‘Waarom zou je menselijke verbinding aan het toeval overlaten?’

In je boek Samen Gastvrij pleit je voor een meer verbonden samenleving. Waarom is dit nodig denk je? Wat gaat er ‘mis’?

Ik durf oprecht te zeggen dat ik me ernstig zorgen maak over de samenleving. De menselijke relatie staat onder druk. Misschien verkeert deze zelfs wel in een crisis. Eerst was er al de digitale revolutie van internet, smartphones en sociale media. Je had duizenden contacten online, maar geen échte verbindingen.

Nu is daar ook nog eens AI bijgekomen. En staat er dus een turbo op die digitale revolutie. 

De AI-skills, het IQ, groeien veel harder dan de soft skills, het EQ. Als de ontwikkelingen zich zo doorzetten als ze nu in Amerika, Rusland en China zeggen, brokkelt de menselijke relatie in hoog tempo af. Alleen zijn wij mensen sociale wezens. We hebben elkaar nódig. Nu al zijn veel mensen eenzaam. En als we niet oppassen, wordt dat alleen maar erger.

Soms vraag ik me af: willen we nog wel samenleven?

En wat is daarop jouw antwoord? Willen we nog wel samenleven?

Als ik hier thuis door de straat loop, dan zie ik ja en nee. Zolang het goed gaat, is het niet nodig. Maar o wee als morgen iets gebeurt in het land, dán willen we samenwerken.

Een mooi voorbeeld is wat er nu in Amerika gebeurt. Ineens zie je dat Europese landen nu wél de koppen bij elkaar steken. Alleen tja, hebben we een crisis nodig om met elkaar verbonden te zijn?

Volgens jou is gastvrijheid de ‘Pritt’ om onze gepolariseerde samenleving weer bij elkaar te krijgen? Wat versta jij onder gastvrijheid?

Gastvrijheid is voor mij de kunst om iemand zich in korte tijd thuis te laten voelen. Je kunt er als gastgever voor zorgen dat iemand bij vertrek van huis zich al thuis gaat voelen in een nieuwe omgeving. Gastvrijheid is de kunst om dat te organiseren.  

Het gaat hierbij niet om de horecagastvrijheid, maar meer hoe we met elkaar samenleven in een land. Wanneer de wens bestaat om werkelijk verbinding met elkaar aan te gaan, worden onderlinge verschillen minder belangrijk. Ga maar eens na hoe je je voelt als je écht het gevoel hebt welkom te zijn bij de ander. Dat maakt blij en die blijdschap geef je door!

Je hebt het over een verbonden samenleving, maar in je boek geef je met name voorbeelden die van toepassing zijn op bedrijven. Hoe zit dat?

Bedrijven staan middenin de samenleving, omdat mensen daar samenkomen. Eigenlijk kun je bedrijven zien als allemaal mini-samenlevinkjes. Ook is de noodzaak om samen te werken bij een bedrijf veel groter dan bijvoorbeeld in een straat waar mensen wonen. Niet omdat mensen dat niet willen, maar omdat het niet nodig is.

In je boek komt AI niet al te best uit de bus. Daarom speciaal voor jou een vraag van ChatGPT:

‘Luc, ik ben een AI, maar ik ben gecreëerd om mensen te helpen, om gesprekken te verdiepen en om inspiratie te bieden. In zekere zin probeer ik óók gastvrij te zijn—door altijd klaar te staan, zonder oordeel, zonder vermoeidheid. Wat als gastvrijheid niet alleen gaat over menselijkheid, maar ook over beschikbaarheid, attentie en service, ongeacht of die van een mens of een machine komt? Misschien zijn we niet zo verschillend als het lijkt.’

Goh, ik krijg hier kippenvel van. Zoals het hier staat, vind ik het wel mooi. Ik ben niet tegen AI hoor, zeker niet. Waar ik alleen bang voor ben is dat AI de menselijke interactie over gaat nemen. Zolang we helder hebben dat AI de processen uitvoert die ondersteunend zijn aan de menselijke relatie, is het prima.

Je hebt een zevenstappenmodel ontwikkeld om gastvrijheid te bevorderen. Eigenlijk voelen de stappen allemaal heel logisch. Waarom is dit volgens jou dan tóch vernieuwend?

De zeven stappen zijn ook heel logisch. Zo handelen is namelijk heel menselijk. Het is in die zin dus niets nieuws, het is puur natuur. Alleen op de een of andere manier handelen we niet meer zo.

Na zoveel jaar horecaervaring wilde ik mijn mensen vertellen hoe wij het aardigste bedrijf van Nederland konden worden. Voor onze eigen mensen én onze klanten. Voorheen was in de horeca altijd de vraag: willen we dit? Ja, natuurlijk willen we dit. Alleen op de vraag hoe, was het antwoord: doe maar wat. Mijn model heeft wat je in je onderbuik voelt concreet gemaakt.

Je gaat ook niet naar een bakker die geen idee heeft hoe hij een brood moet bakken. Waarom zou je de menselijke verbinding dan wel aan het toeval overlaten? De zeven stappen uit mijn boek maken menselijke verbinding creëren en onderhouden concreet.

Of er andere formules zijn die hier ook op ingaan? Vast wel, alleen ben ik ze zo concreet nog niet tegengekomen.

Zijn jouw zeven stappen alleen bedoeld voor het bedrijfsleven?

Nee, hoor zeker niet. Omdat de zeven stappen gaan over het creëren van menselijke verbinding, zijn ze van toepassing op álle relaties die je opbouwt. De relatie met je partner gaat er net zo goed op vooruit als je elkaar blijft verrassen, als de relatie met een klant. Dat is stap vijf in het model.

Toen mijn zoon 15 jaar was, hebben we de zeven stappen in de praktijk getest. Hij wilde weten of hij in contact kon komen met een leuk meisje. Dus vroeg hij: “Ja pap, hoe werkt dat eigenlijk, die zeven stappen?”

En, is het gelukt met dat meisje?

Haha, ja dat is toen gelukt. Dit is natuurlijk gekkigheid, maar het laat zien dat we het vermogen hebben om opnieuw de verbinding met elkaar aan te gaan. Wij mensen hebben elkaar nodig en dat zal altijd zo blijven. Ook al lijken we dat soms door het digitale, dagelijkse gemak te vergeten.

Met mijn boek wil ik het bewustzijn rondom menselijke verbinding aanwakkeren. Én meteen een concreet stappenplan aanbieden hoe je dat weer oppakt. Want menselijke verbinding is wat écht voedt.