1) Wees voorzichtig met 'inspiratie'
Veel mensen geloven er niet meer in. In de nieuwe strategie, de nieuwe leiderschapsaanpak, het nieuwe plan van HR. Ze hebben te veel mislukte veranderingen en implementaties gezien. Als hun manager op de zeepkist klimt, denken zij: weer een mooi plan waar niets van terechtkomt. Dus: pas op met het lanceren van te veel mooie ideeën. Zonder implementatie verandert inspiratie al snel in frustratie.
2) Gedragsverandering is dé bottleneck
Iedere manager weet: als je een proces wilt verbeteren, moet je eerst de bottleneck vinden. Bij veranderprocessen is die bottleneck de verandering van menselijk gedrag. Dat is de beperkende factor. Levenloze dingen veranderen, dat gaat nog. Namen, contracten, systemen, regels, gebouwen. Als je genoeg investeert, lukt het meestal wel. Maar mensen veranderen, daar komt meer bij kijken. Bijvoorbeeld: voldoende kennis van veranderpsychologie.
3) Gedrag draait om meer dan motivatie
Als je mensen vraagt welke aandrijvers van gedrag ze kennen, dan noemen de meeste mensen 'motivatie'. En daar blijft het bij. Gedragswetenschappers kijken echter naar het samenspel tussen drie factoren: capaciteit, motivatie en omgeving. In gewone-mensen-taal: je moet een nieuwe handeling kunnen uitvoeren; je moet het willen; en de omgeving moet je de gelegenheid bieden om het te doen.
4) Stel 'ontwikkeldoelen'
Als je gedrag wilt veranderen, formuleer je doel dan niet in termen van wat je wilt presteren, maar in termen van ontwikkeling. Dus niet: ‘Aan het eind van het jaar willen we een 7,9 van de klant.’, maar: ‘In het komende halfjaar gaan we minstens drie manieren proberen om de klanttevredenheid te vergroten.’
Voor veranderingen geldt: ontwikkeldoelen zijn effectiever dan prestatiedoelen. Ze helpen je bijvoorbeeld om fouten onderweg te ervaren als leren in plaats van als falen.
5) Begin met su-per-een-vou-dig gedrag
Stel: je wilt minder stress ervaren in de ochtend. Je kunt dan besluiten om voortaan een uur eerder op te staan. Maar je kunt je ook voornemen om met kleine stapjes te beginnen en elke dag een minuut eerder op te staan, tot je op zestig minuten zit.
Dit soort kleine, simpele gedragsvoornemens zorgen ervoor dat je in elk geval een begin maakt. Bovendien is de kans groter dat je het volhoudt en van je nieuwe gedrag een gewoonte maakt.
6) Help verandering door 'zelfmonitoring'
Een van de meest krachtige technieken om een gedragsverandering op gang te brengen heet 'zelfmonitoring van gedrag'. Dat betekent - nadat je eerst een concreet en haalbaar gedragsvoornemen hebt geformuleerd - minstens elke dag bijhouden of je je voornemen ook uitvoert. Je stelt jezelf de vraag: heb ik vandaag gedaan wat ik me heb voorgenomen? En je noteert je antwoord op een lijstje of in je smartphone.
7) Lees en gebruik 'De Ladder'
Deze tips - en meer dan 80 andere - komen uitgebreider aan bod in het boek De Ladder. Centraal in het boek staat een eenvoudig model dat je helpt bij het begrijpen en managen van gedragsverandering: 'De Ladder'.
Het boek is zo geschreven dat iedereen het in een halve dag kan lezen. De verwachting is dat je er daarna jarenlang mee zult werken.
Dr. Ben Tiggelaar (1969) studeert al ruim 30 jaar op leiderschap en verandering. Hij is bekend van bestsellers als Dromen, durven, doen, seminars als MBA in één dag, en zijn wekelijkse column in NRC Handelsblad. Hij is de auteur van MBA in één dag en De Ladder. Op 18 september 2018 spreekt hij op het seminar 'Leiderschap in één dag'.
Over Ben Tiggelaar
Dr. Ben Tiggelaar (1969) is schrijver, docent en gedragswetenschapper. Hij studeert al 35 jaar op leiderschap, verandering en menselijk gedrag. Ben is onder meer bekend van zijn boeken (Dromen, durven, doen; De Ladder); zijn seminars (MBA in één dag); en zijn columns (elk weekend in NRC).
