschap en differentiatie. Bij beide waarden kon je de keuze maken om je te focussen op een bepaald segment in de markt of de markt in z’n geheel. Volgens Porter was het essentieel om keuzes te maken. Een onderneming die niet in staat zou zijn om zich te focussen op een bepaalde strategie, kan zich niet onderscheiden van de concurrentie en dit leidt uiteindelijk tot een slechter financieel bedrijfsresultaat. Als je kijkt naar de bedrijven van Elon Musk, zie je daar duidelijk de kostenleiderschapstrategie terug. Een strategie die zich focust op een onderscheidend vermogen door het optimaliseren van bedrijfsprocessen waardoor de kosten verlaagd kunnen worden.
Besparen, besparen en nog eens besparen
Het realiseren van besparingen blijft een van de leidende thema’s voor bedrijven en organisaties, met name ingegeven en versterkt door de financiële crisis. Door het gehele boek ‘Elon Musk’ heen komt dit0zelfde thema naar voren als de onderhandelingen met toeleveranciers aan de orde zijn. Daarbij ligt de nadruk niet alleen op besparingen vanuit bedrijfseconomische en concurrentieoverwegingen, maar ook vanuit het principe van time to market. Met name bij Tesla (elektrische auto’s) en SpaceX (raketten) is dat van essentieel belang willen zij op lange termijn overleven en een leidende rol blijven spelen in hun respectievelijke markten. De wijze waarop de besparingen onder hoge druk van Elon Musk zelf tot stand komen verdient bewondering voor de consistentie waarmee dit wordt uitgevoerd en de resultaten die het oplevert. De vraag is echter of een dergelijke aanpak in onze cultuur dezelfde effecten zou opleveren.
Supply chain management, maar dan anders
De wijze waarop Elon Musk invulling geeft aan supply chain management bij zijn bedrijven komt zo op het eerste gezicht nogal chaotisch over. Zeker indien hij zich er zelf persoonlijk mee gaat bemoeien als bijvoorbeeld blijkt dat na een mislukte lancering een bepaald onderdeel ontbreekt en hij dat onderdeel met zijn eigen vliegtuig laat invliegen. Er lijkt ook geen vastomlijnd plan te zijn. Bij Tesla wordt de productie namelijk in eerste instantie zelf gedaan. Pas na verloop van tijd wordt dit uitbesteed als gevolg van een tekort aan financiële middelen voor de benodigde investeringen om de productie uit te te breiden. Bij de SolarCity (zonnecollectoren) gebeurt precies het omgekeerde. In eerste instantie wordt de productie uitbesteed aan leveranciers in China, maar als gevolg van de marktontwikkelingen (dalende prijzen) en kostenoverwegingen overgeheveld naar een eigen fabriek in de Verenigde Staten. Het maakt in ieder geval duidelijk dat Elon Musk niet te beroerd is op zijn eigen beslissingen terug te komen en daar snel en tijdig besluiten over te nemen.
Wat Elon Musk doet, kan eigenlijk niet
Naast de fascinatie voor Elon Musk, zijn drijfveren en de resultaten die hij tot nu toe boekt, bekruipt je bij het lezen van zijn biografie meer en meer het gevoel dat het niet kan wat hij allemaal doet. Zijn arbeidsethos is ongeëvenaard en het aantal uren dat hij per dag met zijn werk bezig is komt geregeld in de buurt van de 20 uur. De verdeling van zijn aandacht over twee grote bedrijven SpaceX en Tesla die allebei nog aan het begin staan van hun echte groei, lukt hem met veel kunst en vliegwerk en met dank aan een privévliegtuig waarmee hij kriskas over de wereld vliegt. Als je ten slotte ook nog leest dat hij met zijn inmiddels ex-vrouw Riley een drieling en een tweeling opvoedt, val je als lezer bijna van je stoel. En dan lanceert hij de afgelopen twee jaar ook nog eens concrete ideeën voor een hyperloop en ruimte-internet. Waar haalt die man zijn tijd vandaan?
Boek is al gedateerd
Als je zoals Ashlee Vance een biografie schrijft over een nog levend persoon als Elon Musk, loop je het risico dat je boek gedateerd is op het moment dat het in de winkel ligt. Dat is ook precies wat er bij ‘Elon Musk’ is gebeurd. In het boek wordt bijvoorbeeld gesproken over het lanceren van een raket (Falcon 9) en deze weer ongeschonden terug op aarde laten landen als toekomstige doel van SpaceX. Inmiddels heeft deze landing in april van dit jaar plaats gevonden. Een zelfde soort verhaal geldt voor het goedkopere Tesla model 3 dat de markt voor elektrische auto’s definitief moet opschudden. Binnen een dag na de presentatie van dit nieuwe model begin dit jaar hadden al meer dan 170.000 mensen een reservering geplaatst waarbij ze ook nog eens 1.000 dollar hebben aanbetaald. Inmiddels nadert het aantal reserveringen de 300.000 en wordt de productie van de Tesla 3 hier voor een deel al mee gefinancierd.
Eindoordeel
De onderwerpen die in het boek het meest uitgebreid aan bod komen (raketten en auto’s) staan vanzelfsprekend garant voor een groot aantal (mannelijke) lezers. De verkoopaantallen van het boek tot nu toe bewijzen dat ook al. Wat bij het lezen wel een beetje irriteert zijn de af en toe uitgebreide voetnoten onderaan de pagina’s die op zich nuttige informatie bevatten maar qua verwijzing niet allemaal kloppen en afleiden van de hoofdtekst. Toch blijft het boek zeer lezenswaardig, omdat het met name heel veel inzicht verschaft over de mens Elon Musk, zijn werkwijze en zijn beweegredenen om juist bedrijven op het gebied van betaalsystemen (Paypal), raketten, auto’s en zonnecollectoren op te starten. Elon Musk is een bijzonder mens met een gigantische drive om een bijdrage te leveren aan het behoud van onze planeet. De geschiedenis zal ons leren of de mensheid daarvan (mee) zal profiteren. Tot die tijd moeten we het doen met dit boek en de vastlegging van zijn prestaties tot nu toe.
Over Peter Streefkerk
Peter Streefkerk is eigenaar van Respect Inkoopconsultancy. Hij is actief met interim-management, advisering, projectmanagement, training en coaching op het gebied van contractmanagement en inkoop. Hij is auteur van boeken over contractmanagement en inkopen. Met Octavia Siertsema maakt bij een podcast over aanbesteden.
Deze website maakt gebruik van verschillende soorten cookies.
Sommige cookies worden geplaatst door diensten van derden die op onze pagina's worden weergegeven.
Om deze externe content te kunnen tonen is nodig dat u toestemming geeft voor het zetten van persoonlijke en marketingcookies.
U kunt uw toestemming op elk moment wijzigen of intrekken.
In onze cookieverklaring vindt u meer informatie.
