Wij zien in bedrijven heel veel leiders die de zaken op de bovenstroom goed voor elkaar hebben: ze zijn in control op de processen, kennen hun cijfers en hebben kwaliteit hoog in het vaandel staan. Deze leiders werken vaak heel erg hard, zijn daar ook trots op. Maar het zijn niet de beste leiders. Want leiders die alleen op de bovenstroom sturen, zijn incompleet in hun leiderschap.
Complete leiders organiseren óók de onderstroom. In de onderstroom gaat het over het optimaal organiseren van de onderlinge verbindingen van alles wat erbij hoort. Leiders die dat doet hebben fantastische teams, zijn succesvol met innovatieve en gedurfde projecten en: het gaat ze moeiteloos af.
Focus van leiders op de bovenstroom
- Werkt vanuit bedachte strategie en voert die planmatig uit;
- Processen en inzetbaarheid van mensen die de processen uitvoeren staan centraal;
- Voortdurend meten van rendement en dit steeds verbeteren.
Focus van leiders op de onderstroom
- Is gevoelig voor ‘wat er in de lucht hangt’, waar de tijd rijp voor is en kan daar naar handelen;
- Stelt verbindingen centraal, werkt zelf ook vanuit een gezond gevoel van verbonden zijn, put zich niet uit.
- Meet succes op basis van interactie, plezier en moeiteloosheid.
Winst
Een ervaren leider heeft de bovenstroomkwaliteiten voor meer dan 80% ontwikkeld. Die laatste 20% vergt grote inspanningen. In de onderstroom is het precies andersom: 20% van de kwaliteiten is ontwikkeld. Vaak ook nog eens onbewust en dus worden die kwaliteiten eerder als reactie dan als interventie ingezet. In het onderstroommanagement valt voor leiders dus de meeste winst te behalen. Vaak valt dat in het begin nog niet mee: in de onderstroom is het goed doen en op de juiste manier doen belangrijker dan veel doen of snel doen, wat in de bovenstroom zo belangrijk is.
Gevoeligheid voor wat klopt
De eerste stap naar het toevoegen van de skills om de verbindingen op de onderstroom te organiseren is door gevoeligheid te ontwikkelen voor wat klopt. Dat je het als het ware kunt ruiken. Als iets klopt kun je dat in je lichaam voelen. Het voelt alsof alles beschikbaar is, dat er niets is dat knel zit, verstopt moet worden of buiten adem is. Je verzint er met je verstand argumenten bij maar laat je in werkelijkheid leiden door wat je lichaam je vertelt.
Daar hoort ook bij dat als het niet in orde is, als er iets knel zit of het ruikt niet goed, dat je weigert om in actie te komen. Dat je eerst onderzoekt hoe het met de verbindingen in de onderstroom zit, die deze interactie maken.
Theoretisch kader
Dit is onderstroommanagement zoals het bedoeld is. Het boek begint met een helder beschreven theoretisch kader dat je helpt om het ook te begrijpen, dat doorspekt is met voorbeelden uit de praktijk van leiders in bedrijven. Het tweede deel van het boek bestaat uit een toolbox met exacte beschrijvingen hoe je verbindingen in de onderstroom kunt organiseren. Onderstroommanagement is geen boek voor in de kast maar een doe-boek.
Over Jan ter Bogt
Over Siets Bakker
Siets Bakker (1973) is systemisch ondernemer. Ze is opgeleid in HR en bedrijfskunde en heeft daarna gewerkt als organisatieadviseur. Inmiddels heeft ze meerdere bedrijven en heeft ze Rake Vragen gecreëerd: een vorm van vragen stellen die op de onderstroom raken. Haar boek en kaartenset 'Rake Vragen' zijn bestsellers en vertaald naar het Engels, Spaans en Deens.
