Steeds vaker lopen partijen met uiteenlopende belangen aan tegen de vraag hoe ze een probleem waar ze gemeenschappelijk last van hebben, tot een goede oplossing kunnen brengen. De vernieuwing van een buurt of nieuwbouwplannen van een productiebedrijf zijn onderwerpen waar veel partijen bij betrokken zijn, die allemaal hun eigen visie op de beste aanpak hebben. Die visies strijden nogal eens met elkaar: milieu, werkgelegenheid, kostenreductie, volkshuisvesting, samenlevingsopbouw en verkeersdoorstroming zijn enkele van de hierbij aan de orde zijnde onderwerpen. Er zijn ook steeds meer spelers bij betrokken. Veel van de betrokken belangen worden vertegenwoordigd door zelfstandige organisaties met eigen belangen en eigen inbreng. Het vergt veel energie, slimheid, geduld, overzicht en onderhandelingsvermogen om vanuit deze uiteenlopende belangen tot een breed gedragen oplossing te komen. In de afgelopen jaren zijn verschillende technieken ontwikkeld om te proberen de samenwerking tussen partijen met verschillende belangen tot stand te brengen. Alliantiemanagement, stakeholdermanagement of beleidsmediation zijn enkele van de namen waaronder deze technieken kunnen worden samengevat. In hun boek 'Verbinden met vertrouwen' geven de adviseurs Hans Nuiver, Linda Reijerkerk, Lies Rookhuizen, Huub Schrijver, Bowine Wijffels en Hans van Zijst hun visie op stakeholdermanagement. Zij beschrijven procesmatig hoe partijen met verschillende belangen strategisch samen kunnen werken. Het boek is niet zozeer een theoretische verhandeling als wel een beschrijving van de mogelijke praktijk. Als rode draad door het boek loopt de casus van de strijd die in de fictieve gemeente Rijnborch ontstaat wanneer nieuwbouwplannen en renovatieplannen voor grote maatschappelijke onrust zorgen. De schrijvers laten zien dat met de toepassing van stakeholdermanagement uiteindelijk zo veel vertrouwen tussen de verschillende partijen kan ontstaan, dat een voor ieder aanvaardbare oplossing binnen bereik komt. Het boek is procesmatig opgezet. Het volgt het proces van onderkenning van een probleem en de betrokken spelers, via verkenning en analyse tot onderhandelingen en uiteindelijk tot uitvoering van de bereikte resultaten. Dat heeft een voor- en een nadeel. Het voordeel is dat alle stappen in het proces goed te volgen zijn en dat per stap handige tips en aandachtspunten worden gegeven, hetgeen zeer bruikbaar is. Het nadeel is, dat veel processen die zich lenen voor stakeholdermanagement niet zo makkelijk in het beschreven proces kunnen worden ondergebracht. De auteurs schetsen een mooi en geordend proces, terwijl de praktijk veel chaotischer zal zijn. Dat komt vooral omdat de belangen in dergelijke processen onevenwichtig zijn verdeeld, maar dat geldt ook voor de macht om oplossingen mogelijk te maken of te bruuskeren. Dat maakt stakeholderprocessen zo boeiend en zo interessant. Dit boek is een interessante en praktische handleiding voor mensen die kennis willen maken met het fenomeen stakeholdermanagement en voor processen waarin partijen van meet af aan bereid zijn om zich aan de spelregels te houden. Als het echt spannend wordt, krijg je toch behoefte aan wat meer diepgang dan dit handboek biedt. De auteurs mogen dat zien als een aansporing om te komen met een vervolg.
Over Ton Horrevorts
Ton Horrevorts (1950-2011) was onder andere directeur van HMSmanagement, partner voor de overheid in transformatieprocessen. Hij was jarenlang als adviseur betrokken bij veranderings- en vernieuwingsprocessen in de publieke sector en geïntrigeerd door het vertrouwensprobleem van de overheid.
