Tijdens het lezen van 'Verdraaide organisaties' hoorde ik in het nieuws de berichtgeving over de waarnemingen van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid. Men klaagde dat de aanbevelingen uit rapportages van een aantal ernstige gebeurtenissen nog steeds niet zijn omgezet in acties.
Het ging met name om de registratie van slachtoffers. Persoonlijke gegevens, de aard van de verwondingen en de naam van het ziekenhuis waar het slachtoffer naar toe gedirigeerd wordt. Ook een hulpverlener kwam aan het woord en die zei heel simpel, onze eerste prioriteit is hulp verlenen aan alle slachtoffers en dat zijn er meer dan dat er hulpverleners zijn. Dat is de bedoeling van hulpverlener zijn.
In het boek tref je meer voorbeelden aan. De auteur toont aan dat we soms wel een beetje doorgeslagen zijn en dat procedures tot doel verheven worden. Hij maakt hier een mooie brug naar de missie van de organisaties maar ook naar de zogenaamde Lean processen waar alles terug wordt geredeneerd naar dat wat waarde toevoegt. Een verpleegster kan minder werk doen in vergelijking met 10 jaar geleden omdat er een hoop administratie bijgehouden moet worden. Maar wat voegt dat toe aan het verzorgen van patiënten?
Naast de constatering van dit zo herkenbare verschijnsel komt de auteur, in het tweede gedeelte van het boek, ook met handreikingen om dit proces te keren. Hij noemt het zelf van buiten naar binnen redeneren vervangen door van binnen naar buiten. Met het laatste bedoelt hij dat je vanuit de bedoeling moet blijven redeneren en acteren.
Mocht tijdens het lezen de boodschap niet helemaal geland zijn, dan zal zeker de vergelijking achterin het boek, van het verschil van buiten naar binnen redeneren ten op zichte van van binnen naar buiten redeneren, het helder maken. Hierin staat wat je minder moet gaan doen en wat meer. Bijvoorbeeld; Je moet minder het systeem als houvast voor de organisatie laten fungeren ten opzichte om meer de bedoeling als houvast te laten fungeren. Zo ook met afdwingen ten opzichte van meer uitnodigen.
'Verdraaide organisaties' is lekker vlot geschreven en zet je aan tot denken. Je zult absoluut zaken tegenkomen die je momenteel ook in de praktijk ervaart. Het sluipt er namelijk zo snel in. Een formulier is er om ingevuld te worden, maar waar was het ook al weer voor bedoeld en is dat invullen van dat formulier nog steeds in lijn met de bedoeling van de organisatie?
Het boek is daarom een aanrader voor iedereen die enige zeggenschap heeft in organisaties. Maak de bedoeling scherper en handel er naar. Zij zullen zeker voordeel hebben van dit boek, niet zozeer omdat er volstrekt nieuwe zaken in staan, want dat valt wel mee, maar meer dat je weer bewust wordt van hoe zaken nu georganiseerd zijn. Het zet het vizier weer even wat scherper. Voor mij was dat in ieder geval welkom.
Over Eric van Arendonk
Eric van Arendonk RM is docent Commerciële Economie bij de Hogeschool Utrecht (HU), auteur van Neuromarketing en zelfstandig marketingadviseur.
