Mandy van der Velde, Lisette Munneke, Paul Jansen en Josje Dikkers werken onderzoekend vermogen uit aan de hand van drie elementen: Eerst goed verdiepen in de vraag of het probleem; dan kritisch bestuderen wat anderen hebben gevonden; en daarna pas - als het relevant en nodig is - zelf onderzoek doen. Het boek geeft houvast bij het toepassen van onderzoekend vermogen om tot beroepsproducten te komen, zowel in de context van een beroepsopleiding als in de praktijk.
De auteurs werken allen al geruime tijd samen met het beschrijven van hoe onderzoek te doen in HBO of Universiteit, waarbij in dit boek vooral gekeken wordt naar hoe onderzoek kan leiden tot een beroepsproduct. De nieuwe scriptie dus. Net als in het boek Praktijkgericht onderzoek (2012) wordt in dit nieuwe boek ook weer gewerkt met voorbeelden uit de praktijk, die het voor studenten makkelijk maken om hun eigen project te structureren.
De onderzoekende houding wordt beschreven vanuit de rol als professional, waarmee direct de toon gezet is, want volgens de auteurs is het hebben/aanwenden van een onderzoekende houding iets dat niet alleen bij afstuderen van pas komt, maar iedere professional zou dit als een soort van leidraad kunnen gebruiken bij allerlei projecten die langskomen in je loopbaan.
De auteurs laten zien hoe belangrijk het is te kijken naar alle belanghebbenden, en de verschillende perspectieven wanneer je te maken hebt met complexe problematiek. Kijken naar alle facetten, ingangen, uitgangspunten, perspectieven en zo een soort van stakeholder mapping maken gaat er voor zorgen dat je ontdekt of jouw project, of onderzoek mogelijkheden biedt om te onderzoeken. Als je ontdekt dat jouw vraag al vaker beantwoord is door allerlei anderen, heeft het natuurlijk geen zin om er veel energie in te steken.
Er wordt vanuit verschillende methoden gekeken, er wordt b.v. gesproken over beroepsmethoden uit de ICT (denk aan Scrum) en de multimedia-designer (denk aan Design Thinking), waardoor het boek interessant is voor iedereen die met een beroepsproduct wil afstuderen. Concrete tips zorgen dat je je onderzoeksvraag helder kunt formuleren. Ook hier staan meerdere voorbeelden benoemd, en wordt de logische volgorde besproken die je kunt doorlopen. Het selecteren van bronnen wordt besproken, waarbij een kritische houding gewenst is. Ook spreken de auteurs over recente bronnen en hoe belangrijk relevantie is.
Het onderzoeksproces is ook hier weer beschreven als een proces waarbij reflectie, evaluatie en - indien nodig - opnieuw beginnen centraal staan.
Onderzoekend vermogen in de praktijk gaat zowel over kwalitatief als kwantitatief onderzoek. Hoe data te analyseren, en hoe tot een goed advies te komen vormen het eind van het boek dat vol staat met relevante voorbeelden en links naar verdere informatie.
Onderzoekend vermogen in de praktijk is een waardevolle aanvulling op het eerder uitgegeven boek Praktijkgericht onderzoek, omdat we in het HBO een duidelijke verschuiving zien naar het afstuderen met beroepsproducten. De creativiteit die werken vanuit onderzoekend vermogen biedt sluit prachtig aan bij de behoeften van de jonge generatie studenten.
Over José Otte
Dr. José W. Otte MBA werkte als waarderend onderzoeker met een bedrijfskundige gedragswetenschappelijke achtergrond. Zij faciliteerde sociale innovatie door het introduceren van dialooggroepen waarin gewerkt werd met bijzondere vragen. Ze was verbonden aan Mizu. José geniet inmiddels van een welverdiend pensioen, en recenseert geen boeken meer.
