Miljoenen mensen hebben de sprong gemaakt van het platteland naar de stad, om te werken in fabrieken die de hele wereld bevoorraden. Chinese technologie wordt steeds geavanceerder en is essentieel bij het opschalen van voedselproductie voor ruim een miljard mensen. Xiaowei Wang, schrijver, kunstenaar en tech-programmeur uit Silicon Valley neemt ons mee op een reis naar het Chinese platteland en provinciesteden om ons een kijkje te geven in het moderne voedselsysteem in China. Daarbij toont Wang ons allerlei worstelingen, ongemakkelijkheden en andere rariteiten van het moderne China.
Waar niet al te lang geleden kleine boertjes een aantal dieren achter het huis hielden, en die verkochten op lokale markten, moeten de agrarische bedrijven van nu voedsel leveren voor de miljoenensteden. Dat voedselveiligheid een grote uitdaging is, zou haast een eufemisme zijn. De druk om meer te produceren voor een zo laag mogelijke kostprijs brengt boeren en producenten in de verleiding om de randen op te zoeken. Blockchain is dé haast onkraakbare technologie om vertrouwen in de oorsprong van voedsel te brengen, in een systeem vol wantrouwen.
Het blockchain kippenproject is onderdeel van een groot overheidsprogramma om het platteland nieuw leven in te blazen. De Chinese jongeren trekken naar de stad en hebben daar niet dezelfde rechten en vangnetten als de geboren stedelingen. Rondzwervende jongeren is een stabiliteitsrisico. Het is de Chinese overheid er alles aan gelegen om het platteland te moderniseren en revitaliseren. Drone-technologie voor akkerbouw heeft een grote vlucht genomen.
Varkenshouderijen zijn minstens zo geavanceerd als de varkensbedrijven in Nederland. Industriële stalsystemen houden het doen en laten van de varkens bij die zoiets als een QR-code op hun rug hebben en via allerlei sensoren en kunstmatige intelligentie gevolgd worden. Een gezond varken is een varken dat op zijn gemak is. China is daar alert op. De Afrikaanse Varkenspest heeft immers flink huis gehouden. Met COVID-19 erbij is zoönosebestrijding in de veehouderij een topprioriteit.
Wang heeft nog familie en vrienden in China wonen. Daarmee geeft hen (Wang is non-binair en wil met hen worden aangesproken), een inkijkje in het Chinese leven van alledag. Dat levert bijzondere momenten op, zoals het ongemakkelijke zwijgen na een terloopse opmerking tegen een taxichauffeur over een demonstratie die gaande was. Veteranen waren aan het demonstreren tegen pensioenkorting. De lokale overheid had het telefonie- en internetnetwerk platgelegd om publiciteit over de demonstratie te voorkomen. Wang vertelt over een Mongoolse vriend die als puber iets had uitgevroten met een bank en in de gevangenis was beland. Dat staat voor eeuwig op zijn digitale kerfstok, en maakt zijn leven als een ethnische minderheid nog lastiger. Wang bezoekt een provinciestad waar alle boeren een bedrijf ernaast hebben om vanuit huis haloween- en carnavalskostuums te maken voor hun online shop op Taobao, een aan Alibaba gerelateerd platform. Waar ook ter wereld kun je de kostuums uit dit stadje bestellen. Ook dit is hoe het platteland revitaliseert.
Wang studeert inmiddels voor hun PhD in Berkeley en weet ook in dit boek allerlei filosofische reflecties onder te brengen. Als tech-werker uit Silicon Valley is hen bekend met de mores van efficiëntie en opschaling, en wat daarbij verloren gaat aan menselijkheid, autonomie en sociaal contact. Wang bezoekt tech-conferenties en spreekt met de makers en bedrijven uit de sector, zowel in China als in Californië. Die mijmeringen en persoonlijke contacten geven het boek eigenheid. De ontwikkelingen in het voedselsysteem in China, en de schaalgrootte die daarbij komt kijken zijn fenomenaal. Wang heeft mij in Blockchain chicken farm een kant van China laten zien die ik nog niet goed kende. Voor iedereen met interesse in voedselsystemen is dit boek een echte aanrader.
Freija van Duijne was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Dutch Future Society. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als toekomstverkenner en strateeg in diverse overheidsorganisaties. Freija werkt vanuit haar bedrijf Future Motions en geeft trainingen en lezingen op gebied van toekomstverkennen. Ze schreef zelf ook een boek: Toekomstverkennen. Ze maakt deel uit van het collectief van toekomstdenkers voor de trendrede.
Over Freija van Duijne
Freija van Duijne was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Dutch Future Society. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als toekomstverkenner en strateeg in diverse overheidsorganisaties. Freija werkt vanuit haar bedrijf Future Motions en geeft trainingen en lezingen op gebied van toekomstverkennen.
