Het Groot Online Werkvormenboek begint met een overzicht van de verschillende werkvormen die worden besproken en laat zien hoe de auteurs de online werkvormen toepassen in vergaderingen, trainingen, coaching en organisatiebrede bijeenkomsten. Op basis van de ervaringen van de auteurs is dit nieuwe boek over werkvormen ontstaan. Nog meer dan bij fysieke bijeenkomsten vragen online ontmoetingen om activerende werkvormen. De structuur wordt weer heel belangrijk. De groep moet worden geactiveerd. En de (leer) resultaten moeten worden behaald. En dat alles in korte tijd, want 16 maart 2020 bracht met een klap online samenwerken en leren tot prioriteit.
Ook in dit boek wordt aandacht gegeven aan de theoretische onderbouwing. Zo lees ik b.v. dat mensen maar 10 minuten geconcentreerd kunnen luisteren... oef. Dat is wel heel erg kort. Dat betekent nog al wat voor de online lessen, trainingen en workshops. Maar ook de manager die zijn of haar vergaderingen nu online afhandelt komt daarmee al snel in de problemen. Ook blijkt dat we ons steeds korter kunnen concentreren, en dat we onszelf kunnen zien op het scherm werkt ook al niet mee. Ook wordt hier nog eens benadrukt dat overlegmomenten een belangrijk instrument vormen voor het motiveren en binden van mensen. Die overlegmomenten, of ontmoetingsmomenten vormen de basis voor alles wat je met anderen wilt bereiken. En daarvoor heb je werkvormen nodig.
De auteurs delen hun favoriete middelen, waarbij ze verder gaan dan het benoemen van online platforms voor video bellen. Ook voorwerpen in huis, afbeeldingen, muziek, notitiebloks en journals worden besproken.
De voorbereiding van (ook) online bijeenkomsten vraagt minimaal dezelfde hoeveelheid tijd als de bijeenkomst zelf. De agenda moet goed doordacht worden, omdat het ter plekke bijsturen online heel lastig blijkt. En ook het kiezen van de werkvormen vraagt om aandacht. Het wisselen tussen plenair, subgroepen en individueel is ook bij online werken belangrijk. Er worden veel handige tips gegeven, die zeker voor mensen die niet vaak online faciliteren super fijn zijn.
Daarna volgen verschillende clusters met werkvormen: fun & sfeer; opstarten; efficient overleggen; inhoud presenteren; discussieren & brainstormen; beslissen; trainen & oefenen; reflecteren & intervisie; afronden & borgen; samenwerken; veerkracht stimuleren; teamspirit op afstand.
Zelf werk ik graag met brainstormsessies, dus ik ga in dit cluster op zoek naar interessante werkvormen. De eerste werkvorm heet online facts en draait om het inventariseren van interessante informatie die vooraf wordt opgehaald. Je maakt een poll met een aantal vragen en zet deze uit bij de deelnemers. De volgende werkvorm, online mystery guests past prachtig bij de vorige. Je nodigt mystery guests uit die in de breakout rooms vanuit hun expertise nieuwe gezichtspunten delen die tot andere opties kunnen leiden. Met de werkvorm Invalshoeken laat je deelnemers met een ander perspectief vragen de discussie een stap verder te brengen. Zo leiden de auteurs je door allerlei werkvormen die aansluiten, maar ook apart gebruikt kunnen worden. Mijn favoriet is de digitale vissenkom, waarbij een klein aantal deelnemers binnen de groep discussieert en andere deelnemers gekoppeld zijn om vooraf en tussendoor input en advies te geven.
Het boek sluit af met tips voor het ontwerpen van programma's. Er worden vier voorbeelden gedeeld en tips gegeven voor dat programma. Een literatuurlijst sluit het boek af.
Samenvattend vind ik Het groot online werkvormenboek een handig boek, met voldoende voorbeelden om een goed beeld te krijgen van de besproken werkvormen. De tip om veel tijd in voorbereiding te steken blijft zinvol, zeker omdat je toch heel goed na moet denken over de effecten die je bereikt met de verschillende werkvormen. Ik was blij om oude bekenden (vissenkom) in een nieuw jasje tegen te komen, waardoor ik ook weer geinspireerd werd om naar de werkvormen te kijken waar ik eerder mee werkte, om zo zelf vernieuwing door te voeren.
Dr. José W. Otte MBA werkt als waarderend onderzoeker met een bedrijfskundige gedragswetenschappelijke achtergrond. Zij faciliteert sociale innovatie door het introduceren van dialoog groepen waarin gewerkt wordt met bijzondere vragen. Ze is verbonden aan Mizu.
Over José Otte
Dr. José W. Otte MBA werkte als waarderend onderzoeker met een bedrijfskundige gedragswetenschappelijke achtergrond. Zij faciliteerde sociale innovatie door het introduceren van dialooggroepen waarin gewerkt werd met bijzondere vragen. Ze was verbonden aan Mizu. José geniet inmiddels van een welverdiend pensioen, en recenseert geen boeken meer.
