Sinds de corona-maatregelen zijn ingegaan heb ik me, net als vele collega-trainers, als een razende ingewerkt in het gebruik van online leerplatforms voor mijn trainingen en coaching. Online trainingen over online trainen schoten als paddestoelen uit de grond. De nadruk lag in eerste instantie op de techniek: hoe deel je een presentatie, hoe maak je subgroepen, hoe zet je alle microfoons uit als er storend achtergrondgeluid is? De volgende stap: hoe maak je online trainingen en vergaderingen leuk? Het Groot Online Werkvormenboek biedt 60 werkvormen ter inspiratie.
Turen naar het scherm
Het Groot Online Werkvormenboek is het vervolg op twee eerdere werkvormenboeken voor ‘3d-trainingen'. Het is een product van de trainers van het bureau 2KnowHow, onder aanvoering van Sasja Dirkse, Angela Talen, Annemarieke van Rumpt en Lotte Brons. Gelukkig voor de trainingswereld had dit team al volop ervaring met online werken en willen zij hun ervaring delen. Want het valt niet altijd mee om bij online trainingen en vergaderingen de deelnemers betrokken te houden. Los van slechte wifi, dwarsliggende VPN's, kinderen en huisdieren die aandacht vragen en pakketjes die aangenomen moeten worden, is het domweg onprettig om de hele tijd naar een scherm te turen. Zoals de auteurs stellen: of je training of vergadering slaagt, hangt af van vier factoren. Dat zijn de mate van verbinding, van duidelijkheid, actie en interactie en reflectie. Op afstand en achter een scherm is dit lastiger te bereiken dan op locatie. Het is daarom verstandig om goed na te denken over de werkvormen die je inzet.
Toverwoord: afwisseling
De 60 werkvormen in het boek zijn ingedeeld in 12 hoofdstukken, die ieder over een specifiek doel of deel van de bijeenkomst gaan. Van ‘fun & sfeer', digitaal presenteren, oefenen, reflecteren, samenwerken tot afronden. Twee hoofdstukken gaan meer over het meta-niveau van het werk: over het bevorderen van veerkracht en teamspirit. Geen overbodige luxe in deze tijden van werken-op-afstand. Sommige hoofdstukken zijn meer geschikt voor trainingsgroepen, andere voor bestaande teams. De werkvormen bieden afwisseling tussen plenair, in subgroepen en individueel werken. Met een inspirerende mix aan tools als aanvulling op de soms best beperkte mogelijkheden van de programma's waar vaak mee gewerkt wordt, zoals Teams en Zoom. Online tools als Mentimeter en Padlet, aanvullende tools als Whatsapp, maar ook ‘offline' tools als petjes (petje op, petje af) of andere voorwerpen uit huis die symbool kunnen staan voor bijvoorbeeld een ervaring die een deelnemer wil delen. En niet alles hoeft online, liever niet zelfs. Een reflectiewandeling kan bijvoorbeeld prima onderdeel uitmaken van je training.
Beroep op creativiteit
Er zijn natuurlijk veel meer werkvormen dan de 60 die in dit boek zijn beschreven. En er zijn ongetwijfeld nog veel meer nieuwe werkvormen te bedenken. Daar is dit boek zeker een uitnodiging toe: wees creatief! Als het boek één ding duidelijk maakt, is dat er een grote diversiteit is aan mogelijkheden om online trainen en vergaderen aantrekkelijker te maken. En dat zal nodig zijn. ‘Gelukkig kunnen we weer gewoon fysiek trainen', verzuchtte een deelnemer toen we, uiteraard op gepaste afstand, bij elkaar waren in een zaal. De vraag is hoe gewoon dat is en blijft. Er zijn best veel trainingen of onderdelen daarvan die online prima te doen zijn. En online vergaderen scheelt vaak reistijd en file-frustratie. Ik ben ervan overtuigd: online is here to stay, in ieder geval als onderdeel van de mix. En aangezien ik er ook van overtuigd ben dat je meer leert als je lol hebt, ben ik heel blij met de inspiratie in Het Groot Online Werkvormenboek!
Over Liesbeth Tettero
Liesbeth Tettero is trainer en coach in het openbaar bestuur (www.publice.nl) en van ambitieuze vrouwen (www.feministerie.nl).
