Zo hadden de auteurs het niet bedoeld, blijkt al meteen op de eerste pagina van de eerste bijdrage aan deze bundel, geschreven door Marcel Wanrooy. ‘We beseffen dat hét antwoord, (…), niet te geven is. In dit boek geven we onze visie, bieden we onze inzichten, maar het beantwoorden van de vraag "Wat is echt leiderschap" is uiteindelijk een zoekproces dat niet ophoudt met het verschijnen van deze uitgave.’ Met andere woorden: ook de consultants van GITP (het merendeel van de auteurs) zijn er nog niet uit. En dat is maar goed ook.
Wat ze met dit boek wél beogen, is een leidraad bieden voor mensen in leidinggevende posities die op zoek zijn naar hoe ze hun eigen leiderschap willen vormgeven.
Of ze daarin geslaagd zijn? Deels. Anders dan de titel van het boek suggereert, is hier geen sprake van een integraal model dat de lezer wordt voorgehouden. Verschillende auteurs hebben verschillende hoofdstukken geschreven met ieder zijn eigen invalshoek. Zo lezen we over charisma, emoties, de relatie tussen kracht en kwetsbaarheid, Rijnlands leiderschap en zelfs de Bijbel wordt ter hand genomen om het leiderschap van Mozes nog eens onder het vergrootglas te leggen. De ene bijdrage is beter dan de andere. Er wordt bijvoorbeeld een fraaie noot gekraakt over de rol van emoties, terwijl het hoofdstuk over Rijnlands leiderschap nogal aan opsommingen leidt. Inhoudelijk is het allemaal prima in orde en de schrijfstijl laat ook weinig te wensen over, maar een eenduidige gids met een consequent doordacht model is het niet geworden.
Rest ons tot slot nog even stil te staan bij de introductie in het boek die geschreven werd door vrouwelijk rolmodel, Multi-commissaris en PvdA-coryfee Trude Maas. Zij schrijft: ‘Het is begrijpelijk dat als we met ongewisse situaties te maken hebben, we de neiging hebben aan "boven" te vragen hoe het moet. Ik noem dit naar boven delegeren en denk vaak aan voorbeelden zoals Mussolini, Mao of - dichter bij huis - Wilders, maar we moeten niet kijken naar grote roergangers.’ Demoniseren, is dat ook een vorm van leiderschap?
Over Pierre de Winter
Pierre de Winter is freelance journalist.
