Echt leiderschap

Het schrijven van een recensie van 'Echt leiderschap' door Ietje Lindermann, Marcel Wanrooy e.a. is een riskante aangelegenheid, aangezien het boek opent met een voorwoord van SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan en de introductie van één van de invloedrijkste vrouwen in Nederland, Trude Maas-de Brouwer. Belangrijke mensen dus. Gelukkig is Trude Maas-de Brouwer in haar introductie al een beetje kritisch: 'Ik ben vaak sceptisch als het om leiderschap gaat. Ik zie vaak de hang naar 'de almachtige'. Alsof de bestuursvoorzitter van de NS persoonlijk in staat is om alle treinen op tijd te laten rijden. Maar in dit boek wordt gekozen voor een vriendelijker en rustiger benadering. De leidinggevende als mens staat centraal. Dat neemt niet weg dat de andere contexten waarin de leiders functioneren, zoals thuis en in hun sociale omgeving, betrekkelijk onderlicht blijven. Je kunt die verschillende sferen niet zo maar scheiden. Authenticiteit betekent dat je ook thuis open staat voor feedback, je afvraagt hoe je overkomt en gericht bent op zelfreflectie.' In acht hoofdstukken belichten acht verschillende auteurs, allemaal werkzaam bij het GITP, aspecten van echt leiderschap. Antwoord op de vraag 'Wat is echt leiderschap?' geven zij echter niet; dat is een zoekproces dat niet ophoudt met het verschijnen van deze uitgave, zo stelt Marcel Wanrooy in hoofdstuk 1 al meteen. Dat is natuurlijk jammer, want de titel suggereert dat wel. En daarom koop je toch dit boek. Maar gelukkig staan er toch een paar behartenswaardige zaken in dit boek. Kort gezegd betekent echt leiderschap authenticiteit. Hoe meer u in staat bent om uw rol als leidinggevende in overeenstemming te brengen met wie u als 'naturel' persoon bent, hoe overtuigender, betrouwbaarder en gezagvoller u overkomt. En - niet onbelangrijk- hoe minder spanningsvol u functioneert. Dat is één van de kernthema's van dit boek. Zonder persoonlijke bezieling en bevlogenheid kunt u anderen niet bezielen. Bezielend leiderschap is werken vanuit echtheid en eigenheid en uw visie zichtbaar durven maken. Interessant is een experiment dat in hoofdstuk 4 wordt beschreven. Het gaat over de kracht van emoties. Hoe belangrijk emoties zijn in het aansturen van mensen en hoe belangrijk ze zijn in het ontvangen van deze aansturing. Wat blijkt? Als de emotionele stemming overeenkomt met de emotionele uiting van de baas, gaan medewerkers harder werken en de leidinggevende is effectiever in zijn directe aansturing. Dit betekent dat een negatief gestemde medewerker harder werkt voor een boze leidinggevende en een positief gestemde medewerker harder werkt voor een enthousiaste leidinggevende. Een mismatch werkt daarentegen heel slecht. Dat is goed om te weten! Ook de herwaardering van het begrip intuïtie komt aan bod. Uit onderzoek blijkt dat mensen gemiddeld zeven variabelen met hun ratio kunnen afhandelen (dus door bewust te redeneren). Bij complexere afwegingen, zoals de keuze van een (levens)partner, of voor een (top)bestuurder van een fusiepartner, kunt u beter louter op het gevoel varen dan op de ratio. Het is echter de combinatie van ratio en emotie die de kwaliteit van moeilijke of ingrijpende beslissingen echt kwalitatief beter maakt. Pasklare antwoorden staan er dus niet in 'Echt leiderschap'. Toch geeft het een interessante verdieping en daarmee een waarschuwing om niet achter hypes en kwakzalvers op managementgebied aan te lopen. De planken in de boekhandels over management en zelfhulpboeken puilen ervan uit. Maar dit boek mag er nog wel bij in uw eigen boekenkast, al was het maar vanwege de Boeddhistische wijsheid om jezelf niet te bewijzen met allerlei daden, maar vanuit rust te kijken naar wat nodig is: 'doe niets en laat niets ongedaan!'