Een Meester in Leren
Van operant conditioneren tot metacognitie
Paperback Nederlands 2022 1e druk 9789464432855Samenvatting
Het boek Een meester in leren is geschreven naar aanleiding van de behoefte van studenten van lerarenopleidingen aan een praktisch, leesbaar, en studeerbaar boek over leertheorieën en leerprocessen. Dit boek voorziet in die behoefte, doordat het in heldere taal geschreven is en vol staat met praktijkvoorbeelden van de wijze waarop leertheorieën in de dagelijkse onderwijspraktijk van het voorgezet onderwijs (algemeen voortgezet onderwijs en (v)mbo) toegepast kunnen worden.
Er worden aanknopingspunten, aanwijzingen en tips gegeven om te komen tot concreet handelen in de dagelijkse onderwijspraktijk.
Deel I van het boek gaat over de drie grote leertheorieën: het behaviorisme, het cognitivisme en het constructivisme. In deze drie leertheoretische stromingen die elkaar min of meer opvolgen in de tijd, wordt er telkens anders aangekeken tegen de aard van leren. Volgens de behavioristische leertheorie is leren het aan- of juist afleren van gedrag. In de cognitivistische leertheorie wordt leren gezien als een informatieverwerkingsproces en volgens de constuctivistische leertheorie is leren het (gezamenlijk) construeren van kennis. In deel I staan vragen centraal als: Hoe wordt er geleerd? Wat wordt er geleerd? Wat is de rol van jou als leraar daarin?
Deel II van het boek gaat over leerprocessen. In de literatuur over leerprocessen worden allerlei onderwijskundige concepten beschreven, zoals motivatie, executief functioneren en metacognitie. Deze concepten worden uitgelegd en geïllustreerd met praktijkvoorbeelden. In deel II staan vragen centraal als: Hoe motiveer je leerlingen? Wat houdt executief functioneren in? Wat kan je als leraar doen om metacognitieve vaardigheden van leerlingen te stimuleren?
Dit boek is geschreven door bevlogen lerarenopleiders met de overtuiging dat onderwijskundige kennis een heel praktische toepassing kent in de onderwijspraktijk en dat deze kennis van belang is om een goede leraar te worden. We hopen dat je als lezer van dit boek theorie over leren zult waarderen en dat het boek je helpt om een meester in leren te worden!
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Kennisbasis
Dankwoord
Deel I leertheorieën
Hoofdstuk 1: Behaviorisme en leren15
Inleiding
Opbouw hoofdstuk en leerdoelen
Casus
1.1 Klassiek conditioneren
1.1.1 Ivan Pavlov
1.1.2 John Watson
1.1.3 Klassiek conditioneren in de onderwijspraktijk
1.2 Operant conditioneren
1.2.1 Edward Thorndike
1.2.2 Burrhus Skinner
1.2.3 Operant conditioneren in de onderwijspraktijk
1.3 Modelleren
1.3.1 Albert Bandura
1.3.2 De werking van spiegelneuronen
1.3.3 Modelleren in de onderwijspraktijk
1.4 Kritiek op het behaviorisme
Uitwerking casus
Samenvatting
Belangrijkste leerinhoud H1
Begrippenlijst
Reflectievragen voor jouw eigen onderwijspraktijk
Hoofdstuk 2: Cognitivisme en leren
Inleiding
Opbouw hoofdstuk en leerdoelen
Casus
2.1 De opkomst van het cognitivisme
2.1.1 Gestaltpsychologie als voorloper van het cognitivisme
2.1.2 Het computermodel van het cognitivisme
2.2 Kennisverwerving en soorten kennis
2.2.1 Declaratieve kennis
2.2.2 Procedurele kennis
2.2.3 Situationele kennis
2.3 Cognitivisme volgens Jerome Bruner
2.3.1 Representatievormen
2.3.2 Zelfontdekkend leren
2.4 Cognitivisme volgens David Ausubel
2.4.1 Actief ontvangend leren
2.4.2 Betekenisvol leren60
2.5 Kritiek op het cognitivisme
2.6 Cognitivisme in de onderwijspraktijk
2.6.1 Representatievormen
2.6.2 (Begeleid) zelfontdekkend leren
2.6.3 Actief ontvangend leren
2.6.4 Betekenisvol leren
Uitwerking casus
Samenvatting
Belangrijkste leerinhoud H2 (en H1)
Begrippenlijst
Reflectievragen voor jouw eigen onderwijspraktijk
Hoofdstuk 3: Constructivisme en leren
Inleiding
Opbouw hoofdstuk en leerdoelen
Casus
3.1 Kennis volgens het constructivisme
3.2 Leerprocessen volgens het constructivisme
3.2.1 Het cognitief constructivisme
3.2.2 Het sociaal constructivisme
3.3 Vormen van leren
3.4 Constructivisme in de onderwijspraktijk
3.4.1 Actief
3.4.2 Constructief
3.4.3 Cumulatief
3.4.4 Zelfregulerend
3.4.5 Doelgericht
3.5 Kritiek op het constructivisme
3.5.1 De veranderende rol van de leraar
3.5.2 De leerling centraal
3.5.3 De rol van kennis
Uitwerking casus
Samenvatting
Belangrijkste leerinhoud H3 (en H2 en H1)
Begrippenlijst
Reflectievragen voor jouw eigen onderwijspraktijk
Deel II Leerprocessen
Hoofdstuk 4: Motivatie om te leren
Inleiding
Opbouw hoofdstuk en leerdoelen
Casus
4.1 Motivatie vanuit een behavioristisch perspectief
4.1.1 Extrinsieke motivatie
4.1.2 De piramide van Maslow
4.2 Motivatie vanuit een cognitivistisch perspectief
4.2.1 Intrinsieke motivatie
4.2.2 Attributietheorie
4.2.3 Mindsettheorie
4.2.4 Doeloriëntatie
4.3 Motivatie vanuit een constructivistisch perspectief
4.3.1 Zelfdeterminatietheorie
4.3.2 Betekenisvol leren
4.3.3 Authentieke taken
4.3.4 Leeromgeving
4.4 Motivatie in de onderwijspraktijk
4.4.1 Complimenten geven
4.4.2 Doelen stellen
4.4.3 Motiverend onderwijs
Uitwerking casus
Samenvatting
Belangrijkste leerinhoud H4
Begrippenlijst
Reflectievragen voor jouw eigen onderwijspraktijk
Hoofdstuk 5: Het brein en leren
Inleiding
Opbouw hoofdstuk en leerdoelen
Casus
5.1 Hersenen
5.1.1 De werking van de hersenen
5.1.2 De ontwikkeling van de hersenen bij kinderen
5.1.3 Misconcepties over de hersenen
5.1.4 Neuromythen
5.2 Intelligentie
5.2.1 Verschillende componenten van intelligentie
5.2.2 Testen van intelligentie
5.3 De werking van het geheugen
5.3.1 Fase 1: Het opnemen van informatie
5.3.2 Fase 2: Het opslaan van informatie
5.3.3 Fase 3: Het ophalen van informatie
5.3.4 Beïnvloeding van het geheugen
5.4 Executieve functies
5.4.1 Invloed van de prefrontale cortex
5.4.2 Acht executieve functies
5.4.3 Problemen met executief functioneren
5.5 Het brein in de onderwijspraktijk
5.5.1 Labeling
5.5.2 Geheugenstrategieën
5.5.3 Executieve functies versterken
Uitwerking casus
Samenvatting
Belangrijkste leerinhoud H5
Begrippenlijst
Reflectievragen voor jouw eigen onderwijspraktijk
Hoofdstuk 6: Leren leren
Inleiding
Opbouw hoofdstuk en leerdoelen
Casus
6.1 Metacognitie
6.1.1 Plannen, monitoren en evalueren
6.1.2 Metacognitieve vaardigheden ondersteunen
6.1.3 Zelfregulatie
6.2 Probleemoplossen
6.2.1 Voorwaarden en fasen van probleemoplossen
6.2.2 Probleemoplossend of probleemgestuurd leren
6.3 Leerstrategieën
6.3.1 Spaced practice
6.3.2 Retrieval practice en het testeffect
6.3.3 Interleaving
6.3.4 Self-explanation
6.4 Leren leren in de onderwijspraktijk
6.4.1 Metacognitie in de onderwijspraktijk
6.4.2 Probleemoplossen in de onderwijspraktijk
6.4.3 Leerstrategieën in de onderwijspraktijk
Uitwerking casus
Samenvatting
Belangrijkste leerinhoud H6
Begrippenlijst
Reflectievragen voor jouw eigen onderwijspraktijk
Overzicht kernbegrippen
Literatuurlijst
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
